Ένα παιδί δείχνει από πολύ νωρίς την προδιάθεσή του σε σχέση με το ποιο χέρι το βολεύει καλύτερα να χρησιμοποιεί, είτε για να παίζει, είτε, μετέπειτα στο σχολείο, για να γράφει. Στοιχεία δείχνουν πως εννέα στους δέκα ανθρώπους είναι δεξιόχειρες, μια ανισορροπία που οι ερευνητές εδώ και δεκαετίες προσπαθούν, αλλά ακόμα δυσκολεύονται να εξηγήσουν.
Από ιστορικής πλευράς, οι άντρες – οι οποίοι ανταγωνίζονταν πιο έντονα για αγαθά και συντρόφους – είναι σε ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά αριστερόχειρες από ό,τι οι γυναίκες. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι οι αριστερόχειρες τείνουν να υπερτερούν των δεξιόχειρων στα μαχητικά αθλήματα, καθώς και σε αθλήματα που απαιτούν συντονισμό χεριού – ματιού, όπως το τένις, το μπέιζμπολ και το βόλεϊ. Αυτό είναι πιθανό επειδή οι παίκτες δεν είναι συνηθισμένοι να ανταγωνίζονται αριστερόχειρες, καθώς είναι σπανιότεροι.
Μια από τις ιδέες που εξετάστηκαν, ώστε να εξηγηθεί το γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι είναι δεξιόχειρες, είναι η «Θεωρία της Μάχης». Σε αυτή, υποδηλώνεται πως, αν και η χρήση του αριστερού χεριού στη μάχη τούς παρείχε κάποιο πλεονέκτημα, λόγω της έκπληξης του αντιπάλου όταν έβλεπε αριστερόχειρα, τελικά ένα χτύπημα στο εκτεθειμένο σώμα των αριστερόχειρων, τους κατέστησε σπάνιους στον πληθυσμό. Παρακάτω, εξηγείται το πώς οι αριστερόχειρες υστερούσαν στη μάχη σε σχέση με τους δεξιόχειρες.
Αριστερόχειρες VS Δεξιόχειρες
Παρατηρώντας αυτό το ζήτημα, μια τριάδα επιστημόνων με έδρα το Πανεπιστήμιο Lund στη Σουηδία και το Πανεπιστήμιο Chester στο Ηνωμένο Βασίλειο, πρότεινε μια επικαιροποίηση της «Θεωρίας της Μάχης» που ταιριάζει καλύτερα με τα τρέχοντα δεδομένα. Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Symmetry, οι Matz Larsson, Astrid Schepman και Paul Rodway υποστηρίζουν ότι οι δεξιόχειρες άνθρωποι είχαν, στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο πλεονέκτημα στη μάχη κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του είδους μας, γι’ αυτό και έγιναν πολύ περισσότεροι.
«Όταν οι αριστερόχειρες έγιναν σπανιότεροι, απέκτησαν το πλεονέκτημα έκπληξης και οι αναλογίες των αριστερόχειρων και των δεξιόχειρων στον πληθυσμό σταθεροποιήθηκαν», εξηγούν περαιτέρω.
Γιατί, λοιπόν, οι δεξιόχειρες έχουν πλεονέκτημα στη μάχη; Σύμφωνα με τους ερευνητές και όπως αναφέρεται στο bigthink.com, έχει να κάνει με τη θέση της καρδιάς και με την ιδέα ότι οι άνθρωποι πολεμούσαν κυρίως με χειροκίνητα, μυτερά όπλα, όπως ξύλινα δόρατα, κατά το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξης του είδους μας.
Περίπου τα τρία τέταρτα της καρδιάς βρίσκονται στο αριστερό μέρος του θώρακα, καθιστώντας την αριστερή πλευρά του θώρακα, ευάλωτο στόχο για ένα θανάσιμο χτύπημα. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι όταν οι άνθρωποι μάχονται με μαχαίρια, το χέρι που χρησιμοποιείται για να κρατήσει το όπλο καθορίζει ποια περιοχή του θώρακα είναι πιο εκτεθειμένη στον αντίπαλο. Μια λαβή με το αριστερό χέρι θα αφήσει εκτεθειμένη προς τον εχθρό την αριστερή πλευρά του θώρακα, άρα και το μεγαλύτερο μέρος της καρδιάς. Από την άλλη, μια λαβή με το δεξί χέρι θα την κρατήσει μακριά.
Επιπλέον, ένα ελεύθερο αριστερό χέρι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αποκρούσει τα χτυπήματα του δόρατος στη μάχη. Συλλογικά, αυτό σημαίνει ότι οι δεξιόχειρες άνθρωποι μπορεί να είναι περισσότερο προστατευμένοι σε ένα θανάσιμο χτύπημα.
Τι γίνεται στις σύγχρονες κοινωνίες;
Με βάση αυτή τη νέα εκδοχή της πολεμικής υπόθεσης, μπορεί να γίνει μια βασική πρόβλεψη. Εφόσον δεν υπάρχει κανένα μειονέκτημα υγείας από το να είσαι αριστερόχειρας και η μάχη με μυτερά όπλα δεν αποτελεί πλέον εξελικτική πίεση, θα πρέπει να δούμε αν το ποσοστό των αριστερόχειρων παραμένει το ίδιο στις σύγχρονες κοινωνίες ή αυξάνεται σε γενικές γραμμές. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η χρήση του αριστερού χεριού αυξήθηκε τον 20ό αιώνα, αλλά δεν είναι βέβαιο αν αυτό οφείλεται σε γενετικούς ή πολιτιστικούς λόγους.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η νέα εξήγηση για την υπεροχή των δεξιόχειρων εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό μια υπόθεση, που βασίζεται σε εικασίες, με υποστήριξη από σύνολα δεδομένων. Αν και η «Θεωρία της Μάχης» είναι πειστική, μένει να γίνουν επιπλέον έρευνες, προκειμένου να παραχθούν περισσότερα δεδομένα για το εάν και γιατί οι δεξιόχειρες είναι περισσότεροι από τους αριστερόχειρες.
