Τη λύση που θα εξασφαλίζει τη χρηµατοδότηση των δανειακών αναγκών της χώρας το 2012 κα το 2013 θα διαπραγµατευθεί τις επόµενες ηµέρες η Ελλάδα µε τις κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την Κοµισιόν και το ∆ΝΤ, σε µια συνέχεια της µυστικής συνάντησης της περασµένης Παρασκευής που αποκάλυψε την ύπαρξη ευρύτατων παρασκηνιακών διαπραγµατεύσεων.

Οι επικεφαλής της αντιπροσωπείας της τρόικας που φτάνουν αύριο στην Αθήνα και ξεκινούν µεθαύριο διαπραγµατεύσεις µε την κυβέρνηση θα αποτυπώσουν τις διαστάσεις του ελληνικού προβλήµατος, ενώ κρίσιµο αναµένεται το Συµβούλιο Υπουργών Οικονοµίας της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. την προσεχή ∆ευτέρα και Τρίτη, 15-16 Μαΐου.

Οι πληροφορίες, όπως αναφέρει η εφημερίδα Τα Νέα, συγκλίνουν στην εκτίµηση ότι στην τρόικα έχουν διαµορφωθεί βασικά δυο γραµµές:

– Με τη Γερµανία να αρνείται να δώσει νέο δάνειο και να επιµένει σε µια λογική αναδιάρθρωσης έτσι ώστε να πληρώσουν και οι πιστωτές και όχι µόνο οι φορολογούµενοι.

– Και τους υπόλοιπους, σε διάφορες παραλλαγές, να τάσσονται υπέρ µιας νέας χρηµατοδότησης, αλλά και µε νέο περιεχόµενο όρων, δηλαδή νέο µνηµόνιο.

Στο πλαίσιο αυτό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόταση που διατυπώνεται από ανώνυµη πηγή «µε γνώση της κατάστασης» όπως αναφέρεται, στο πρακτορείο Bloomberg, να δώσει η Ελλάδα εγγυήσεις για το νέο δάνειο. Οι εγγυήσεις αυτές, ή υποθήκες, θα µπορούσαν να είναι ακίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία, καθώς και έσοδα από τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία. Με άλλα λόγια, θα µπορούσαν να δεσµεύονται έσοδα από τα ακίνητα που θα ιδιωτικοποιήσει η χώρα υπέρ των πιστωτών.

Το πρόβληµα ξεκινά από το γεγονός ότι – όπως έχει γίνει πλέον φανερό – η Ελλάδα δεν θα µπορέσει να δανειοδοτηθεί από τις αγορές για να καλύψει το µέρος των αναγκών της που δεν θα καλυφθούν από το δάνειο της τρόικας το 2012. Το εν λόγω ποσό υπολογίζεται περίπου 27 δισ. ευρώ. Σε αναζήτηση λύσης, η κυβέρνηση διαπραγµατεύθηκε το τελευταίο διάστηµα ένα πακέτο, το οποίο περιλαµβάνει αφενός νέα χρηµατοδότηση από το ταµείο βοήθειας της Ε.Ε.

(το EFSF) και αφετέρου, αναπόφευκτα, µια επιµήκυνση, σε εθελοντική βάση, των οµολόγων που λήγουν το 2012 και ίσως και άλλων. Η λύση δεν είναι απλή καθώς οι πολιτικές αντιστάσεις θα είναι µεγάλες, ιδίως µετά το δείγµα γραφής που έχει δώσει η Ελλάδα τελευταίως σε ό,τι αφορά την εφαρµογή του Μνηµονίου.

Ετσι, η Γερµανία αλλά και η Φινλανδία προκρίνουν τη λύση της αναδιάρθρωσης προκειµένου να πείσουν την κοινή τους γνώµη ότι τιµωρούνται οι πιστωτές και δεν πληρώνουν µόνο οι φορολογούµενοι.

Σε µια τρίτη γραµµή πλεύσης, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν – Κλοντ Τρισέ φέρεται αντίθετος σε κάθε µορφής αναδιάρθρωσης, ακόµη και στην επιµήκυνση, καθώς φοβάται ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε απαιτήσεις να πληρωθούν τα ασφάλιστρα έναντι κινδύνου χρεοκοπίας (CDS) και θα προκαλούσε ανεπανόρθωτες ζηµιές στο πιστωτικό σύστηµα και στο µέλλον του ευρώ.

Στο παιχνίδι φέρονται να έχει εµπλακεί και οι ΗΠΑ, τασσόµενες υπέρ µιας λύσης στη λογική της Κοµισιόν, δηλαδή µε νέα χρηµατοδότηση και επιµήκυνση.

