Μπορεί αρκετοί να θεωρούν ότι το τέλος των Μάγια προκλήθηκε από την επαφή τους με τους Ευρωπαίους τον 16ο αιώνα, όμως μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications έρχεται να ανατρέψει αυτόν τον ισχυρισμό, σημειώνοντας ότι η κατάρρευση ξεκίνησε πολύ νωρίτερα.
Κατά τη μελέτη της πρωτεύουσας Μαγιαπάν προέκυψε ότι ο πολιτισμός των Μάγια άρχισε να καταρρέει από τον 13ο αιώνα λόγω ξηρασίας.
Μάλιστα, αυτό οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο, που με τη σειρά του προκάλεσε πολιτική κατάρρευση, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να καταφύγουν σε μικρότερους και ασφαλέστερους οικισμούς.
Πολλά δεδομένα δείχνουν πως ο εμφύλιος πόλεμος γενικεύτηκε σημαντικά και συμπίπτει με μία μεγάλη περίοδο ξηρασίας μεταξύ 1400 και 1450. Θεωρείται πως η συνεχής ξηρασία κλιμάκωσε τις σχέσεις αντίπαλων φατριών, ωστόσο οι πολιτικές και οικονομικές δομές άντεξαν μέχρι να έρθουν οι Ευρωπαίοι στις αρχές του 16ου αιώνα και να δώσουν το χαριστικό χτύπημα.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τις αλλαγές στον πληθυσμό, τις διατροφικές συνήθειες και τις κλιματικές συνθήκες. Έπειτα συμπεριέλαβαν και αναλύσεις σκελετών τα οποία είχαν σημάδια βίαιων τραυματισμών, τα οποία αποδίδονται σε συγκρούσεις.
Όσο υπήρχαν επαρκείς βροχοπτώσεις, ο πληθυσμός σημείωνε άνοδο, ενώ την περίοδο της ξηρασίας η Μαγιαπάν εγκαταλείφθηκε. Η έλλειψη νερού επηρέασε την αγροτική δραστηριότητα και το εμπόριο. Όσο τα φαγητό γινόταν πιο δυσεύρετο, οι άνθρωποι πέθαιναν ή εγκατέλειπαν την περιοχή. Στον τελευταίο μαζικό τάφο που ανακαλύφθηκε πριν εγκαταλειφθεί η πόλη, οι ερευνητές βρήκαν τους σκελετούς της οικογένειας Cocom, τους επικεφαλής του κράτους.
Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν τη θεωρία πως η κατάρρευση της Μαγιαπάν μεταξύ 1441 και 1461, προήλθε από εμφύλια σύρραξη που προκλήθηκε από πολιτική αντιπαλότητα και φιλοδοξία, η οποία έχει ενσωματωθεί στην κοινωνική μνήμη των κατοίκων της χερσονήσου Γιουκατάν και καταγράφηκαν γραπτώς στην πρώτη Αποικιακή Περίοδο.