Είναι γεγονός ότι το σινεμά είναι απαιτητικό σπορ και τα γυρίσματα μόνο εύκολα δεν είναι.
Όλα έχουν να κάνουν με τον κατάλληλο χρόνο και τη μαγική αυτή στιγμή που λέμε δημιουργία, η οποία για να έρθει ωστόσο απαιτείται ιδανικός συγχρονισμός πολλών ανθρώπων.
Και βέβαια μέσα σε όλο τον πυρετό του γυρίσματος υπάρχουν και οι ολότελα τελειομανείς σκηνοθέτες που δεν ικανοποιούνται με τίποτα, εξαναγκάζοντας το συνεργείο σε πολλαπλές λήψεις του ίδιου πλάνου μέχρι να δώσουν το τελικό ok!
Ο ιάπωνας μετρ Ακίρα Κουροσάβα είναι εδώ σταθμός, καθώς αν οι πραγματικές συνθήκες του γυρίσματος δεν συμφωνούσαν με το storyboard του φιλμ που είχε σκαρώσει, τότε όλοι όφειλαν να περιμένουν. Πηγές κάνουν λόγο ακόμα και για οχτάωρες καθυστερήσεις στην έναρξη των γυρισμάτων, μέχρι να αποφασίσουν τουλάχιστον τα σύννεφα να πάρουν τους σχηματισμούς που ο ίδιος είχε ζωγραφίσει στο χαρτί, αφήνοντας καστ και συνεργείο να περιμένουν στις θέσεις τους!
Κι αν τέτοια καμώματα είναι πολλά στην ιστορία του σινεμά, καθώς αρκετοί τελειομανείς (ή απλά μεγαλομανείς!) σκηνοθέτες έθεσαν τον πήχη πολύ ψηλά γυρίζοντας ατέλειωτα χιλιόμετρα φιλμ, υπάρχουν εξίσου πολλές σκηνές που παραμένουν ορόσημα δυσκολίας και πολλαπλών λήψεων.
Κινηματογραφικές σεκάνς δηλαδή σαν…
Η πάλη με τη βεντάλια στο «Young Master»
Θα μπορούσε κάλλιστα η λίστα μας να αποτελείται αποκλειστικά από τις ταινίες του Τσάκι Τσαν, ο οποίος έχει περάσει ώρες και ώρες γυρίζοντας ξανά τις ίδιες ακριβώς σκηνές. Ξεχωρίζουμε ωστόσο μια από τις πρώτες ταινίες του ως πρωταγωνιστής/σκηνοθέτης, εκεί που ήθελε όλα να πάνε στην εντέλεια. Ο λόγος για το «Young Master» (ελληνικός τίτλος «Το Σκληρό Καρύδι της Ανατολής») και τη σκηνή που ο νεαρός μετρ του κουνγκ φου ήθελε να σπάσει τον αντίπαλο στο ξύλο με τη βοήθεια μιας βεντάλιας! Ο Τσάκι αναγκάστηκε να γυρίσει 329 φορές ακριβώς την επίμαχη σεκάνς για να πάρει το αποτέλεσμα που αποζητούσε…
Το ξύλο στον διάδρομο της φυλακής στο «Oldboy»
Το αριστούργημα του Νοτιοκορεάτη Παρκ Τσαν-γουκ είναι ένα διαμαντάκι του σινεμά από τα λίγα, αν και οι περισσότεροι συνεχίζουν να μιλούν για την ξακουστή και πολυπρόσωπη σκηνή πάλης στον διάδρομο της φυλακής, εκεί δηλαδή που ο ήρωας τα βάζει με ένα τσούρμο αντρών με τη βοήθεια ενός σφυριού. Μιλάμε για μονοπλάνο φυσικά, όπου οι δυσκολίες κινηματογράφησής του είναι από μόνες τους ασύλληπτες, πόσο μάλλον που στο συγκεκριμένο υπάρχει χορογραφημένο ξύλο πρωτόγνωρης βαρβαρότητας. Κι έτσι χρειάστηκαν 17 λήψεις κατά τη διάρκεια δύο ημερών γυρίσματος για να ολοκληρωθεί το μνημειώδες μονοπλάνο, 17 φορές απίστευτου ξύλου κοντολογίς!
