Η αποτρόπαια δολοφονία μιας 54χρονης γυναίκας έξω από το Αττικό νοσοκομείο, μπροστά στα μάτια των έκπληκτων συγγενών των ασθενών με δράστη τον σύζυγο της, ήρθε να προστεθεί στην μακριά λίστα που φέρει τον τίτλο «οικογενειακές τραγωδίες».

Της Μαρίας Ζαχαροπούλου

Η δολοφονία μιας γυναίκας από τον σύζυγο ή τον σύντροφο της είναι μια είδηση που επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ερωτικά δράματα που φτάνουν στις δικαστικές αίθουσες. Δολοφονίες που σε πολλές περιπτώσεις σοκάρουν για την αγριότητα τους, αλλά και για τις τραγωδίες που ζουν τα παιδιά που μένουν πίσω, για να διαχειριστούν την τραγική πραγματικότητα που στιγματίζει ολόκληρη τη ζωή τους. Και μπορεί οι πρωταγωνιστές να αλλάζουν, ωστόσο, κοινός παρονομαστής παραμένει η βία που βίωναν τα θύματα πριν γραφτεί ο τραγικός επίλογος.

Διεθνώς στο 40% των δολοφονιών γυναικών, δράστης είναι ο σύζυγος ή ο σύντροφος, ποσοστό που αναδεικνύει την έσχατη μορφή βίας κατά των γυναικών. Από τις έρευνες προκύπτει πως μια στις τρεις γυναίκες, κάποια στιγμή στη ζωή της, θα ξυλοκοπηθεί, θα βιαστεί ή με κάποιο άλλο τρόπο θα κακοποιηθεί από το σύντροφό της.

«Τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, η αναπαραγωγή πατριαρχικών αντιλήψεων, οι σχέσεις εξουσίας του άντρα απέναντι στη γυναίκα, η μη εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων, η ανεργία, η ψυχολογική αστάθεια, οι επαγγελματικές και προσωπικές αποτυχίες, η ελλιπής πληροφόρηση της κοινωνίας και ο βαθμός ελλείμματος στην παιδεία, αποτελούν ορισμένες μόνο από τις βασικές αιτίες που προκαλούν βία», λέει η Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων, Φωτεινή Κούβελα.

Η βία δεν έχει κοινωνικά, οικονομικά και ταξικά όρια

Οι έρευνες δείχνουν πως κάθε γυναίκα, ακριβώς λόγω του φύλου της, κινδυνεύει να γίνει θύμα βίας ψυχολογικής, σωματικής, σεξουαλικής ανεξάρτητα από το πόσο μορφωμένη, πόσο επιτυχημένη ή πόσο εύπορη είναι. Και αν δεν είναι τίποτα απ’ όλα αυτά ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται, λένε οι ειδικοί, τονίζοντας πως «η βία δεν έχει κοινωνικά, οικονομικά και ταξικά όρια».

«Βασικό στοιχείο για την άσκηση βίας είναι ο φόβος. Άνθρωποι που εκδηλώνουν βίαιη συμπεριφορά μπορεί να είναι κάθε μορφωτικού και κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος, ανεξάρτητα από τη φυλή, τη θρησκεία ή την εθνικότητα. Αντίστοιχα και οι γυναίκες που υφίστανται κακοποίηση», υπογραμμίζει η κ. Κούβελα.

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί σημαντική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι γυναίκες αυτές κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό ή οικογενειακή βία παρά από καρκίνο, τροχαία ατυχήματα, πόλεμο και μαλάρια, μαζί.

Κάθε χρόνο 3.500 γυναίκες πεθαίνουν λόγω ενδοοικογενειακής βίας στα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. Δέκα τρία εκατομμύρια γυναίκες σε διάστημα 12 μηνών, κατά τη διεξαγωγή πανευρωπαϊκής έρευνας, είχαν βιώσει κάποια μορφή ψυχολογικής βίας από έναν τέως ή νυν σύντροφο.

