Η λογοτεχνία τροφοδοτεί το ελληνικό θέατρο

Η λογοτεχνία πάντα τροφοδοτούσε το θέατρο. Στη φετινή σεζόν που διαθέτει υπερ-πληθώρα θεατρικών επιλογών (καταγράφουμε περισσότερες παραστάσεις από κάθε άλλη χρονιά, καθώς το εναλλασσόμενο ρεπερτόριο έχει εφαρμοστεί πλέον σε μικρές και μεγάλες σκηνές, ακόμη και στα κρατικά θέατρα) η λογοτεχνία βρίσκει τη δική της θέση στο θεατρικό σανίδι.

Από την αρχή της περιόδου, όταν έκανε πρεμιέρα «Το Κουρδιστό Πορτοκάλι» στο θέατρο Αποθήκη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, μέχρι το «Armadale» του Γουίλκι Κόλινς που ετοιμάζει ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης στο Σύγχρονο Θέατρο, πολλές είναι οι παραστάσεις που έχουν γεννηθεί από διηγήματα και μυθιστορήματα.

Ας μην ξεχνάμε πως το «Κουρδιστό πορτοκάλι» του Άντονι Μπέρτζες που έχει αποκτήσει την τεράστια φήμη του χάρη στην ομώνυμη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, βασίζεται στη νουβέλα που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1962 και 40 χρόνια αργότερα περιλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού Time με «τα 100 κορυφαία μυθιστορήματα του 20ού αιώνα». Στο μεταξύ, είχε αποκλειστεί από πολλές δημόσιες και σχολικές βιβλιοθήκες «λόγω θέματος» και «λεξιλογίου». Και η ταινία του 1971 όμως είχε απαγορευτεί σε αρκετές χώρες, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο η προβολή απαγορευόταν έως το 1999!

Στο «Θέατρον» το δραματοποιημένο διήγημα του Τολστόι «Από τι ζουν οι άνθρωποι» των Όλια Λαζαρίδου, Ηλία Κουνέλα και Γιώργου Νανούρη διανύει παράταση παραστάσεων.

Στο Εθνικό Θέατρο μόλις ανέβηκαν από τον Αργύρη Ξάφη «Οι Απόψεις ενός κλόουν» του Χάιρνιχ Μπελ, με τους Γερμανούς να δίνουν για πρώτη φορά τα δικαιώματα από το 1964, ενώ ετοιμάζεται και το δημοφιλές μυθιστόρημα της Ντόρας Γιαννακοπούλου «Πρόβα Νυφικού» που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του θεάτρου, Σωτήρη Χατζάκη. Στο πρόγραμμα του Εθνικού συμπεριλαμβάνεται και ο «Μεφίστο» (πρεμιέρα τέλη Απριλίου στο Θέατρο «Rex»), το μυθιστόρημα που έγραψε το 1936 ο Κλάους Μαν και προσάρμοσε θεατρικά η Αριάν Μνούσκιν (το 1979) σε διασκευή και σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη.

Το Θέατρο «Ιλίσια» φέτος το χειμώνα υποδέχτηκε τη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος του Άρνον Γκρούνμπεργκ «Τίρζα, Η Βασίλισσα του Ήλιου» σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου.

Ένα ακόμη δημοφιλές μυθιστόρημα παρουσιάζεται σε θεατρική σκηνή. Ο λόγος για την «Περσινή αρραβωνιαστικιά» της Ζυράννας Ζατέλη που έχει ανέβει στο «Δώμα» του Θεάτρου του Νέου Κόσμου από την ομάδα Elephas Tiliensis, ενώ στον Πάνω Χώρο του ίδιου Θεάτρου θα βρούμε τον «Μουνή», το διήγημα της Λένας Κιτσοπούλου, σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη. Όμως, σε διηγήματα της Λένας Κιτσοπουλου από τις «Νυχτερίδες» βασίζεται και η παράσταση «Αρσενικό» που παίζεται στο «Βυρσοδεψείο» σε σκηνοθεσία Νίκου Αυγουστίδη.