Κάθε φορά που άνοιγε το στόμα της η Μέριλιν στο «Κάποιοι το Προτιμούν Καυτό»
Η γυναίκα που σφράγισε το στερεότυπο της ξανθιάς σεξοβόμβας ήθελε πολύ «σπρώξιμο» ως ηθοποιός και πουθενά δεν φάνηκε αυτό καλύτερα (ή χειρότερα, εξαρτάται το πώς το βλέπεις) από το ανεπανάληπτο «Some Like it Hot». Η Μέριλιν που λέτε δεν μπορούσε να αποστηθίσει ούτε τις μικρότερες ατάκες του ρόλου της και όταν τελικά το κατάφερνε, οι λέξεις που έβγαιναν από το στόμα της δεν δικαίωναν την κινηματογραφική της παρουσία. Η πρόζα «Είμαι εγώ, γλύκα» χρειάστηκε 47 λήψεις για να ολοκληρωθεί, με τις κακές γλώσσες να κάνουν λόγο εδώ ότι δεν θυμόταν τη σωστή σειρά των λέξεων(!), ενώ 59 λήψεις απαιτήθηκαν για να ρωτήσει σωστά η σεξοβόμβα «Πού είναι το μπέρμπον;»! Ο απελπισμένος σκηνοθέτης Μπίλι Γουάιλντερ αναγκάστηκε να της γράψει τις ατάκες σε πανό ώστε να τις βλέπει κατά το γύρισμα του πλάνου, αν και η Μέριλιν αποτύγχανε και πάλι, γιατί ξεχνούσε λέει πού έπρεπε να κοιτάξει. Ήταν όμως η Μονρόε και όλοι την ήθελαν απελπισμένα, έσφιγγαν λοιπόν τα χείλη και έλεγαν το «πάμε» για μια ακόμα φορά…
Η σκηνή της πάλης στις σκάλες του «Tom-Yum-Goong»
Το φιλμ δράσης του θρυλικού μαχητή των πολεμικών τεχνών Tony Jaa μεταφράστηκε σε πάμπολλες εκδοχές στις χώρες της Δύσης (έμεινε γνωστό ως «Ο Προστάτης») όταν κυκλοφόρησε το 2005 και παρακολουθεί την οδύσσεια ενός πολεμιστή να ξαναβρεί το ελεφαντάκι του. Παρά το γεγονός ότι τα βάζει με όποιον βρει μπροστά του, από συμμορίες και θηριώδεις παλαιστές μέχρι και τσανσέξουαλ μπαλαρίνα(!), ο Jaa αναγκάζεται κάπου στα μέσα της ταινίας να παλέψει πάνω στις σκάλες. Η σκηνή είναι ένα πολυπρόσωπο και καταιγιστικό μονοπλάνο δράσης που ήταν τόσο κουραστικό για τους ηθοποιούς και τόσο χρονοβόρο για το συνεργείο που μπορούσαν να το επαναλάβουν μόλις δύο φορές την ημέρα. Ο ταϊλανδός κάμεραμαν έκανε ειδικές και πολύμηνες πρόβες με τον Jaa ώστε να προλαβαίνει τον καταιγισμό των χτυπημάτων του και το γύρισμα της επίμαχης σκηνής κράτησε εβδομάδες ολόκληρες! Οι παροιμιώδεις δυσκολίες του γυρίσματός της ανήκουν πια στην ανθολογία του σινεμά…
Η συζήτηση για τη «Λάμψη» στη «Λάμψη»