Είναι χαρακτηριστικό πως στην Βρετανία, κάθε τρεις μέρες δολοφονείται μια γυναίκα. Στην Σουηδία, κάθε δέκα μέρες κακοποιείται μέχρι θανάτου από τον σύζυγο ή τον σύντροφο της. Στην Ελβετία, το 20% των γυναικών έχει κακοποιηθεί σωματικά, ενώ στην Ισπανία ,δολοφονούνται περίπου 100 γυναίκες το χρόνο και στη Γαλλία, μια κάθε πέντε μέρες.

Μόνο ένα στα τρία θύματα βίας καταγγέλλει το σύντροφο της

Η σιωπή είναι αυτή που επιδεινώνει την κατάσταση, καθώς μόνο ένα στα τρία θύματα βίας από σύντροφο, καταγγέλλουν το πιο πρόσφατο σοβαρό περιστατικό στις αρχές.

Η 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900, τα τελευταία 4,5 χρόνια, έχει δεχτεί 22.388 κλήσεις και 254 ηλεκτρονικά μηνύματα εκ των οποίων το 80% αφορούσαν σε καταγγελίες περιστατικών έμφυλης βίας. Το 73% των κλήσεων έγιναν από γυναίκες-θύματα, ενώ οι υπόλοιπες καταγγελίες προέρχονταν από γονείς, συγγενείς, γείτονες κ.ά.

Ενδεικτικό είναι ότι από τις 13.017 κλήσεις που αφορούσαν σε καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών, οι 11.045 κλήσεις, δηλαδή ποσοστό 83% αφορούσαν σε ενδοοικογενειακή βία. Το 71% ήταν Ελληνίδες. Όσο για τις ηλικίες των γυναικών, το 27% που κάλεσε στην Γραμμή, ήταν από 40 έως 54 ετών και το 26%, από 25 έως 39.

Όπως επισημαίνει η Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων «Με κατευθυντήρια αρχή ότι η Βία κατά των γυναικών συνιστά παραβίαση ανθρώπινου δικαιώματος, είναι έγκλημα και ότι η ασφάλεια των γυναικών είναι προτεραιότητά μας, η ΓΓΙΦ, με τη συνέχιση του «Εθνικού Προγράμματος για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών 2016-2020», στηρίζει έμπρακτα τις γυναίκες -θύματα βίας, παράλληλα με την προσπάθειά της να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη γύρω από την αναγκαιότητα άμεσης αποκατάστασης του φαινομένου».

Μέσα από ένα ολοκληρωμένο δίκτυο 62 δομών σε όλη τη χώρα για την πρόληψη και αντιμετώπιση όλων των μορφών της βίας κατά των γυναικών, προσφέρονται υπηρεσίες υποστήριξης των γυναικών θυμάτων. Το Δίκτυο αυτό περιλαμβάνει εκτός από την 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900, 40 Συμβουλευτικά Κέντρα και 21 Ξενώνες Φιλοξενίας γυναικών θυμάτων βίας.

«Βασικός στόχος της ΓΓΙΦ είναι να μιλήσουμε για τις έμφυλες διακρίσεις, τη βία και την ισότητα των φύλων στα σχολεία» λέει η κ. Κούβελα και προσθέτει: «Προς αυτή την κατεύθυνση διοργανώσαμε 2 Πανελλήνιους μαθητικούς και φοιτητικούς διαγωνισμούς αφίσας με θέμα την κακοποίηση, τη βία και τον τερματισμό των έμφυλων διακρίσεων, πάνω από 300 στελέχη και εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έχουν επιμορφωθεί σε θέματα ισότητας και φύλου από το ΕΚΔΔΑ, δεχόμαστε επισκέψεις σχολείων για ενημέρωση και παρουσιάσεις, διοργανώνουμε ημερίδες πανελλαδικής εμβέλειας και συνεργαζόμαστε με Πανεπιστημιακούς φορείς, αποσκοπώντας στην προώθηση της μεγαλύτερης δυνατής πληροφόρησης για την προώθηση της ισότητας των φύλων».