Τα πάντα για την καισαρική

Τα πολύ υψηλά ποσοστά καισαρικών τοµών που καταγράφονται στη χώρα µας εύλογα γεννούν µια σειρά από ερωτήµατα.

Καισαρική εναντίον φυσιολογικού τοκετού

Οι καισαρικές τοµές ενέχουν κάποιους κινδύνους, για τους οποίους συνήθως οι έγκυες γυναίκες δεν ενηµερώνονται επαρκώς από τον γιατρό τους. Στους κινδύνους αυτούς συµπεριλαµβάνονται το κοιλιακό άλγος (πόνος) µετά τον τοκετό, τα τραύµατα στην ουροδόχο κύστη και τον ουρητήρα και η πιθανότητα η µητέρα να υποστεί θροµβο-εµβολικό επεισόδιο, οπότε να χρειαστεί να νοσηλευτεί σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Επίσης είναι µεγαλύτερη η πιθανότητα εµφάνισης πρόδροµου πλακούντα ή ρήξης της µήτρας σε επόµενη εγκυµοσύνη. Τέλος, στατιστικά, η µητρική θνησιµότητα είναι µεγαλύτερη στις καισαρικές τοµές.

Υπάρχουν βέβαια και κάποια οφέλη, αφού µε την καισαρική αποφεύγονται ο πόνος στο περίνεο (οι µύες µεταξύ των ποδιών που υποστηρίζουν τη µήτρα, την ουροδόχο κύστη και το έντερο) και ο κίνδυνος χαλάρωσης της πυέλου (που µε την πάροδο των ετών οδηγεί σε ακράτεια ούρων), καθώς και η πρόπτωση των γεννητικών οργάνων.

Πότε πρέπει να γίνεται

Προγραµµατισµένη καισαρική τοµή πρέπει να γίνεται µόνο αν ισχύει έστω και µία από τις ακόλουθες αιτίες:

• Το έµβρυο βρίσκεται σε ισχιακή προβολή, δηλαδή κατεβαίνει µε τα πόδια αντί µε το κεφάλι. Σε τέτοιες περιπτώσεις η διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού είναι 8-10 φορές πιο επικίνδυνη για το έµβρυο.

• Όταν πρόκειται για δίδυµη ή πολύδυµη κύηση και το πρώτο έµβρυο έρχεται µε ισχιακή προβολή. Αν όµως το πρώτο έµβρυο έχει κεφαλική προβολή (δηλαδή κατεβαίνει σωστά µε το κεφάλι) και δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι, µπορεί να επιχειρηθεί φυσιολογικός τοκετός.

• Η µητέρα φέρει λοίµωξη από τον ιό HIV ή τον ιό της ηπατίτιδας C (συνήθως αυτές οι δύο λοιµώξεις συνυπάρχουν) ή λοίµωξη του κατώτερου γεννητικού συστήµατος µε τον ιό των ανθρωπίνων θηλωµάτων HPV ή µε τον ιό του έρπητα. Στις περιπτώσεις αυτές αντενδείκνυται ο φυσιολογικός τοκετός, καθώς αυξάνεται η πιθανότητα να µολυνθεί και το έµβρυο. Στους ιούς HIV και της ηπατίτιδας C αυτό γίνεται µέσω του αίµατος, ενώ για τους άλλους δύο ιούς (HPV και έρπητα) η µετάδοση πραγµατοποιείται µε άµεση επαφή κατά τη δίοδο του µωρού από το γενετικό σωλήνα της µητέρας.

• Η µητέρα δεν έχει απολύτως φυσιολογική κύηση, αλλά εµφανίζει προδροµικό πλακούντα 3ου και 4ου βαθµού. Η διαταραχή αυτή εµποδίζει την κάθοδο του εµβρύου και τη διεξαγωγή του φυσιολογικού τοκετού. Σε ηπιότερο στάδιο ωστόσο (επιχείλιος πλακούντας 2ου βαθµού) δεν είναι αποτρεπτική για φυσιολογικό τοκετό.

• Το έµβρυο εµφανίζει υπολειπόµενη ανάπτυξη –δηλαδή είναι µικρό για την ηλικία της κύησης– ή ο τοκετός ξεκινά πρόωρα µε το έµβρυο σε λανθασµένη θέση (ισχιακή ή εγκάρσια προβολή).

Απορίες…
Αν µια γυναίκα γεννήσει το πρώτο της παιδί µε καισαρική, µπορεί να γεννήσει το δεύτερο µε φυσιολογικό τοκετό;
Ναι, εφόσον δεν εξακολουθούν να συντρέχουν οι λόγοι που την οδήγησαν στην καισαρική την πρώτη φορά. Αν η καισαρική τοµή αρχικά επιλέχθηκε εξαιτίας εµβρυοπυελικής δυσαναλογίας (µεγάλο παιδί, µικρή πύελος) κατά τον πρώτο τοκετό ή ισχιακής προβολής του παιδιού και οι ίδιοι λόγοι ξαναεµφανίζονται στη δεύτερη εγκυµοσύνη, τότε πρέπει υποχρεωτικά να επαναληφθεί. Σε αντίθετη περίπτωση, η µητέρα µπορεί να γεννήσει το δεύτερο παιδί φυσιολογικά. Πρέπει να γνωρίζει όµως ότι έτσι είναι πιο συχνός ο κίνδυνος ρήξης της µήτρας και µεγαλύτερος ο κίνδυνος για υποξία (ασφυξία) του µωρού στη διάρκεια του τοκετού. Γι’ αυτό άλλωστε το έµβρυο πρέπει να παρακολουθείται διαρκώς κατά τον τοκετό και αυτός να γίνεται σε µονάδα που αντιµετωπίζει επείγοντα περιστατικά.

