Τα γκράφιτι μπορούν να προστατεύονται από τον ομοσπονδιακό νόμο; Στο ερώτημα αυτό απάντησε σώμα ενόρκων της Νέας Υόρκης, τρία χρόνια μετά την καταστροφή ενός κτιρίου διάσημου για τα γκράφιτί του παγκοσμίως.

Αντιμέτωποι στην υπόθεση αυτή είναι 21 καλλιτέχνες και ο επιχειρηματίας της αγοράς ακινήτων Τζέρι Γουόλκοφ. Οι δικηγόροι των δύο πλευρών αντιπαρατέθηκαν σε μια δίκη τριών εβδομάδων που διεξήχθη για την καταστροφή του κτιρίου 5Pointz, της «Μέκκας του γκράφιτι» όπως αποκαλούταν επί μακρόν, πόλου έλξης για καλλιτέχνες και τουρίστες από όλο τον κόσμο.

Οι ένορκοι αποφάνθηκαν την Πέμπτη ότι ο Γουόλκοφ παραβίασε τον νόμο όταν κάλυψε με άσπρη μπογιά τα γκράφιτι των καλλιτεχνών χωρίς να τους έχει ειδοποιήσει νωρίτερα. Η απόφαση από ομοσπονδιακό δικαστήριο στο Μπρούκλιν δεν είναι τελεσίδικη αλλά θα χρησιμεύσει ως σύσταση στον δικαστή που θα προεδρεύσει, ο οποίος θα εκδώσει την τελική ετυμηγορία, γράφει η New York Times.

Επί σχεδόν 20 χρόνια, η οικογένεια Γουόλκοφ προσκαλούσε καλλιτέχνες γκράφιτι να δείξουν το ταλέντο τους πάνω στους τοίχους αυτού του εγκαταλελειμμένου εργοστασίου σε γειτονιά του Κουίνς σε σημείο που να το κάνουν «το μεγαλύτερο υπαίθριο μουσείο γκράφιτι», σύμφωνα με έναν δικηγόρο των καλλιτεχνών.

Ωστόσο το 2014, ο Γουόλκοφ έβαψε λευκούς τους τοίχους του κτιρίου και στη συνέχεια το ισοπέδωσε ώστε να δημιουργηθεί χώρος για ουρανοξύστες με πολυτελείς κατοικίες σε αυτή τη γειτονιά που έχει εύκολη πρόσβαση στο Μανχάταν.

Οι καλλιτέχνες προσέφυγαν στη δικαιοσύνη ζητώντας αποζημίωση και υποστηρίζοντας ότι ο ιδιοκτήτης θα έπρεπε να τους είχε δώσει τη δυνατότητα να διασώσουν τα έργα τους πριν καταστρέψει τα πάντα. Επικαλούνται έναν ομοσπονδιακό νόμο του 1990 για την προστασία των εικαστικών τεχνών, που ορίζει ότι κάθε αναγνωρισμένο έργο αξίζει προστασία.

«Δεν είναι εύκολο αλλά υπολογίζω σε εσάς», δήλωσε τη Δευτέρα με την περάτωση των αγορεύσεων ο ομοσπονδιακός δικαστής της Νέας Υόρκης Φρέντερικ Μπλοκ στους ενόρκους, οι οποίοι καλούνταν να αποφασίσουν αν τα 49 γκράφιτι που κοσμούσαν το κτίριο ήταν όλα «αναγνωρισμένα», αν το άσπρισμά τους συνιστούσε προσβολή του έργου κι αν αυτό έθιξε τους καλλιτέχνες.

Έργα άξια για το Met και το MoMA

Καθώς οι ένορκοι απάντησαν «ναι», οι καλλιτέχνες μπορεί να λάβουν αποζημίωση χιλιάδων δολαρίων.

Το 5Pointz ήταν γεμάτο γκράφιτι των δεκαετιών 1970 και 1980, που φιλοτεχνήθηκαν κρυφά τη νύχτα, από καλλιτέχνες που έπαιζαν το παιχνίδι της γάτας με τα ποντίκια με την αστυνομία. Καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο καλούνταν να δημιουργήσουν ελεύθερα με τα