Ενοικίαση σπιτιού με αντάλλαγμα σεξ – Το φαινόμενο μάστιγα στη Βρετανία

Όλο και περισσότερες γυναίκες στη Βρετανία αναγκάζονται, εξαιτίας του υψηλού κόστους ζωής και της επιδείνωσης των συνθηκών, σε αυτό που αποκαλείται «σεξ επιβίωσης». Οργανώσεις προειδοποιούν για το κοινωνικό φαινόμενο – μάστιγα και τις συνθήκες που εξωθούν γυναίκες να προσφέρουν σεξ ως αντάλλαγμα για την εξασφάλιση στέγης ή για την κάλυψη βασικών αναγκών της καθημερινότητας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, ιδιοκτήτες ζητούν σεξ για να νοικιάσουν το διαμέρισμά τους είτε με έκπτωση είτε ακόμα και δωρεάν. Μάλιστα οι εν λόγω ιδιοκτήτες δεν δίσταζαν, μέχρι την αυστηροποίηση της νομοθεσίας, ακόμη και να δημοσιεύσουν σχετικές αγγελίες, αφήνοντας υπονοούμενα: Ο ενοικιαστής θα πρέπει «να μαγειρεύει, να καθαρίζει, να πλένει ρούχα και πιθανώς να κάνει και περισσότερα», ανέφερε ενδεικτικά μια από αυτές.

Μια δημοσκόπηση της YouGov για λογαριασμό της οργάνωσης Shelter έδειξε πως τα τελευταία πέντε χρόνια, σε σχεδόν 1 στις 50 γυναίκες στην Αγγλία έχει προταθεί η ενοικίαση με αντάλλαγμα το σεξ. Βάσει στοιχείων έρευνας που δημοσιεύσε ο Independent, περίπου 30.000 γυναίκες, από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι τον Ιανουάριο 2021, παρενοχλήθηκαν σεξουαλικά από τους σπιτονυκοκύρηδες τους, ή τους ζητήθηκε σεξ σε αντάλλαγμα για ενοίκιο. Έκτοτε, το φαινόμενο έχει πάρει ακόμη πιο ανησυχητικές διαστάσεις.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Big Issue», μια έρευνα της Generation Rent και Mumsnet εκτίμησε πως τα θύματα αυτής της μάστιγας ενδεχομένως να ανέρχονται σε περισσότερες από 200.000 γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Το 4% όλων των συμμετεχόντων στην έρευνα ανέφερε πως του έχει προσφερθεί σπίτι δωρεάν ή με μειωμένο ενοίκιο με αντάλλαγμα το σεξ. Αυτό το ποσοστό αυξάνεται στο 10% στους συμμετέχοντες με εισόδημα κάτω από 20.000 λίρες», ανέφερε ο αναπληρωτής διευθυντής της Generation Rent.

Μια ακόμη ενδιαφέρουσα μελέτη για το νοσηρό φαινόμενο είχε πραγματοποιηθεί πριν από μερικά χρόνια από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε το 2019, εντόπισε περισσότερες από 580 αγγελίες σχετικά με το «σεξ προς ενοικίαση» σε Λονδίνο και Λος Άντζελες, στην πλατφόρμα στο Craigslist. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως οι ιδιοκτήτες, παραβιάζοντας τους κανόνες περιεχομένου των πλατφορμών, χρησιμοποιούσαν υπονοούμενα στο 81% των επίμαχων αγγελιών. Οι ιδιοκτήτες έκαναν λόγο για «εύνοιες» και εναλλακτικές «μεθόδους αποπληρωμής» ώστε να ζητήσουν έμμεσα σεξ για την ενοικίαση του σπιτιού.

Στο παρελθόν το BBC είχε παρουσιάσει το φαινόμενο με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ, παίρνοντας και συνέντευξη με ένα εκ των θυμάτων, που συχνά είναι φοιτήτριες. Όπως είχε υπογραμμίσει η νεαρή γυναίκα το ενοίκιο με αντάλλαγμα το σεξ ήταν η μόνη της επιλογή, ωστόσο τελικά αυτό την οδήγησε σε ένα αδιέξοδο με ψυχολογική και σωματική κατάρρευση:  «Δεν είχα ιδέα που έμπλεκα. Έκανε ό,τι ήθελε και το έκανε με φρικτό τρόπο. Εγώ απλά δεν αντιδρούσα. Ήθελα απλώς το σπίτι και πιεζόμουν να τον κρατάω ικανοποιημένο γιατί φοβόμουν για την αντίδρασή του». Οι δε ιδιοκτήτες που πρότειναν μια τέτοια συμφωνία δεν είχαν κανένα πρόβλημα να μιλήσουν δημόσια για την προσφορά τους. Ένας ιδιοκτήτης μιλώντας στο BBC χαρακτήριζε αυτή τη συνθήκη ως μια «win – win» συμφωνία. «Δεν υπάρχει καταναγκασμός. Γνωρίζουν τους κανόνες» ισχυριζόταν.