Στο μεταξύ ο Ηλίας Λογοθέτης και η Μαρία Ζαχαρή συνεχίζουν (για 7η χρονιά ανεβάζοντας την παράσταση κατά καιρούς σε διάφορες σκηνές) να ζωντανεύουν το αυτοβιογραφικό διήγημα του Βιζυηνού «Το αμάρτημα της μητρός» μου στο Θέατρο «Άλμα». Το ίδιο έργο όμως του Βιζυηνού ανεβαίνει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη. Σκηνική επιστροφή έχουμε και για το «Θείο τραγί», το διήγημα του Γιάννη Σκαρίμπα στο Bios Main από τη θεατρική Ομάδα Χορίαμβος.

Να μείνουμε στην ελληνική λογοτεχνία και στο «Τρένο των νεφών» της Ευγενίας Φακίνου που ανεβαίνει από την Τατιάνα Λύγαρη στο «Τρένο στο Ρουφ». Μία ακόμη Ελληνίδα συγγραφέας βλέπει έργο της σε θεατρική σκηνή, καθώς το «Πιτσιμπούργκο» της Σώτης Τριανταφύλλου μόλις ανέβηκε στο Θέατρο «Άλμα» σε σκηνοθεσία Μπάμπη Κλαλιώτη. Ένα κεφάλαιο, το τελευταίο συγκεκριμένα, από το βραβευμένο «Γύρο του θανάτου» του Θωμά Κοροβίνη στο μεταξύ «γέννησε» τη μουσικοθεατρική παράσταση με τη Νένα Μεντή «Η Σύλβα και ο δράκος». Επίσης στη θεατρική σκηνή «Ζωή Λάσκαρη» στο Πολυχώρο Αθηναΐς παίζεται «Ο ήλιος με δόντια», του Γιάννη Μακριδάκη σε σκηνοθεσία Βασίλη Βασιλάκη.

Στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης συναντάμε το «La Petite Mort» σε σκηνοθεσία Λίλλυς Μελεμέ, μια δραματοποιημένη διασκευή του μυθιστορήματος του Μισέλ Φάις «Κτερίσματα». Τέλος, στις «Φανερωμένες» που έχουν ανέβει επίσης στο Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάκου η λογοτεχνία συναντά το θέατρο από τα κείμενα ακόμη, καθώς η παράσταση βασίζεται εξίσου στο βιβλίο «Αυτοβιογραφία» της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου και τον μονόλογο της Ρούλας Γεωργακοπούλου «Φανερωμένη».

Οι «Δαιμονισμένοι» του Ντοστογιέφσκι (στη θεατρική διασκευή του Αλμπέρ Καμύ), «δαιμονίζουν» τη σκηνή του Σύγχρονου Θεάτρου, σε σκηνοθεσία του Σταύρου Σ. Τσακίρη. Κι από τους δαίμονες πάμε στους διαβόλους, και την παράσταση «Ο Διάβολος» που βασίζεται στο διήγημα του Γκόρκι και παίζεται στον χώρο «Κορύβαντες».

Στη σκηνή του «Ακαδήμεια» μόλις έκανε πρεμιέρα «Το μαγαζάκι των αυτοκτονιών», που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Ζαν Τουλέ και έχει σκηνοθετήσει η Μαρίνα Μαυρογένη, ενώ μόλις ετοιμάζεται να κατεβάσει την αυλαία του στο «Απο Μηχανής» η παράσταση, που φέρει τη σκηνοθετική υπογραφή της Σοφίας Φιλιππίδου, «Μπάρτλεμπυ ο γραφιάς», μια διασκευή της νουβέλας του Μελβιλ. Κι ας μην ξεχνάμε ότι ετοιμάζεται να ανέβει στην σκηνή του «104» το «Φιλί της γυναίκας αράχνης» με τους Αποστόλη Τότσικα και Μιλτιάδη Φιορέντζη που βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Εμανουελ Πουίγκ.