Το Κίεβο και οι φιλορώσοι αυτονομιστές αναμένεται να συνεχίσουν σήμερα τη μαζική ανταλλαγή κρατουμένων που άρχισε χθες στο πλαίσιο συμφωνίας που επιτεύχθηκε αυτή την εβδομάδα κατά τις ειρηνευτικές συνομιλίες στο Μινσκ της Λευκορωσίας, οι οποίες δεν συνέτειναν στη διευθέτηση των βασικών διαφορών και έκτοτε βρίσκονται σε αδιέξοδο.
Χθες οι δύο πλευρές προχώρησαν στην ανταλλαγή εκατοντάδων κρατουμένων η οποία άρχισε κατά ομάδες των δέκα, κοντά στην πόλη της Κοστιαντίνιβκα (45 χλμ. βόρεια του προπύργιου των ανταρτών, Ντονέτσκ). Συνολικά 222 αντάρτες -άνδρες και γυναίκες- ανταλλάχθηκαν με 146 ουκρανούς στρατιώτες, σύμφωνα με δημοσιογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου.
Οι κρατούμενοι, φορώντας πολιτικά και κρατώντας τσάντες, ήταν παρατεταγμένοι, οι μεν απέναντι στους δε, σε απόσταση 100 μέτρων μεταξύ τους.
Εκπρόσωποι του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) βρίσκονταν στο σημείο και παρατηρούσαν την ανταλλαγή, η οποία πραγματοποιήθηκε τη νύχτα σε αυτοκινητόδρομο που φωτιζόταν μόνο από μερικά φανάρια αυτοκινήτων.
«Είμαι ευτυχισμένος που γυρίζω στο σπίτι, που θα δω τους γονείς μου και τη γυναίκα μου οι οποίοι ακόμη δεν ξέρουν (ότι απελευθερώθηκα)», δήλωσε ο 28χρονος Αρτέμ Σιουρίκ, γιατρός των στρατευμάτων του ουκρανικού υπουργείου Εσωτερικών που κρατείτο αιχμάλωτος εδώ και τέσσερις μήνες.
«Θέλω μόνο να φάω αυγά τηγανητά και να μιλήσω με τους γονείς μου», δήλωσε ο 21 ετών Ντενίς Μπαλμπούκοφ, αντάρτης που απελευθερώθηκε και που δεσμεύτηκε να “ξαναπάει στη μάχη”.
Ωστόσο όλοι δεν επιστρέφουν στην ουκρανική πλευρά. Ένας από αυτούς, ο Αλεξέι Σαμσόνοφ, που πολέμησε στις τάξεις του ουκρανικού στρατού, εξηγεί ότι καθώς έχει γεννηθεί στη Ρωσία, θέλει να επιστρέψει στην γενέτειρά του.
Οι φυλακισμένοι τους οποίους παρουσίασαν οι αντάρτες κρατούνταν στην περιοχή του Ντονέτσκ, διευκρίνισε η εκπρόσωπος των αυτονομιστών Ντάρια Μορόζοβα. Η ανταλλαγή πέντε κρατουμένων από τη γειτονική αποσχισθείσα δημοκρατία του Λουχάνσκ αναμένεται σήμερα.
Η μαζική ανταλλαγή κρατουμένων είναι η μόνη απτή συμφωνία που επιτεύχθηκε την Τετάρτη κατά τις διαβουλεύσεις μεταξύ της Ομάδας Επαφής την οποία αποτελούν εκπρόσωποι του Κιέβου, της Μόσχας και του ΟΑΣΕ, και των φιλορώσων αυτονομιστών.
Οι διαπραγματεύσεις που είχαν προγραμματιστεί να συνεχιστούν χθες στο Μινσκ, δεν πραγματοποιήθηκαν.
Οι αντάρτες απαιτούν κυρίως την επανάληψη της χρηματοδότησης των περιοχών που τελούν υπό τον έλεγχό τους, την οποία έκοψε το Κίεβο στα μέσα Νοεμβρίου, όπως και ένα «ειδικό καθεστώς» που θα εγγυάται με μεγαλύτερη αυτονομία στις περιοχές του Ντονέτσκ και Λουχάνσκ.
Το «ειδικό καθεστώς» προβλεπόταν από τις συμφωνίες που υπογράφηκαν στο Μινσκ τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, σύμφωνα με το Κίεβο και τις χώρες της Δύσης, οι αντάρτες υπονόμευσαν τις συμφωνίες διοργανώνοντας στις αρχές Νοεμβρίου εκλογές τις οποίες καταδίκασε η διεθνής κοινότητα, ενώ οι ουκρανικές αρχές ζητούν την ακύρωσή τους.