Πλέον η νομοθεσία στη Βρετανία έχει αλλάξει και το «σεξ για ενοίκιο» αναγνωρίζεται ως παράνομο, ενώ την περασμένη εβδομάδα, η υπουργός Εσωτερικών, Σουέλα Μπράβερμαν, ανακοίνωσε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο και ενός νέου πιο αυστηρού νόμου για την αντιμετώπιση του φαινομένου, που θα στοχεύει τους ιδιοκτήτες και θα προσφέρει καλύτερη προστασία στα ευάλωτα άτομα. «Είναι εντελώς απαράδεκτο να εκμεταλλεύονται ευάλωτα άτομα, και ιδιαίτερα νεαρές γυναίκες, σε διευθετήσεις “σεξ αντί ενοικίου”. Πρόκειται για κατάχρηση εξουσίας που φέρνει τους ανθρώπους σε απελπιστικές καταστάσεις και δεν έχει θέση στη χώρα μας», δήλωσε η υπουργός.

Σύμφωνα με τον Observer, πολλά εκ των θυμάτων είναι μετανάστριες, αλλά και γυναίκες με χαμηλό εισόδημα και θύματα προηγούμενων κακοποιητικών σχέσεων. Μέλος της καμπάνιας Generation Rent τονίζει στον Guardian ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά αυξάνεται, εξαιτίας της ζοφερούς οικονομικής κατάστασης. Η Women’s Aid ανέφερε πως όσες γυναίκες ήρθαν σε επαφή με την οργάνωση είχαν «απελπιστική ανάγκη», ενώ το κόστος διαβίωσης καθιστούσε ακόμη πιο δύσκολο για τους ανθρώπους να απομακρυνθούν από αυτές τις καταχρηστικές συνθήκες.

Η οργάνωση «Beyond the Streets» υπογράμμισε πως η κρίση κόστους ζωής οδηγεί τους ευάλωτους να στραφούν στο «σεξ επιβίωσης» για να καλύψουν τους λογαριασμούς και τα υψηλά ενοίκια. «Υπάρχει έλλειψη κρατικής υποστήριξης για τους ευάλωτους ανθρώπους που βρίσκονται αντιμέτωποι με την εκμετάλλευση και οι οργανώσεις δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν λόγω περιορισμένων οικονομικών δυνατότητων», ανέφερε εκπρόσωπος της οργάνωσης.

Η οργάνωση «Βοήθεια Γυναικών Λατινικής Αμερικής» (LAWA) αναφέρει πως υπάρχουν πολλές περιπτώσεις γυναικών που καταλήγουν στην ενοικίαση σπιτιού με αντάλλαγμα το σεξ, υπογραμμίζοντας μάλιστα την αύξηση που έχει σημειωθεί τους τελευταίους μήνες. «Είναι απαράδεκτο γυναίκες σε τόσο ευάλωτες συνθήκες να γίνονται θύματα και να μην μπορούν να αναζητήσουν δικαίωση», δήλωσε μέλος της εν λόγω οργάνωσης, προσθέτοντας πως καταγγελίες για κατ’ εξακολούθηση κακοποίηση έχουν υπάρξει και από γυναίκες που βρέθηκαν σε κρατικά κέντρα φιλοξενίας. «Αυτό το γεγονός ενισχύει το φόβο και τις αποτρέπει από τη διαμονή σε αυτά τα κέντρα», πρόσθεσε.

Στο δημοσίευμα του Guardian φιλοξενούνται και δηλώσεις του εκπροσώπου του υπουργείου Εσωτερικών της χώρας, ο οποίος τόνισε πως «το “σεξ ως αντάλλαγμα για ενοικίαση σπιτιού” είναι ήδη παράνομο βάσει του νόμου περί σεξουαλικών αδικημάτων. Επίσης πρόσφατα, η κυβέρνηση έκανε μια δημόσια έκκληση για αποδεικτικά στοιχεία που θα μας οδηγήσουν πιο κοντά στον τερματισμό αυτού του νοσηρού φαινομένου και στην καλύτερη προστασία των θυμάτων».

«Δεσμευόμαστε να σταματήσουμε κάθε μορφή βίας και εκφοβισμού κατά γυναικών και κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής κακοποίησης. Ενώ χρηματοδοτούμε απευθείας φιλανθρωπικές οργανώσεις για να βοηθήσουμε τα θύματα να τερματίσουν αυτές τις καταχρηστικές σχέσεις, θα αξιοποιήσουμε επιπλέον 230 εκατομμύρια λίρες, στο πλαίσιο του σχεδίου μας για την αντιμετώπιση της κακοποίησης».