Είναι ένα από τα μεγαλύτερα ποτάμια της Ευρώπης κι ένας από τους δημοφιλέστερους ταξιδιωτικούς προορισμούς της ηπείρου μας.
Ο λόγος για τον ποταμό Δούναβη, έναν από τους σημαντικότερους υδάτινους δρόμους που ενώνει τη Μαύρη Θάλασσα με την κεντρική Ευρώπη. Έχοντας τις πηγές του στο Μέλανα Δρυμό, στη Γερμανία, διασχίζει δέκα χώρες προτού καταλήξει στη Μαύρη Θάλασσα. Σε ολόκληρη τη διαδρομή του περνάει από σημαντικές πόλεις, όπως η Βιέννη, η Βουδαπέστη, η Μπρατισλάβα και το Βελιγράδι.
Τη σπουδαιότητα του Δούναβη ως υδάτινου δρόμου αναγνώριζαν τόσο οι Αρχαίοι Έλληνες όσο και οι Βυζαντινοί, ενώ στην κοιλάδα που διασχίζει ο Δούναβης αναπτύχθηκαν πολλοί πολιτισμοί.
Οι Ρωμαίοι μάλιστα χρησιμοποιούσαν το ποτάμι ως σύνορο της Αυτοκρατορίας τους. Από το 1856, ο Δούναβης έγινε ελεύθερο για τη ναυσιπλοΐα ποτάμι παρά την αντίθετη άποψη των Αυστριακών που θεωρούσαν ότι πρέπει να ανήκει μόνο στα κράτη τα οποία διασχίζει.
Σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι μετακινούνται ή κάνουν τις διακοπές τους με ποταμόπλοιο τόσο στο Δούναβη όσο και στις γύρω περιοχές. Πλωτός στο μεγαλύτερο μέρος του, αποτελεί ιδανικό προορισμό για κρουαζιέρα με ποταμόπλοιο.
Αν και δεν υπάρχουν διαθέσιμα επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των τουριστών που περνούν από την ευρύτερη περιοχή του Δούναβη κάθε χρόνο, 58.000 τουρίστες έφτασαν μόνο στο λιμάνι του Βελιγραδίου μέσα από 442 κρουαζιέρες που πραγματοποιήθηκαν τον τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με δεδομένα του «Danube Competence Center» (DCC).
Η πλειοψηφία των τουριστών αυτών προέρχονται από τη Γερμανία (περίπου 50%) αλλά και από τις άλλες χώρες που διασχίζει ο Δούναβης.
Το DCC ασχολείται με την προώθηση του τουρισμού στο Δούναβη, ενισχύοντας τη συνεργασία και προωθώντας τα αμοιβαία συμφέροντα των μελών του. Θέτει σε εφαρμογή προγράμματα που αναπτύσσουν το βιώσιμο τουρισμό στην περιοχή αυτή και προσπαθεί να χαράξει μία ενιαία γραμμή προώθησης του τουρισμού σε όλες τις χώρες που διασχίζει ο Δούναβης.
Οι κρουαζιέρες αποτελούν σήμερα την αιχμή του δόρατος της τουριστικής βιομηχανίας που έχει αναπτυχθεί γύρω από τον ποταμό και σε πολλές περιπτώσεις συνδυάζονται και με άλλες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα με την ποδηλασία.
Ξηρασία και Ρύπανση
Τον τελευταίο χρόνο, όμως, λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας η στάθμη του ποταμιού έχει κατέβει επικίνδυνα σε ορισμένα σημεία, καθιστώντας δύσκολη- ή και αδύνατη σε ορισμένες περιπτώσεις- τη διέλευση των εμπορικών και τουριστικών πλοιαρίων.
Σύμφωνα, ωστόσο, με τον Βλάνταν Κρέτσκοβιτς από το DCC δεν έχουν αναφερθεί προβλήματα στον τομέα της κρουαζιέρας που να σχετίζονται με τη χαμηλή στάθμη των υδάτων, καθώς, όπως ανέφερε στο ΑΜΠΕ, το ζήτημα αυτό ανακύπτει συνήθως μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου, όταν έχουν σταματήσει οι κρουαζιέρες.
Παρ’ όλα αυτά, τις τελευταίες δέκα ημέρες η στάθμη του Δούναβη έχει κατέβει τόσο χαμηλά στον βούλγαρο-ρουμανικό τομέα, με αποτέλεσμα να σταματήσει εντελώς η διέλευση των εμπορικών πλοίων και να ακινητοποιηθούν τρία πλοία στην περιοχή του Μπέλενε.
Πέραν, όμως, του παραπάνω ζητήματος, η περιοχή του Δούναβη αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα λόγω της ρύπανσης που οφείλεται κυρίως στη βιομηχανική δραστηριότητα.
Απόρροια της ανεξέλεγκτης αυτής δραστηριότητας είναι η κατάταξη του Δούναβη ως ένα από τα πιο μολυσμένα ποτάμια στον κόσμο.
Όπως σημειώνει ο κ. Κρέτσκοβιτς, στην Ουγγαρία γίνονται ήδη προσπάθειες για τον καθαρισμό των υδάτων του ποταμού που μολύνθηκαν από τα εργοστάσια της γύρω περιοχής, ενώ αντίστοιχες ενέργειες οργανώνονται και πραγματοποιούνται και σε άλλες χώρες.
Για παράδειγμα, στη Σερβία, η οργάνωση Supernatural έχει αναλάβει τον καθαρισμό των ακτών του Δούναβη κοντά στο Βελιγράδι. Προγράμματα και πρωτοβουλίες για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών στο Δούναβη υλοποιεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Συγκεκριμένα, η ΕΕ προωθεί τη χρήση νέου τύπου πλοίων που θα βοηθήσουν στην μείωση του επιπέδου της ρύπανσης στο ποτάμι, ενώ υπάρχουν και προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη σχετικά με την κρουαζιέρα και τη διάθεση των αποβλήτων, επισημαίνει ο κ. Κρέτσκοβιτς.
Όσον αφορά την προώθηση του νεανικού τουρισμού, ο ίδιος κάνει ιδιαίτερη μνεία στα σχέδια του DCC για ανάπτυξη ενός ειδικού τύπου πλοίων για παιδιά που θα χρησιμοποιούνται και για τη μεταφορά ποδηλάτων.
Μ’ αυτό τον τρόπο, ένα μέρος της εκδρομής θα πραγματοποιείται εν πλω, ενώ η συνέχεια θα περιλαμβάνει ποδηλασία στην καταπράσινη φύση γύρω από το Δούναβη.
Μέσα από το ταξίδι στις χώρες του Δούναβη, τα παιδιά θα γνωρίσουν διαφορετικούς πολιτισμούς και θα αναπτύξουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες.
Σε ενημερωτική επιστολή της, η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χαρακτηρίζει τον ποταμό Δούναβη ως την «πιο σημαντική μη ωκεάνια μάζα νερού στην Ευρώπη» και επισημαίνει την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας ειδικής στρατηγικής για την περιοχή αυτή. Ακόμη, μετά την προσχώρηση της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην ΕΕ, ο Δούναβης μετατράπηκε σ’ έναν από τους διευρωπαϊκούς διαδρόμους για τις ποτάμιες μεταφορές σε ολόκληρη την Ένωση, ενώ η σύνδεση Ρήνου-Δούναβη αποτελεί άμεση σύνδεση μεταξύ της Βόρειας Θάλασσας και του Εύξεινου Πόντου.
Αναμφίβολα, ο Δούναβης είναι ένα ποτάμι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τις χώρες της ΕΕ, αλλά για ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο.