Άνοιξαν (στις 08:00 τοπική ώρα, 14:00 ώρα Ελλάδας) οι κάλπες για τις σημερινές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στη Βραζιλία, στις οποίες οι 142 εκατ. πολίτες καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στη συνέχιση των κοινωνικών κατακτήσεων που προώθησε η κεντροαριστερά τα τελευταία 12 χρόνια και ή την ανάληψη της εξουσίας από νέα πρόσωπα, που υπόσχονται επανεκκίνηση της ασθμαίνουσας οικονομίας της γιγαντιαίας χώρας της Λατινικής Αμερικής.
Η κεντροαριστερή πρόεδρος Ντίλμα Ρουσέφ του Κόμματων Εργατών (PT) θεωρείται το αδιαφιλονίκητο φαβορί της αναμέτρησης στον πρώτο γύρο, απέναντι στη διχασμένη αντιπολίτευση, οι υποψήφιοι της οποίας είναι ο κλασικός υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών Αέσιου Νέβες και η διόλου συνηθισμένη οικολόγος Μαρίνα Σίλβα, η οποία ονειρεύεται να γίνει η πρώτη μαύρη πρόεδρος της Βραζιλίας.
Οι εκλογείς καλούνται να αναδείξουν πρόεδρο αλλά και τα 513 μέλη της ομοσπονδιακής Βουλής, 1.069 τοπικούς βουλευτές, 27 κυβερνήτες, αλλά και να ανανεώσουν τη Γερουσία κατά το ένα τρίτο (27 έδρες), επιλέγοντας ανάμεσα σε 26.000 και πλέον υποψήφιους.
Γεγονός που αποκαλύπτει τις αμφιβολίες οι οποίες κατατρύχουν τη Βραζιλία, οι εκλογές ακολουθούν μια φρενιτιώδη προεκλογική εκστρατεία με αλλεπάλληλες ανατροπές. Η τελευταία καταγράφηκε χθες Σάββατο, την παραμονή της διαδικασίας, όταν για πρώτη φορά ο τεχνοκράτης-πλεϊμπόι Αέσιου Νέβες ξεπέρασε, σύμφωνα με τρεις δημοσκοπήσεις, τη Μαρίνα Σίλβα, η οποία ως πρότινος ήταν η επικρατέστερη νικήτρια των εκλογών.
Η Σίλβα, η οποία έγινε απροσδόκητα υποψήφια πρόεδρος μετά τον θάνατο σε ένα αεροπορικό δυστύχημα τον Αύγουστο του συμμάχου της και υποψηφίου του κόμματος PSB Εντουάρντου Κάμπους, εμφανιζόταν ως πριν από λίγο καιρό ικανή να κερδίσει την πρόεδρο Σίλβα —από το κόμμα της οποίας προέρχεται— στον δεύτερο γύρο.
Αλλά σταδιακά η Ρουσέφ ισοφάρισε το ποσοστό στην πρόθεση ψήφου που καταγραφόταν στις δημοσκοπήσεις και την ξεπέρασε. Πλέον την έχει ξεπεράσει και ο Νέβες, καθώς τόσο η νυν πρόεδρος όσο και ο γερουσιαστής απολαύουν την υποστήριξη των πανίσχυρων μηχανισμών των κομμάτων εξουσίας.
Η Ρουσέφ φέρεται ότι πρόκειται να κερδίσει τον πρώτο γύρο με ένα ποσοστό από 40,6% ως 46%, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Ο Νέβες φέρεται να τερματίζει δεύτερος δίνοντας τέλος στα όνειρα της Σίλβα, καταγράφοντας μια μικρή αύξηση του ποσοστού του, 24% έναντι 21,4% ή 27% ως 26% έναντι 24% της αντιπάλου του, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες έρευνες.
