Τη δημιουργία θεσμού διαμεσολάβησης για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, προκειμένου να απαλλαγούν τα ειρηνοδικεία από τον σημερινό όγκο των εκκρεμών υποθέσεων, αρκετές εκ των οποίων έχουν πάρει ημερομηνία εκδίκασης το… 2018 ή το 2019, σχεδιάζουν από κοινού το υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, από κοινού με το υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Από το βήμα του 6ου ευρωπαϊκού συνεδρίου με θέμα «Αντιμετωπίζοντας την υπερχρέωση των νοικοκυριών», ο γενικός γραμματέας Καταναλωτή Γ. Στεργίου, αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του υπουργείου για τη διευκόλυνση των δανειοληπτών, με τη βελτίωση της κείμενης νομοθεσίας για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις που δοκιμάζονται από την ύφεση.
Εξήγησε δε, ότι στόχος του υπουργείου είναι μεταξύ άλλων να ανατραπεί το κομμάτι του εξωδικαστικού συμβιβασμού το οποίο δεν θα απαιτεί τη συναίνεση όλων των πιστωτών αλλά αυτός που έχει το 51% της οφειλής θα μπορεί να οδηγήσει σε ρύθμιση και τους υπόλοιπους πιστωτές.
Μια βασική αλλαγή, που επιχειρείται με το νέο πλαίσιο που ετοιμάζεται, είναι να δοθεί ή δυνατότητα στον δανειολήπτη να πληρώνει αυτά που ο ίδιος πιστεύει ότι μπορεί να πληρώνει και να συμψηφίζεται το ποσό μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας συμβιβασμού.
Επίσης εισάγονται ρυθμίσεις που έχουν υιοθετήσει και άλλες χώρες με πρόβλημα, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, βάσει των οποίων οι δανειολήπτες θα πληρώνουν μόνο τους τόκους για τέσσερα χρόνια με επιτόκιο εξαιρετικά χαμηλό.
Με βάση υπολογισμούς του υπουργείου, αυτή η δόση δεν θα υπερβαίνει τα 200 ευρώ, οπότε αυτό θα δώσει ανάσα στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά με εισόδημα κάτω από 25.000 ευρώ και αν η πληρωμή των τόκων υπερβαίνει το 30%, το ποσό θα προσαρμόζεται και δεν θα πληρώνει ο υπερχρεωμένος δανειολήπτης όλους τους τόκους.
Η τετραετία, μέσα στην οποία προβλέπονται οι διευκολύνσεις, εκτιμάται ως επαρκές χρονικό όριο καθώς μετά υπολογίζεται ότι θα έχει αρχίσει πάλι η ανάπτυξη στη χώρα, ενώ μία ακόμη ρύθμιση την οποία υπογράμμισε ο κ. Στεργίου είναι η εισαγωγή της μηδενικής καταβολής δόσης για ανέργους με μηδενικά εισοδήματα.
«Γίνονται ρυθμίσεις από τα πιστωτικά ιδρύματα αλλά δεν αρκούν γι’ αυτό και η πολιτεία παρεμβαίνει για να υπάρξει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη περίοδος διευκόλυνσης» είπε ο γενικός γραμματέας συμπληρώνοντας: «Δυστυχώς σε αυτή τη συγκυρία δεν αποφασίζουμε μόνοι μας, ήδη ετοιμάζουμε τη συγκεκριμένη βελτιωτική πρόταση της νομοθεσίας προς την τρόικα, αλλά εκτιμώ ότι θα προχωρήσουμε θετικά και θα υπάρξουν οι απαραίτητες νομοθετικές πρωτοβουλίες στις αρχές του επόμενου έτους».
Η αντιπεριφερειάρχης Λιλίκα Βασιλάκου, σημείωσε ότι πρέπει να συνεχιστεί η αναστολή πλειστηριασμών και να διαγραφεί μέρος των χρεών για όσους αποδεδειγμένα δεν μπορούν να ανταποκριθούν για να μην υπάρξει κοινωνική έκρηξη. «Κυβέρνηση και τραπεζίτες να αναλάβουν πρωτοβουλίες χωρίς ημίμετρα.
