Φύλλο και φτερό θα κάνουν οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές συμβολαιογραφικά γραφεία, υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν οι αρμόδιοι ακολούθησαν το γράμμα του νόμου στις μεταβιβάσεις ακινήτων και εάν στον σχετικό φάκελο περιλαμβανόταν το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ. Στην αντίθετη περίπτωση, οι παραβάτες θα βρεθούν αντιμέτωποι με τις προβλεπόμενες κυρώσεις.
Ήδη η ΑΑΔΕ έχει ξεκινήσει τις σχετικές διαδικασίες ελέγχου για τις μεταβιβάσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2023, ώστε να διαπιστωθεί εάν ακολουθήθηκαν οι απαιτούμενες διαδικασίες. Σημειώνεται ότι όσοι εντοπιστούν να παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους θα αντιμετωπίσουν πρόστιμα έως 1.000 ευρώ. Όπως έχει γίνει γνωστό, οι έλεγχοι θα πραγματοποιηθούν από τους ελεγκτές των ΔΟΤ και των Τμημάτων Φορολογίας Κατοχής Ακινήτων των Κέντρων Φορολογίας Κεφαλαίου (ΚΕΦΟΚ) με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.
Πιο συγκεκριμένα, με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, δίνεται εντολή για τη διενέργεια ελέγχων σε συμβολαιογράφους και υποθηκοφύλακες, ώστε να εξακριβωθεί αν τα ακίνητα που άλλαξαν χέρια συνοδεύτηκαν από το απαραίτητο πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, απαγορεύεται κάθε υποσχετική ή εκποιητική δικαιοπραξία με την οποία συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται δικαιώματα επί ακινήτου για οποιαδήποτε αιτία ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται από τον συμβολαιογράφο το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ.
Σε περίπτωση εκποιητικής δικαιοπραξίας για τη μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, με το Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ βεβαιώνεται ότι το συγκεκριμένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝΦΙΑ για τα πέντε προηγούμενα της μεταβίβασης έτη. Εάν το πιστοποιητικό εκδίδεται μετά την πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους, βεβαιώνεται ότι το ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝΦΙΑ για έξι έτη, συμπεριλαμβανομένου και του έτους μεταβίβασης.
Στις υπόλοιπες δικαιοπραξίες της παρούσας παραγράφου, με το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ βεβαιώνεται ότι το συγκεκριμένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝΦΙΑ καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλει, ή νόμιμα απαλλαγεί από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του ΕΝΦΙΑ για το συγκεκριμένο ακίνητο, περιλαμβανομένων των ληξιπρόθεσμων δόσεων ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους κατά τον χρόνο έκδοσης του πιστοποιητικού και έχει καταβάλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις, έχει ρυθμίσει ή έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝΦΙΑ για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα 5 προηγούμενα της μεταβίβασης έτη και, αν εκδίδεται πιστοποιητικό μετά την πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους, για τα 6 τελευταία έτη, συμπεριλαμβανομένου και του έτους μεταβίβασης. Τα παραπάνω ισχύουν και για τη σύνταξη περίληψης κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού.
Κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης αποδοχής κληρονομιάς, το Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ πρέπει να μνημονεύεται και να επισυνάπτεται από τον συμβολαιογράφο. Για τα έτη κατά τα οποία ο υπόχρεος ήταν ο κληρονομούμενος, το πιστοποιητικό χορηγείται εφόσον έχει καταβληθεί ο φόρος που αναλογεί στο ποσοστό και το δικαίωμα επί του ακινήτου που κληρονομείται ή εφόσον ο κληρονομούμενος έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον φόρο για αυτό.
Οι συμβολαιογράφοι που θα εντοπιστούν να παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους θα αντιμετωπίσουν πρόστιμα έως 1.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, οι συμβολαιογράφοι, οι φύλακες μεταγραφών και οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους, υπόκεινται σε πρόστιμο ανά συμβολαιογραφική πράξη, ανεξάρτητα από τον αριθμό των συμβαλλομένων, των ακινήτων ή των δικαιωμάτων επ’ αυτών. Το πρόστιμο ορίζεται σε 2% επί της διαφοράς της αξίας των ακινήτων ή δικαιωμάτων, για τα οποία επισυνάπτεται ανακριβές πιστοποιητικό, με ελάχιστο πρόστιμο 100 ευρώ και μέγιστο 1.000 ευρώ.
Σε περίπτωση που από τη χρήση ανακριβούς πιστοποιητικού δεν προκύπτει απώλεια φόρου, δεν επιβάλλεται πρόστιμο. Ανακριβές θεωρείται το πιστοποιητικό στο οποίο δεν απεικονίζεται ορθά η φορολογική ταυτότητα του ακινήτου ή του δικαιώματος επί ακινήτου. Ως φορολογική ταυτότητα του ακινήτου νοείται το σύνολο των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) και επιδρούν στον ορθό υπολογισμό του φόρου.
Σε περίπτωση που δεν επισυνάπτεται πιστοποιητικό, το πρόστιμο ορίζεται σε 1% επί της αξίας των ακινήτων ή δικαιωμάτων για τα οποία δεν επισυνάπτεται πιστοποιητικό ανά συμβολαιογραφική πράξη, με ελάχιστο πρόστιμο 100 ευρώ και μέγιστο 1.000 ευρώ. Εφόσον διαπιστωθεί από μεταγενέστερο έλεγχο, που διενεργείται εντός δεκαετίας από τον προηγούμενο έλεγχο, ότι ο συμβολαιογράφος, ο φύλακας μεταγραφών ή ο προϊστάμενος κτηματολογικού γραφείου διέπραξε την ίδια παράβαση για το ίδιο ακίνητο, το πρόστιμο διπλασιάζεται.