Ο τελειομανής Στάνλεϊ Κιούμπρικ ήταν θρυλικός για τις επαναλαμβανόμενες λήψεις των πλάνων του, καθώς δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει εκπτώσεις στο τελικό και αριστουργηματικό αποτέλεσμα των φιλμ του. Εξίσου θρυλικό ήταν και το γύρισμα της γνωστότερης σεκάνς της ταινίας, εκεί δηλαδή που ο Τζακ Νίκολσον σπάει την πόρτα με το τσεκούρι, κι αυτό γιατί ο καπλαμάς άνοιγε συνεχώς λες και η πόρτα ήταν καμωμένη από χαρτί. Παρά ταύτα, ήταν άλλη σκηνή που έκλεψε τη δόξα της πιο μπελαλίδικης της ταινίας, παρά το γεγονός ότι δεν μοιάζει και τόσο απαιτητική. Μιλάμε για τη σκηνή που ο Halloran εξηγεί τι είναι πράγματι η «Λάμψη». Η σεκάνς γυρίστηκε 148 φορές, όχι βέβαια γιατί ο Κιούμπρικ μισούσε τα παιδιά, αλλά γιατί ο πιτσιρικάς δεν τα έλεγε όπως ήθελε ο σπουδαίος δημιουργός. Και για να δούμε το πράγμα στην προοπτική του, ο Κιούμπρικ τράβηξε κάπου 396 χιλιόμετρα φιλμ για τη «Λάμψη» του, με τη συντριπτική πλειονότητά τους να παραμένει εν πολλοίς άχρηστη! Έτσι όμως φτιάχνονται τα αριστουργήματα…
Οι σκηνές καταδίωξης στο «Ronin»
Οι σκηνές κυνηγιού με τα αμάξια στο «Ronin» είναι ήδη θρυλικές εντός της κινηματογραφικής κοινότητας, κι αυτό γιατί γυρίστηκαν χωρίς τη βοήθεια των ψηφιακών εφέ. Ό,τι βλέπουμε στην οθόνη, είναι αποτέλεσμα της ικανότητας των κασκαντέρ και όχι του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Και όταν λέμε βέβαια κασκαντέρ, εννοούμε τον ηθοποιό Skip Sudduth, ο οποίος επέμενε να κάνει μόνος του όλα τα κασκαντεριλίκια στο βολάν. Ο σκηνοθέτης Τζον Φρανκενχάιμερ συμφώνησε, βάζοντας ωστόσο έναν όρο: ότι δεν θα έβλεπε ποτέ τα φώτα των φρένων αναμμένα! Η τρέλα τους οδήγησε όπως καταλαβαίνετε σε πολλαπλές λήψεις, και μετά κι άλλες, καθώς ο Skipp επέμενε να πλακώνεται στα φρένα…
Ο Τσάρλι Τσάπλιν τρώει μια μπότα στον «Χρυσοθήρα»
Παρά την ανόητη και τσαπατσούλικη πολλές φορές κινηματογραφική συμπεριφορά του, ο Σαρλό ήταν εκτός οθόνης τελειομανής από τους λίγους και συνήθιζε να προχωρά σε πολλαπλές λήψεις των ίδιων σκηνών ώστε να πετύχει το αποτέλεσμα που θα τον άφηνε απόλυτα ικανοποιημένο. Ακόμα και σε βάρος της υγείας του, καθώς τίποτα δεν έμπαινε πάνω από το αισθητικά άρτιο τελικό προϊόν της δουλειάς του. Στον αριστουργηματικό «Χρυσοθήρα» λοιπόν υπάρχει η περιβόητη σκηνή που ο Τσάπλιν τρώει μια μπότα. Η μπότα ήταν φτιαγμένη από γλυκόριζα και ο Σαρλό έφαγε τόσες πολλές στις πάμπολλες επαναλήψεις της σκηνής που στο τέλος διαμετακομίστηκε στο νοσοκομείο και χρειάστηκε ένεση ινσουλίνης για να πάρει τα πάνω του. Ο Σαρλό έφαγε τόση ζάχαρη δηλαδή που λίγο έλειψε να χάσει τη ζωή του. Αυτή κι αν είναι αφοσίωση!
