Εκτός απροόπτου, η Άγγελα Μέρκελ θα παραμείνει στη γερμανική καγκελαρία μετά τις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου, αλλά, ακόμη και μετά την απαλλαγή της από την εκλογική δοκιμασία, η εύθραυστη σχέση της με τον πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ δύσκολα θα καταφέρει να αποτελέσει τον κινητήρα της Ευρώπης.
«Η Γερμανία και η Γαλλία έχουν απομακρυνθεί μεταξύ τους τα τελευταία δέκα χρόνια, πολιτικά και οικονομικά. Σήμερα, δεν βρίσκονται πλέον σε συμπόρευση», έγραφε πρόσφατα η εφημερίδα Tagesspiegel.
Επισημαίνοντας τη διαφορά της οικονομικής συγκυρίας στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης και τη διάσταση των απόψεων ως προς τη συριακή κρίση, η βερολινέζικη εφημερίδα εντόπιζε στο αυξανόμενο γαλλο-γερμανικό χάσμα την κύρια αιτία της ευρωπαϊκής κρίσης.
Εδώ και ενάμισι χρόνο, η ανάληψη της γαλλικής προεδρίας από έναν σοσιαλιστή που δεσμεύθηκε να αμβλύνει την δημοσιονομική πειθαρχία για να τονώσει την ανάπτυξη είχε προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στο Βερολίνο.
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών βρέθηκαν σε ένταση, παρά τους αναγκαίους συμβιβασμούς στους οποίους προχώρησαν για τη διάσωση του ευρώ.
Έκτοτε, η ένταση έχει χαλαρώσει, αλλά το γαλλο-γερμανικό δίδυμο δεν ξαναβρήκε το ρόλο του ως ατμομηχανής της Ευρώπης.
«Κατά τη διάρκεια των έξι τελευταίων μηνών υπήρξε κάποια προσέγγιση, αλλά δεν πρόκειται να προχωρήσει πολύ, διότι οι οικονομικές φιλοσοφίες είναι πολύ διαφορετικές», σύμφωνα με τον Χανς Σταρκ του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (IFRI).
Μετά τις γερμανικές εκλογές, περιμένει μία συνεργασία «με μικρά βήματα», αλλά δεν θεωρεί ότι θα υπάρξει πρόοδος στο θέμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αφού η Μέρκελ «δεν είναι φεντεραλίστρια».
«Τώρα θα κάνει τα πάντα ώστε η Βρετανία να μην ψηφίσει την έξοδό της από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάθε βήμα προς την ενίσχυση του φεντεραλισμού δεν μπορεί παρά να ωθεί λίγο ακόμη τη Βρετανία προς την έξοδο».
Όμως, «η Γερμανία δεν θέλει να βρεθεί μόνη σε μία Ευρώπη που θα κυριαρχείται από τη Μεσόγειο».
Ο Χανς Σταρκ διαπιστώνει με ανησυχία την απροθυμία για θεσμική ολοκλήρωση στην Ευρώπη και προειδοποιεί για την επιμονή των σεναρίων διάλυσης της ευρωζώνης. «Υπάρχει μία αποκλιμάκωση (της κρίσης) αυτή τη στιγμή, αλλά δεν έχει τελειώσει».
Στο Παρίσι υπάρχουν ανησυχίες ότι η Αγγελα Μέρκελ θα επιλέξει να παίξει το χαρτί του ευρωσκεπτικισμού λίγους μήνες από τις ευρωεκλογές του 2014.
«Εχει δεχθεί τη σύσταση των μηχανισμών αλληλεγγύης. Εμφανίστηκε αρκετά ρεαλίστρια κάνοντας ό,τι χρειάζεται για τη διάσωση του ευρώ. Στην τρίτη θητεία της θα ήθελε να προχωρήσει περισσότερο κάνοντας κάτι σημαντικό για την Ευρώπη; Δεν αποκλείεται, αλλά αυτά που λέει σήμερα δεν προαναγγέλλουν κάτι τέτοιο», σχολιάζει γαλλική διπλωματική πηγή αναφερόμενη στις πρόσφατες δηλώσεις της γερμανίδας καγκελαρίου για την πιθανότητα επιστροφής στην εθνική δικαιοδοσία αρμοδιοτήτων που έχουν εκχωρηθεί στις Βρυξέλλες, δηλώσεις που τροφοδότησαν τις γαλλικές ανησυχίες.
Ωστόσο και στο Βερολίνο οι γερμανοί αξιωματούχοι παραπονούνται ότι δεν έχουν κατορθώσει να συνεννοηθούν με τον Φρανσουά Ολάντ για το θέμα της Ευρώπης. Οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις δεν προχωρούν, αναγνωρίζει γερμανός διπλωμάτης.
«Δεν βρισκόμαστε στο σημείο όπου το γαλλο-γερμανικό δίδυμο θα αναλάβει μεγάλες πρωτοβουλίες. Βρισκόμαστε στη διαχείριση της κρίσης. Εχουν καταρτισθεί σχέδια, αλλά δεν υπάρχει ένα ευρύ σχέδιο», επιβεβαιώνει η Κλερ Ντεμεσμέ του Γερμανικού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων.
«Στις δύο χώρες ζητούν περισσότερη πολιτική ένωση, αλλά από διαφορετική θέση. Η Γερμανία έχει μία πιο θεσμική προσέγγιση. Η Γαλλία μιλά για κοινό προϋπολογισμό, κοινή δανειοληπτική ικανότητα», και αντιμετωπίζει την άρνηση του Βερολίνου που φοβάται μήπως κληθεί να πληρώσει για τις λιγότερο ενάρετες χώρες.
Σε περίπτωση συγκρότησης συνασπισμού με τους σοσιαλδημοκράτες, αντί των φιλελευθέρων, η Μέρκελ θα μπορούσε να κάνει κάποια βήματα, σύμφωνα με την Ντεμεσμέ. Ομως, ως προς τα ευρωπαϊκά θέματα, «δεν υπάρχει θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στους συντηρητικούς και τους σοσιαδλημοκράτες, μόνο κάποιες διαφοροποιήσεις», για παράδειγμα το SPD εμφανίζεται πιο ανοικτό απέναντι σε μία μερική αμοιβαιοποίηση των χρεών των χωρών που βρίσκονται σε οικονομική κρίση.