Το φαινόμενο της Σίλβα, που υπόσχεται μια «νέα πολιτική» ρήξης με τον παραδοσιακό βραζιλιάνικο δικομματισμό ενδέχεται να αποδειχθεί μια θρυαλλίδα και η Βραζιλία να οδηγηθεί σε έναν κλασικό δεύτερο γύρο, στον οποίο θα αναμετρηθούν οι υποψήφιοι των δύο μεγάλων κομμάτων που κυβερνούν τη Βραζιλία τα τελευταία είκοσι χρόνια, του PT της Ρουσέφ και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSDB) του Νέβες και του πρώην προέδρου Φερνάντου Ενρίκε Καρντόζου (1995-2002).
Η Ρουσέφ είναι επίσης η επικρατέστερη νικήτρια στον β΄ γύρο, αλλά υπάρχει το ενδεχόμενο να τεθεί αντιμέτωπη με ένα κοινό μέτωπο εναντίον του PT από τους υποστηρικτές των δύο αντιπάλων της στον α΄ γύρο.
Η εικόνα σε αυτές τις εκλογές είναι πολύ διαφορετική από εκείνες του 2010, στις οποίες η νυν πρόεδρος και το PT είχαν θριαμβεύσει εν μέσω της ευφορίας για το κοινωνικοοικονομικό «θαύμα» το οποίο πιστώθηκε ο προκάτοχος και πολιτικός μέντορας της Ρουσέφ, ο Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα (2003-2010). Ο τροχός έχει γυρίσει: τα τέσσερα χρόνια αδιάλειπτης ανάπτυξης διαδέχθηκε η υποχώρηση του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο και η είσοδος της χώρας σε ύφεση, εν μέσω της ανόδου του πληθωρισμού (6,5%) και της επιδείνωσης των δημοσιονομικών. Μια αντίθετη τάση που εξισορροπεί κάπως την κατάσταση είναι το πολύ χαμηλό ποσοστό ανεργίας (4,9%), που αποτελεί ιστορικό χαμηλό.
Η Βραζιλία εξάλλου κλονίστηκε από το κύμα κοινωνικής αμφισβήτησης που εκφράστηκε με διαδηλώσεις χωρίς ιστορικό προηγούμενο τον Ιούνιο του 2013. Οι πολίτες διαδήλωσαν μαζικά εναντίον της διαφθοράς των ελίτ και αξίωσαν ριζική βελτίωση της παιδείας, των υπηρεσιών υγείας και των μεταφορών.
Το κυβερνών κόμμα έχει δει εξάλλου την εικόνα του να σπιλώνεται από σκάνδαλα διαφθοράς, περιλαμβανομένων δωροδοκιών από την δημόσια επιχείρηση πετρελαίου Petrobras σε κοινοβουλευτικούς, μια υπόθεση που ήλθε στην δημοσιότητα εν μέσω της προεκλογικής εκστρατείας.
Οι φτωχότεροι αλλά και πολλοί διανοούμενοι υπερασπίζονται την κληρονομιά των κοινωνικών προγραμμάτων και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου τα 12 χρόνια διακυβέρνησης από το PT της Ρουσέφ.
Πάνω από 40 εκατ. φτωχοί πολίτες εντάχθηκαν στη μεσαία τάξη και αύξησαν την κατανάλωση από το 2003. Θεωρούν ότι το βιοτικό τους επίπεδο βελτιώθηκε αισθητά.
Η μεσαία τάξη και οι πιο ευκατάστατοι προσελκύονται περισσότερα από τα —παρόμοια— οικονομικά προγράμματα του Νέβες και της Σίλβα: αυτονομία της κεντρικής τράπεζας, καταπολέμηση του πληθωρισμού, αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών.
Τα εκλογικά τμήματα θα κλείσουν στις 17:00 (τοπική ώρα• 23:00 ώρα Ελλάδας). Χάρη στο ηλεκτρονικό σύστημα ψηφοφορίας, οι πρώτες τάσεις αλλά και τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα θα είναι γνωστά πολύ γρήγορα, περίπου δύο ώρες αργότερα.