Ο υπουργός Οικονοµικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, σε µια έκτακτη ενηµέρωση για τη συνάντηση της Παρασκευής είπε: «Η συνάντηση του Λουξεµβούργου έγινε σε µια συγκυρία όπου οι αγορές εξακολουθούν να είναι δύσπιστες για τη χώρα µας και που πρέπει να προγραµµατίσουµε τα επόµενα βήµατά µας, για το 2012 και το 2013, έτσι ώστε η Ελλάδα να µπορέσει να βγει στις αγορές, είτε να χρησιµοποιήσει την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, που δίνει τη δυνατότητα στο Ευρωπαϊκό Ταµείο να αγοράσει ελληνικά οµόλογα. Αυτή ήταν η συζήτηση η οποία έγινε».


Νέο μνημόνιο
Πηγές της τρόικας επισηµαίνουν ότι σε περίπτωση που θα γίνει δεκτή µια τέτοια λύση θα συνοδεύεται οπωσδήποτε από νέο πρόγραµµα, δηλαδή ουσιαστικά νέο µνηµόνιο. Οπως είπε και την Παρασκευή στο Λουξεµβούργο ο Ζαν – Κλοντ Τρισέ «η Ελλάδα χρειάζεται ένα περαιτέρω πρόγραµµα προσαρµογής». Το περιεχόµενο και ίσως και η διάρκεια ενός πιθανού µνηµονίου (συζητείται παράταση 2-4 ετών) θα κριθεί από τα συµπεράσµατα στα οποία θα καταλήξει τις επόµενες ηµέρες η αντιπροσωπεία της τρόικας. Τα σηµεία αιχµής, πάντως, ενός τέτοιου νέου προγράµµατος θα είναι, σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές, µέτρα για την τόνωση της ανάπτυξης, αφού έχει πλέον καταστεί σαφές ότι η ύφεση λειτουργεί ανασταλτικά στην επίτευξη των στόχων του Μνηµονίου, η επίσπευση και η διεύρυνση του προγράµµατος αποκρατικοποιήσεων και η επίσπευση της είσπραξης των φόρων. «Θα µπορούσε η Ελλάδα να ακολουθήσει διάφορους τρόπους αξιοποίησης της δηµόσιας περιουσίας και αν γίνει αυτό σε περίπου ενάµιση χρόνο από τώρα τα πράγµατα θα είναι διαφορετικά», δήλωσε το Σάββατο o πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λ. Παπαδήµος.

Μαύρη τρύπα 5 δισ.
Η άλλη διάσταση του προβλήµατος που δυσχεραίνει την επίλυσή του είναι η τραγική απόκλιση από τους στόχους του προϋπολογισµού που διαπιστώνεται. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των στελεχών της τρόικας, η µαύρη τρύπα του φετινού προϋπολογισµού θα φτάσει τα 5 δισ. δηλαδή το έλλειµµα θα κλείσει στα 9,5% αντί του 7,4% του ΑΕΠ που θα έπρεπε κανονικά.

Ετσι, η ανάγκη για πρόσθετα µέτρα γίνεται επιτακτική και το πακέτο που θα ανακοινωθεί θα κυµαίνεται πολύ πάνω από τα 3 δισ.

των αρχικών εκτιµήσεων. Σε περίπτωση νέου µνηµονίου, βεβαίως, ενδέχεται να αναθεωρηθεί και ο στόχος για το φετινό έλλειµµα, στο πλαίσιο µιας περιόδου χάριτος που ίσως δοθεί στη χώρα. Οµως, αυτή η περίοδος χάριτος δεν θα σηµατοδοτεί και χαλάρωση προσπαθειών, αλλά ακόµη πιο στενή παρακολούθηση της εφαρµογής των στόχων και πιο αποφασιστικά µέτρα στο µέτωπο των διαρθρωτικών αλλαγών και ιδίως των αποκρατικοποιήσεων.

Το ∆ΝΤ, από την πλευρά του, αναφέρουν αρµόδιες πηγές, είναι διατεθειµένο να συµµετάσχει σε νέα χρηµατοδότηση κατά το ποσοστό της αναλογίας του, δηλαδή κατά το 1/3. Κρίσιµη θεωρείται, εξάλλου, η σηµερινή ηµέρα για τις αγορές, καθώς ενώ έχει γίνει γνωστή η διαπραγµάτευση, βρίσκεται ακόµη σε εκκρεµότητα η απόφαση της τρόικας και δεν υπάρχει κάτι συγκεκριµένο πέραν των δηλώσεων.

Η τρόικα θα συνεξετάσει µε την κυβέρνηση τόσο τα πρόσθετα µέτρα που θα απαιτηθούν για το 2011 όσο και το Μεσοπρόθεσµο Πρόγραµµα υπό το φως των νέων αυτών εξελίξεων.

Από τις αποφάσεις της θα εξαρτηθεί η εκταµίευση της επόµενης δόσης ύψους 12 δισ.