Η κατανάλωση πάρα πολλών υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων (UPF) μπορεί να σας οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο, σύμφωνα με μελέτη. Τα έτοιμα γεύματα, τα ανθρακούχα ποτά και τα παγωτά φαίνεται να αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ παρακολούθησαν 115.000 υγιείς ενήλικες στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια τριών δεκαετιών. Τέσσερις τοις εκατό περισσότεροι θάνατοι σημειώθηκαν μεταξύ των συμμετεχόντων που έτρωγαν περίπου επτά μερίδες τζανκ φουντ την ημέρα, σε σύγκριση με μια ομάδα που έτρωγε τη μισή ποσότητα. Αν και ο κίνδυνος ήταν σχετικά μικρός, οι ερευνητές υποστήριξαν ότι τα ευρήματά τους απηχούσαν εκκλήσεις για τον περιορισμό ορισμένων τύπων UPF.
Ο όρος «ομπρέλα» χρησιμοποιείται για να καλύψει οτιδήποτε βρώσιμο παρασκευάζεται με χρωστικές, γλυκαντικές ουσίες και συντηρητικά που παρατείνουν τη διάρκεια ζωής. Τα έτοιμα γεύματα, το παγωτό και οι έτοιμες σάλτσες ντομάτας είναι μερικά από τα πιο γνωστά παραδείγματα προϊόντων που εμπίπτουν στον όρο UPF, πλέον συνώνυμα με τα τρόφιμα που προσφέρουν μικρή θρεπτική αξία.
Διαφέρουν από τα επεξεργασμένα τρόφιμα τα οποία μαγειρεύονται για να διαρκέσουν περισσότερο ή για να βελτιώσουν τη γεύση, όπως τα αλλαντικά, το τυρί και το φρέσκο ψωμί.
Η μελέτη προσθέτει νέα στοιχεία που καταδεικνύουν τους κινδύνους των UPF για την υγεία, τα οποία έχουν κατακριθεί εδώ και δεκαετίες για τη σχέση τους με τον καρκίνο και την άνοια. Κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης 34 ετών, οι ερευνητές κατέγραψαν 48.193 θανάτους, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 13.000 λόγω καρκίνου και λίγο περισσότερους από 11.000 που αποδίδονται σε καρδιαγγειακά νοσήματα. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε συγκεκριμένη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης UPF και των θανάτων από καρκίνο ή καρδιακές παθήσεις.
Αντίθετα, ο αυξημένος κίνδυνος -που ανέρχεται σε επιπλέον 64 θανάτους ανά 100.000 ανθρωποέτη- παρατηρήθηκε μόνο για θανάτους από όλες τις αιτίες. Επίσης, δεν βρήκαν σχέση μεταξύ του πρόωρου θανάτου και των καρυκευμάτων, των σαλτσών και των αλμυρών σνακ.
Ακόμα και με ζαχαρούχα ποτά και έτοιμα γεύματα, ο κίνδυνος ήταν λιγότερο έντονος, αφού οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τη συνολική ποιότητα της διατροφής των συμμετεχόντων, οι οποίοι ρωτούνταν για τις διατροφικές τους συνήθειες κάθε τέσσερα χρόνια. Γράφοντας στο British Medical Journal, οι επιστήμονες είπαν: «Τα ευρήματα παρέχουν υποστήριξη για τον περιορισμό της κατανάλωσης ορισμένων τύπων εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων».
Όμως οι ειδικοί επέκριναν σήμερα την έρευνα, σύμφωνα με την dailymail.
Ο Sir David Spiegelhalter, ομότιμος καθηγητής στατιστικής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, δήλωσε: «Αυτή η μελέτη δείχνει αδύναμες συσχετίσεις υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων με τη συνολική θνησιμότητα».
Ο διαιτολόγος δρ Duane Mellor, εκπρόσωπος της Βρετανικής Διαιτολογικής Εταιρείας, δήλωσε: «Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι όσοι κατανάλωναν τα περισσότερα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έτειναν να τρώνε λίγα λαχανικά, φρούτα, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως».
Και πρόσθεσε: «Δεν συνδέονται όλες οι ομάδες UPF με τους ίδιους κινδύνους για την υγεία, με τη ζάχαρη, τα ζαχαρούχα ποτά και τα επεξεργασμένα κρέατα να συνδέονται σαφώς με τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου».
Ο καθηγητής Gunter Kuhnle, ειδικός στη διατροφή και την επιστήμη των τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Reading, είπε ότι ήταν «αδύνατο να γνωρίζουμε πόσο αξιόπιστα είναι τα αποτελέσματα λόγω του τρόπου με τον οποίο διεξήχθη η μελέτη» και πρόσθεσε: «Ως εκ τούτου, τα αποτελέσματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με μεγάλη προσοχή. Δεν νομίζω ότι αυτή η μελέτη παρέχει στοιχεία που υποδηλώνουν περιορισμό ορισμένων τροφίμων μόνο και μόνο λόγω του επιπέδου επεξεργασίας τους».
«Η πολιτική για τη δημόσια υγεία πρέπει να ενημερώνεται με στοιχεία και υπάρχουν πολύ καλά στοιχεία για τις επιπτώσεις των τροφίμων στην υγεία με βάση τη σύνθεσή τους – κάτι που επιβεβαιώνεται σε μεγάλο βαθμό από αυτή τη μελέτη. Αντίθετα, δεν υπάρχουν ακόμη ουσιαστικά ισχυρά στοιχεία για την επίδραση της “υπερεπεξεργασίας” ειδικά στην υγεία» είπε.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι το χειρότερο στην Ευρώπη για την κατανάλωση UPF, τα οποία υπολογίζεται ότι αποτελούν το 57 τοις εκατό της εθνικής διατροφής.
Θεωρείται ότι αποτελούν βασικό μοχλό της παχυσαρκίας, η οποία κοστίζει στο NHS περίπου 6,5 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως. Συχνά περιέχουν χρώματα, γαλακτωματοποιητές, γεύσεις και άλλα πρόσθετα, τυπικά υφίστανται πολλαπλές βιομηχανικές διεργασίες που η έρευνα έχει βρει ότι υποβαθμίζει τη φυσική δομή των τροφίμων.
Αυτό με τη σειρά του αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα, μειώνει τον κορεσμό και βλάπτει το μικροβίωμα – την κοινότητα των «φιλικών» βακτηρίων που ζουν μέσα μας και από τα οποία εξαρτόμαστε για την καλή μας υγεία.