Οι πρώτες συνομιλίες στο Μινσκ τον Σεπτέμβριο είχαν στόχο τον τερματισμό μιας σύγκρουσης που έχει στοιχίσει τη ζωή περισσοτέρων από 4.700 ανθρώπων σε οκτώ μήνες.
Ενδεικτικό της νευρικότητας που επικρατεί, το Κίεβο και αντάρτες αλληλοκατηγορήθηκαν ότι ήθελαν να υπονομεύσουν την ειρηνευτική διαδικασία. Ο ηγέτης της αυτοαποκαλούμενης δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Αλεξάντρ Ζαχαρτσένκο, δήλωσε την Πέμπτη ότι το Κίεβο επεδίωκε «την αποτυχία των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων» και προετοίμαζε «επίθεση μεγάλης κλίμακας».
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ιντερφάξ-Ουκρανία, γενικά καλά πληροφορημένο για τη θέση του ουκρανού διαπραγματευτή, πρώην προέδρου Λεονίντ Κούτσμα, μετέδωσε την Πέμπτη ότι οι αντάρτες ήθελαν από την πλευρά τους την αναθεώρηση των ειρηνευτικών συμφωνιών που είχαν επιτευχθεί στο Μινσκ. Οι αυτόκλητες δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ εκπροσωπήθηκαν την Τετάρτη “από ανίκανους ανθρώπους που δεν λαμβάνουν αποφάσεις και δεν είναι ενήμεροι για τις προηγούμενες συμφωνίες”, δήλωσε πηγή προσκείμενη στις διαπραγματεύσεις.
«Το ΝΑΤΟ, βασική απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας»
Η Ρωσία από την πλευρά της, σημείωσε τις διεθνείς εντάσεις των τελευταίων μηνών δημοσιοποιώντας χθες επικαιροποιημένο το στρατιωτικό της δόγμα, με το οποίο καταδικάζει το ΝΑΤΟ ως βασική απειλή για την ασφάλεια της χώρας.
Το κείμενο που εγκρίθηκε από τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, εκφράζει ανησυχία για «την ενίσχυση των ικανοτήτων επίθεσης του ΝΑΤΟ απευθείας στα ρωσικά σύνορα», υποδηλώνοντας την ανάπτυξη δυνάμεων από τη Συμμαχία στην Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής.
Η Μόσχα έχει απειλήσει να «αντιδράσει», σε περίπτωση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, μετά τη συμβολική εγκατάλειψη από το Κίεβο του καθεστώτος ουδετερότητας. Το νέο ρωσικό στρατιωτικό δόγμα επαναλαμβάνει επίσης ότι η Μόσχα διατηρεί το δικαίωμα να προσφύγει στο πυρηνικό της οπλοστάσιο σε περίπτωση «απειλής για την ίδια την ύπαρξη του κράτους».
Ενώ ο πολιτικός διάλογος έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο, το Κίεβο ανακοίνωσε χθες ότι αναστέλλει, για λόγους ασφαλείας, όλα τα ταξίδια με το τραίνο και το λεωφορείο προς την Κριμαία, δέκα ημέρες αφότου η Ρωσία διέκοψε τις σιδηροδρομική της υπηρεσία με προορισμό τη χερσόνησο την οποία προσάρτησε τον Μάρτιο. Οι κάτοικοί της δεν θα μπορούν πλέον να φτάσουν στην Ουκρανία παρά οδικώς και στη Ρωσία ατμοπλοϊκώς ή αεροπορικώς.
Την ίδια ώρα, οι αμερικανικές εταιρίες Visa και Mastercard προειδοποίησαν ότι σταματούν την έκδοση των πιστωτικών καρτών τους στην Κριμαία, μετά τις αμερικανικές κυρώσεις σε βάρος της χερσονήσου.
Η χερσόνησος της Μαύρης Θάλασσας που εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Ουκρανία για την υδροδότηση και την ηλεκτροδότησή της, είχε διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος επί ώρες χθες. Τα μέτρα αυτά ερμηνεύονται από ορισμένους σχολιαστές ως σκόπιμα από το Κίεβο προκειμένου να ενισχύσει τις θέσεις του στις διαπραγματεύσεις του Μινσκ.