Η σκηνή αναγνώρισης υπόπτων στους «Συνήθεις Ύποπτους»
Μια από τις χαρακτηριστικότερες σκηνές του υπέροχου γκανγκστερικού φιλμ είναι η αναγνώριση υπόπτων στο κτίριο της αστυνομίας. Μια σκηνή που δεν θα περίμενε δηλαδή κανείς να παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, ο σκηνοθέτης υπολόγιζε ωστόσο χωρίς τον ξενοδόχο: τους ηθοποιούς! Κι αυτό γιατί υποτίθεται ότι η σκηνή είναι δραματική και σημαντική για την εξέλιξη της ιστορίας μας, οι ηθοποιοί την έκαναν όμως σωστή κωμωδία: δεν μπορούσαν να συγκεντρωθούν, έκαναν συνεχώς πλάκα μεταξύ τους και γενικά δεν την έπαιρναν και πολύ στα σοβαρά, κάτι που κατέληξε σε άπειρες κυριολεκτικά λήψεις! Ο σκηνοθέτης Μπράιαν Σίνγκερ πέταξε στο τέλος λευκή πετσέτα και άφησε τελικά στην ταινία μια από τις πλάκες των ηθοποιών, καθώς το πήρε απόφαση ότι η σκηνή δεν θα γυριζόταν ποτέ σωστά. Στη συνέντευξή του δήλωσε πάντως πως ήταν ο αυθορμητισμός των ηθοποιών που τον έκανε να κρατήσει την επίμαχη σκηνή, αν και οι ηθοποιοί του θα χασκογελούσαν ξέροντας την πικρή αλήθεια…
Η σκηνή της καφετέριας στον «Spider-Man»
Στην πρώτη ταινία του Spider-Man, υπάρχει η σκηνή με τον δίσκο του φαγητού στην καφετέρια, εκεί δηλαδή που ο Spidey συνειδητοποιεί για πρώτη φορά τις σούπερ δυνάμεις του. Και βέβαια ήταν η σκηνή που πήρε περισσότερο απ’ όλες να ολοκληρωθεί! Κι αυτό γιατί δεν περιέχει ίχνος ψηφιακού εφέ, καθώς ο σκηνοθέτης αναζητούσε τη μεγαλύτερη δυνατή αληθοφάνεια. Ο Τόμπι Μαγκουάιρ έπιασε πράγματι μόνος του τον δίσκο στον αέρα, όπως επιβεβαίωσε και η συμπρωταγωνίστριά του Κίρστεν Ντανστ στο σχετικό ντοκιμαντεράκι των παρασκηνίων, όχι όμως πριν περάσουν ώρες και ώρες γυρίσματος της επίμαχης «αεροπλανικής» σκηνής…
Η τελική σκηνή πάλης στο «Dragon Lord»
Η λίστα μας άρχισε με τον Τσάκι Τσαν και θα τελειώσει μαζί του, γιατί είναι πράγματι ο απόλυτος βασιλιάς της επανάληψης σκηνών! Όχι μόνο γυρίζει απανωτά την ίδια σκηνή μέχρι να νιώσει ασφαλής με το αποτέλεσμα, αλλά προβαίνει και στη λήψη παραπανίσιων σκηνών και πλάνων, τα οποία δεν χρησιμοποιούνται συνήθως ποτέ. Αν και πουθενά αλλού δεν φαίνεται καλύτερα αυτό από το περίφημο «Dragon Lord», εκεί δηλαδή που η επίμαχη σκηνή πάλης έσπασε όλα τα κοντέρ σε όρους επανάληψης και όλα τα ρεκόρ φυσικά: μιλάμε απλά-απλά για 2.900 λήψεις! Για να το δούμε στην προοπτική του, αν γύριζε μία λήψη της σκηνής την ημέρα, θα χρειαζόταν λίγο λιγότερο από 8 χρόνια για να ολοκληρωθεί! Φυσικά, το γύρισμά της δεν κράτησε χρόνια, κάτι που υποδεικνύει πόσο σκληρά δούλεψε ο Τσάκι και οι συνεργάτες του. Απίστευτο όπως κι αν το δεις…