Είναι προτιµότερο η καισαρική τοµή να γίνεται µε επισκληρίδιο ή µε ολική νάρκωση;
Η επισκληρίδιος αναισθησία υπερέχει της ολικής νάρκωσης, καθώς έχει µικρότερο κίνδυνο επιπλοκών.

Η εµµονή µε την καισαρική τοµή ευθύνεται για το φαινόµενο των µη γεννήσεων τα σαββατοκύριακα, τις νύχτες και τις αργίες;

Όχι, είναι λάθος να τα φορτώνουµε όλα στην καισαρική. Πολύ συχνά υπάρχουν ιατρικοί λόγοι για να γίνει προγραµµατισµένος τοκετός µε καισαρική, ενώ πολλές φορές το ζητάει η ίδια η γυναίκα επειδή φοβάται τις ωδίνες ή επειδή θέλει να κάνει τα πράγµατα στο δικό της χρόνο. Και είναι λογικό αυτό να µην γίνεται σαββατοκύριακα, νύχτες και αργίες, γιατί τότε τα νοσοκοµεία δουλεύουν µε µειωµένο προσωπικό και, αν υπάρξει κάποια ανάγκη, ίσως προκύψουν διάφορα προβλήµατα αφού µια γέννα µπορεί να έχει και επιπλοκές. Κανένας λογικός γιατρός δεν προγραµµατίζει καισαρική τοµή υπό αυτές τις συνθήκες.

Μύθοι και αλήθειες

Οι γυναίκες που κάνουν εξωσωµατική γονιµοποίηση πρέπει να γεννήσουν υποχρεωτικά µε καισαρική τοµή.
Τι ισχύει: Η εξωσωµατική γονιµοποίηση δεν αποτελεί ένδειξη για καισαρική, εκτός κι αν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες, τους οποίους θα λάβει υπόψη του ο γιατρός.

Αν η µητέρα έχει µυωπία, πρέπει οπωσδήποτε να γεννήσει µε καισαρική για να µην κινδυνέψει να υποστεί αποκόλληση αµφιβληστροειδούς

Τι ισχύει: Αν δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι υγείας, η γυναίκα µπορεί να γεννήσει φυσιολογικά, αρκεί να µειωθούν στο ελάχιστο οι εξωθήσεις κατά το 2ο στάδιο του τοκετού, κάτι που επιτυγχάνεται µε τη χρήση βεντούζας ή εµβρυουλκού.

Οι έγκυες άνω των 40 ετών πρέπει να γεννούν µόνο µε καισαρική

Τι ισχύει: ∆εν υπάρχει ηλικιακό όριο πάνω από το οποίο πρέπει να επιλέγεται η καισαρική τοµή, εκτός κι αν συντρέχουν οι παράγοντες που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Στατιστικά το 20-30% των γυναικών που γεννούν µε καισαρική τοµή το πρώτο παιδί µπορούν να γεννήσουν το επόµενο µε φυσιολογικό τοκετό. Στην Ελλάδα ωστόσο σχεδόν όλες οι γυναίκες που έκαναν καισαρική την πρώτη φορά γεννούν έτσι και τα επόµενα παιδιά τους.

Είναι λάθος να ζητά η µητέρα την καισαρική τοµή;

Ναι, αν το κάνει στηριζόµενη σε αβάσιµους φόβους και για λανθασµένους λόγους. Στην Ελλάδα οι περισσότερες µητέρες ζητούν την καισαρική επειδή φοβούνται τον πόνο της φυσιολογικής γέννας, ο οποίος µπορεί να περιοριστεί πολύ –ουσιαστικά να εξαλειφθεί– χάρη στην επισκληρίδιο αναισθησία. Επίσης, οι Ελληνίδες θεωρούν την καισαρική τοµή ασφαλέστερη µέθοδο για τις ίδιες και το έµβρυο, κάτι που δεν είναι απολύτως σωστό.

Η καισαρική τοµή σε αριθµούς

• Σε σύγκριση µε τις υπόλοιπες Ευρωπαίες, οι Ελληνίδες γεννούν δύο φορές συχνότερα µε καισαρική τοµή.

• Από τις 100.000 γεννήσεις που έχουµε στη χώρα µας ετησίως οι 40.000 γίνονται µε καισαρική τοµή (δηλαδή σχεδόν η µία στις δύο).

• Η συχνότητα των γεννήσεων µε καισαρική τοµή τριπλασιάστηκε την τελευταία 10ετία. Από 9% (του συνόλου των γεννήσεων) το ποσοστό έφτασε στο 25% για την Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα ξεπερνά το 40%.

Πηγή: mybabysworld