Έρευνα του κουρδικού δικτύου Rudaw έδειξε ότι οι Αρχές στο Ιράκ απαγορεύουν στα παιδιά των πρώην τζιχαντιστών να εγγραφούν στα σχολεία.

Ο εξωστρακισμός αυτός συχνά οφείλεται σε γραφειοκρατικούς λόγους: Πολλοί μικροί μαθητές δεν διαθέτουν τα απαραίτητα έγγραφα, με αποτέλεσμα να μη γίνονται δεκτά στα ιρακινά σχολεία, αλλά να εξαρτώνται αποκλειστικά από τα εκπαιδευτικά προγράμματα των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στις περιοχές τους, εάν υπάρχουν.

Κατά τη διάρκεια της κατάληψης πολλών περιοχών της χώρας από το ΙΚ, οι τζιχαντιστές αφαίρεσαν τα δημόσια έγγραφα από τους πολίτες και απαγόρευσαν στις γυναίκες, των οποίων οι σύζυγοι δεν συντάσσονταν με το ισλαμικό καθεστώς, να δηλώνουν τα παιδιά τους στο ληξιαρχείο μετά τη γέννησή τους.

Επιπλέον, κατά την υποχώρησή τους, οι μαχητές του ISIS κατέστρεφαν τα επίσημα αρχεία των περιοχών που εγκατέλειπαν. Το αποτέλεσμα είναι, σύμφωνα με τις καταγγελίες της ΜΚΟ Norwegian Refugee Council (NRC), περίπου 80.000 οικογένειες στη Νινευή να είναι αναγκασμένες να κρατούν τα παιδιά τους στο σπίτι, μολονότι τα μαθήματα στα σχολεία έχουν αρχίσει εδώ και μία εβδομάδα.

Στην ουσία, επίσημο έγγραφο του υπουργείου Παιδείας της Βαγδάτης, που εκδόθηκε στις αρχές του μήνα, επιτρέπει στα παιδιά που δεν διαθέτουν έγγραφα να παρακολουθήσουν τα μαθήματα. Μολαταύτα, όπως καταγγέλλει η Human Rights Watch (HRW), πολλοί διευθυντές απέπεμψαν τα παιδιά από τα θρανία, μόλις εξέπνευσε η διορία των 30 ημερών για να ρυθμίσουν τα έγγραφά τους.

Επιπλέον, εκτός από τα παιδιά, οι Αρχές σε πολλές περιοχές απαίτησαν επίσης έγγραφα και «διαπιστευτήρια» και από τους γονείς τους, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο την εγγραφή των μαθητών.

Έτσι, ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος μαθητής διέθετε έγγραφα, καθώς είχαν γεννηθεί προ της κατάληψης της περιοχής από τον Isis το 2014, οι διευθυντές τον απέκλειαν, διότι ο πατέρας του -ως μέλος του- δεν είναι πλέον παρών καθ’ οιονδήποτε τρόπο, ή διότι η μητέρα του δεν διέθετε πιστοποιητικό θανάτου του, ή διαζυγίου.

Σύμφωνα με την Human Rights Watch, τα γραφειοκρατικά προσκόμματα και η άρνηση του θεμελιώδους δικαιώματος στην εκπαίδευση θα πρέπει να αποδοθούν στις φατριαστικές διαφορές και στη μανία αντεκδίκησης, που καταστρατηγούν τις προσπάθειες για εθνική συμφιλίωση μετά την κατατρόπωση του Ισλαμικού Κράτους.

Σε πολλές γυναίκες και συζύγους οι Αρχές αρνήθηκαν ρητά να εκδώσουν πιστοποιητικά, διότι οι σύζυγοί τους είχαν συνταχθεί με τον ISIS. Όπως τονίζει, όμως, η οργάνωση, η άρνηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση λόγω της προϊστορίας των γονέων τους αποτελεί μία απαράδεκτη συλλογική τιμωρητική πράξη και διακυβεύει το μέλλον του Ιράκ, υπονομεύοντας «το έργο της αποτροπής της εξτρεμιστικής ιδεολογίας, ωθώντας τα παιδιά αυτά στο περιθώριο της κοινωνίας».

Σύμφωνα με το ιρακινό Σύνταγμα, εξασφαλίζεται η ιθαγένεια σε όσα παιδιά έχουν γεννηθεί από Ιρακινούς γονείς και παρέχονται εγγυήσεις για την εκπαίδευσή τους, χωρίς διακρίσεις. Με δεδομένο ότι ο δείκτης αναλφαβητισμού στο Ιράκ έχει διαμορφωθεί στα πιο υψηλά παγκόσμια επίπεδα (47%), είναι απορίας άξιον, γιατί οι ιρακινές Αρχές επιμένουν σε αυτούς τους αποκλεισμούς.

Ιδίως όταν ο ΟΗΕ έχει διαθέσει 250 εκατ. δολάρια για τον λόγο αυτό. «Ορισμένα παιδιά στο Ιράκ έχασαν τρία χρόνια σχολείου υπό την κατοχή του ΙΚ. Η κυβέρνηση θα έπρεπε να κάνει τα πάντα για να εξασφαλίσει ώστε τα παιδιά να μη χάσουν την τόσο ζωτική για το μέλλον τους εκπαίδευση», τονίζει η HRW.

Ιδίως, προκειμένου να αποφευχθεί μία παλιννόστηση της ισλαμιστικής εκπαίδευσης και της ριζοσπαστικοποίησης των αποκλεισμένων παιδιών, που συχνά έτσι περιθωριοποιημένα γίνονται εύκολο αντικείμενο των μαυλιστικών συνθημάτων των τζιχαντιστών.