«Η Γερμανία μπορεί να περιμένει μερικούς μήνες, η Ελλάδα όμως δεν αντέχει άλλους ανέργους και νεκρούς από την κρίση» είπε χαρακτηριστικά.
Με βάση στοιχεία από έρευνα της EΚΠΟΙΖΩ, από τον Σεπτέμβριο 2010 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2012, η οργάνωση των καταναλωτών έστειλε ως φορέας εξωδικαστικού συμβιβασμού, 28.465 αιτήσεις ρύθμισης οφειλών για 7.998 μέλη της και εξωδικαστικά δεν έχει επιτευχθεί κανένας συμβιβασμός ενώ έχει ρυθμιστεί μικρός αριθμός υποθέσεων, περίπου 100, που αφορούν μικρές οφειλές για 1- 2 τράπεζες και από αυτές το 69,3% αφορά δανειολήπτες με ακίνητη περιουσία και μόλις το 30,7% χωρίς ακίνητα περιουσιακά στοιχεία.
Ο Χανς Γκρος, εκ μέρους του πανευρωπαϊκού δικτύου υπερχρέωσης, ανέφερε ότι αυτό που χρειάζεται είναι η καλή συνεργασία όλων των πλευρών και καλή πρόσβαση στη νομοθεσία.
Τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή δείχνουν ότι περίπου 5.000 υποθέσεις έχουν συζητηθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2012, έχουν εκδοθεί 3.000 αποφάσεις, ενώ η αναλογία μεταξύ θετικών και αρνητικών αποφάσεων ανέρχεται στο 50%- 50%.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 80% των απορρίψεων οφείλεται σε τυπικούς λόγους και μόλις το 20% σε λόγους ουσίας και όσον αφορά στις θετικές αποφάσεις μόλις το 0,1% των υποθέσεων κατέληξε σε ολική διαγραφή χρέους, ενώ σε περιπτώσεις οφειλετών χωρίς περιουσιακά στοιχεία διατάχθηκε «κούρεμα» του συνολικού χρέους σε ποσοστό 60% κατά μέσο όρο.
Η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ Ελένη Αλευρίτου σχολίασε ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος οι πραγματικά αδύναμοι οφειλέτες να μείνουν απροστάτευτοι καθώς ολοένα και περισσότερα άτομα από τις ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες δεν μπορούν να ανταποκριθούν ούτε στο ελάχιστο κόστος της δικαστικής διαδικασίας με συνέπεια να αποκλείονται από αυτήν.
Η πρόεδρος της καταναλωτικής οργάνωσης Παρέμβαση, Παναγιώτα Καλαποθαράκου, σχολίασε ότι το 21,4% του πληθυσμού της χώρας απειλείται από τη φτώχια, σχεδόν ένας στους δυο νέους είναι άνεργος, ένας στους τρεις καταναλωτές καθυστερεί να πληρώσει τις δόσεις των καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών και ένας στους πέντε καθυστερεί τουλάχιστον τρεις μήνες τη δόση του στεγαστικού.
«Όμως, οι υπερχρεωμένοι δεν είναι αριθμοί αλλά οντότητες που επιβάλλεται να διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους» σημείωσε η ίδια.
Ο Χάνς Ντιμπουά από το Euro Found ανέφερε ότι θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές και συγκεκριμένες οι λύσεις στο θέμα της υπερχρέωσης για να βελτιώνουν την κατάσταση, η οποία έχει πάντα δυο πλευρές.
Οι οργανώσεις των καταναλωτών, μεταξύ των προτάσεων που κατέθεσαν για τη βελτίωση της νομοθεσίας, ζητούν έως και 40 έτη επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής για την προστασία της κύριας κατοικίας, συμψηφισμό των καταβολών που γίνονται μετά την κατάθεση της αίτησης ενώπιον ειρηνοδικείου, αυτόματη αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων και φυσικά ένταξη των εμπόρων και μικροεπιχειρηματίων στο νόμο.