Κάτω από την «επιφάνεια» πολλών έργων τέχνης, διάσημων και άσημων, μερικές φορές κρύβονται εικόνες που δεν είναι ορατές στο γυμνό μάτι.
Κάποιες φορές πρόκειται για πίνακες, οι οποίοι δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ και οι οποίοι αποκαλύπτονται μέσα από διαδικασίες αποκατάστασης, ακτινογραφίες και προσεκτική έρευνα από ιστορικούς της τέχνης και ειδικούς στη συντήρηση έργων τέχνης.
Οι περιπτώσεις «ζωγραφικών διορθώσεων» αναφέρονται ως pentimenti στα ιταλικά, και δηλώνουν τη «μετάνοια» του καλλιτέχνη για μια επιλογή που έγινε νωρίτερα στη δημιουργική διαδικασία, γράφει η Emma del Valle στο Mental Floss.
Ένα «pentimento» μπορεί να είναι, για παράδειγμα, μία αλλαγή στη θέση ενός χεριού ή η μείωση/μεγέθυνση ενός αντικειμένου.
Μικρά pentimenti υπάρχουν σε πολλούς πίνακες και απαντώνται πιο συχνά στα έργα ζωγράφων που είχαν εργαστήρια και βοηθούς. Οι λεπτομέρειες αυτές έχουν χρησιμοποιηθεί πολλές φορές για τον εντοπισμό χαμένων έργων από μεγάλους καλλιτέχνες, όπως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι.
1. Η εξαφάνιση της προτομής του Βασιλιά της Ρώμης στο έργο του Jean-Auguste-Dominique «Portrait of Jacques Marquet de Montbreton de Norvins»
Το πορτραίτο του αρχηγού της αστυνομίας του Ναπολέοντα στη Ρώμη, χρονολογείται από το 1811-12 και έχει φτιαχτεί από το γάλλο, νεοκλασικό ζωγράφο Jean-Auguste-Dominique Ingres. Σε αυτό φαίνεται αχνά η σκιά ενός άλλου προσώπου στο ύφασμα της κουρτίνας.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι επρόκειτο για μια προτομή του γιου του Ναπολέοντα, ο οποίος αποκαλούνταν «βασιλιάς της Ρώμης». Το 1814 ο Ναπολέων έχασε τη δύναμή του, με αποτέλεσμα να μη θεωρείται πια «της μόδας» ένα πορτρέτο του.
Η «συγκάλυψη», που μπορεί να μην έγινε από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, πιστεύεται ότι είχε πολιτικά κίνητρα.
2. Η κρυμμένη γυναίκα στο έργο του Πικάσο «The Old Guitarist»
Κατά τη διάρκεια της «Γαλάζιας Περιόδου» του Πάμπλο Πικάσο (1901-1904), τα κεφάλαια για τις προμήθειες έργων τέχνης ήταν περιορισμένα, με αποτέλεσμα μερικές φορές οι καλλιτέχνες να αντικαθιστούν το χαρτί ζωγραφικής με καμβά. Όταν είχαν στη διάθεσή τους καμβά, αναδιαμόρφωναν το περιεχόμενο του πίνακα. Ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα από τα έργα του Πικάσο αυτής της περιόδου είναι το «The Old Guitarist», που όπως αποκαλύφθηκε «έκρυβε» από κάτω του μία άλλη φιγούρα.
3. Ο μουσάτος άντρας «κάτω» από το «Μπλε Δωμάτιο» του Πικάσο
Υπέρυθρη απεικόνιση αποκάλυψε σχετικά πρόσφατα, ότι το «Μπλε Δωμάτιο» του Πικάσο (και πάλι από τη Μπλε περίοδο του καλλιτέχνη) «έκρυβε» έναν άντρα με μούσι και αρκετά δαχτυλίδια στο χέρι που ακουμπά στο πρόσωπό του.
4. Η λάγνα… τιράντα στον πίνακα « Madame X» του John Singer Sargent
Το πορτραίτο της «Madame X», που εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά εκθέματα του μουσείου χάρη στο αισθησιακό, απλό, μαύρο της φόρεμα, την αγαλμάτινη πόζα και την υπεροπτική της έκφραση.
Στην εποχή του, ωστόσο, ο πίνακας θεωρήθηκε σκανδαλώδης προσβολή της αξιοπρέπειας, και είχε καταστροφικές συνέπειες για την ευρωπαϊκή καριέρα του δημιουργού του.
Η γυναίκα που απεικονίζεται είναι η Madame Pierre Gautreau, εκπατρισμένη στη Νέα Ορλεάνη, η οποία προσπαθούσε να καταξιωθεί στην ευρωπαϊκή σκηνή χάρη στην ομορφιά της.
Όταν αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά ο πίνακας σε μια έκθεση, η αντίδραση του κοινού ήταν άμεση. Οι κριτικοί θεώρησαν «κατάφωρα ανεπαρκή» την ενδυμασία της, ενώ η ταπεινωμένη οικογένεια της Madame Pierre Gautreau ζήτησε να απομακρυνθεί ο πίνακας από την έκθεση.
Σε μια σπάνια στιγμή αυτο-αμφιβολίας, ο Sargent, πήρε το έργο του και διόρθωσε την τιράντα του φορέματος.
