Οι πιο πλούσιοι άνθρωποι όλων των εποχών

Το να συγκρίνεις τον πλούτο από τη μία εποχή στην άλλη είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο και μάλλον παρακινδυνευμένο εγχείρημα. Αρχής γενομένης του τρόπου αποτίμησης του πλούτου και της «μετάφρασης» των χρημάτων κάποιας εποχής στη σημερινή (λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό κι άλλα στοιχεία), τα ερωτήματα που ο φιλόδοξος ερευνητής πρέπει να απαντήσει είναι πάμπολλα και εξαιρετικά πολύπλοκα. Για παράδειγμα πώς μπορούμε να συγκρίνουμε τον πλούτο της προβιομηχανικής εποχής με τη σημερινή; Ας θυμηθούμε για παράδειγμα ότι μεγάλο μέρος του προβιομηχανικού πλούτου δεν απομιμούνταν σε νόμισμα, αλλά σε εμπράγματα αγαθά. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι ο πλούτος είναι σχετικό μέγεθος που δεν αντιπροσωπεύει με ακρίβεια το επίπεδο διαβίωσης διαμέσου των αιώνων. Επιπλέον, υπολογίζοντας για παράδειγμα, σαν μέτρο του πλούτου, την ποσότητα της ενέργειας που μπορεί να ελέγξει ένας άνθρωπος θα οδηγούμασταν σε κατάφωρους παραλογισμούς όπως ότι ο μέσος άνθρωπος σήμερα είναι πιο πλούσιος απ’ ό,τι ο Ιούλιος Καίσαρας! Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της τεχνολογικής προόδου: κάθε φορά που ανοίγουμε το διακόπτη του φωτός είναι σαν να διατάζουμε μισή δεκάδα σκλάβους! Ωστόσο αυτό είναι προβληματικό καθότι όλοι γνωρίζουμε ότι καίτοι ο μέσος άνθρωπος μπορεί να έχει πρόσβαση σήμερα σε περισσότερες παραγωγικές πηγές απ’ ό,τι ένας ρωμαίος αυτοκράτορας, στην πραγματικότητα ούτε καν πλησιάζει στην επιρροή που μπορούσε να ασκήσει ο ανώτατος άρχοντας της αχανούς αυτοκρατορίας. Έτσι, το περιοδικό Time προκειμένου να καταρτίσει μία λίστα με τους 10 πλουσιότερους ανθρώπους που έζησαν ποτέ στον πλανήτη μας, χρησιμοποίησε ένα website που λειτουργεί υπό την επίβλεψη ομάδας καθηγητών Οικονομίας, αλλά και Ιστορίας και συγκρίνει τον πλούτο μέσα στην ανθρώπινη ιστορία. Το MeasuringWorth μπορεί και υπολογίζει τον πλούτο, λαμβάνοντας υπόψη την επιρροή που μπορούσαν τα χρήματα να εξασφαλίσουν, καθώς και τις αλλαγές μέσα στα χρόνια. Αυτό που ουσιαστικά κάνει το site, είναι να παίρνει τον πλούτο ενός ανθρώπου και να τον συγκρίνει με τη συνολική παραγωγικότητα της οικονομίας, δηλαδή το ΑΕΠ. Παρακάτω μπορείτε να δείτε αναλυτικά τη λίστα με τους 10 πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο όλων των εποχών, όπως τους υπολόγισε το περιοδικό Time έπειτα από πλήθος συνεντεύξεων με οικονομολόγους και ιστορικούς…

10. Τζένγκις Χαν (1162 – 1227) – Αυτοκρατορία των Μογγόλων

Περιουσία: Τεράστιες εκτάσεις γης Ο Τζένγκις Χαν ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους στρατιωτικούς ηγέτες στην ιστορία. Ηγέτης της Αυτοκρατορίας των Μογγόλων που στην ακμή της εκτεινόταν από την Κίνα μέχρι την Ευρώπη, ήλεγχε τη μεγαλύτερη σε εδαφική έκταση, περιουσία στην ιστορία. Ωστόσο, οι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι παρά τη μεγάλη του δύναμη δεν συσσώρευε ποτέ τα πλούτη. Αντίθετα, η γενναιοδωρία ήταν το κλειδί της επιτυχίας του. Ο ίδιος μοιράζονταν τα πλούτη του με τους στρατιώτες και τους διοικητές και ποτέ δεν έχτισε κάποιο παλάτι, ναό, προσωπικό τάφο ή ακόμη και σπίτι.

9. Μπιλ Γκέιτς (1955 – σήμερα) – ΗΠΑ

Περιουσία: 78,9 δισ. δολάρια Ως ο πλουσιότερος άνθρωπος που ζει σήμερα, ο πλούτος του Μπιλ Γκέιτς είναι αρκετά εύκολο να υπολογιστεί. Μόνο για αυτήν τη χρονιά το Forbes υπολογίζει ότι η καθαρή περιουσία του ιδρυτή της Microsoft αγγίζεται τα 78,9 δισ. δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι διαθέτει 8 δισ. δολάρια περισσότερα από τον συνιδρυτή της Zara, Amancio Ortega, τον δεύτερο πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο.

8. Αλαν Ρούφους (1040 – 1093) – Αγγλία

Περιουσία: 194 δισ. δολάρια Ο ανιψιός του Γουλιέλμου του Κατακτητή εντάχτηκε στο στρατό του θείου του στην εκστρατεία για την κατάκτηση της Νορμανδίας. Όταν πέθανε, η περιουσία του ανερχόταν στις 11.000 λίρες Αγγλίας σύμφωνα με τους Philip Beresford και Bill Rubinstein, συγγραφείς του βιβλίου «Ο πλουσιότερος των πλουσίων». Το ποσό αυτό σύμφωνα με τους ίδιους αντιστοιχούσε στο 7% του ΑΕΠ της χώρας την εποχή εκείνη, δηλαδή σε 194 δισ. σημερινά δολάρια.

7. Τζον Ροκφέλερ (1839 – 1937) – ΗΠΑ

Περιουσία: 341 δισ. δολάρια

Ο Τζον Ρόκφελερ άρχισε να επενδύσει στη βιομηχανία πετρελαίου ήδη από το 1863, και μέχρι το 1880, η εταιρεία του, η Standard Oil, ήλεγχε το 90% της αμερικανικής παραγωγής! Σύμφωνα με τους New York Times, η περιουσία του ανερχόταν στο 1,5 δισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχούσε στο 2% του αμερικανικού ΑΕΠ το 1918, ποσό που ισοδυναμεί με 341 δισεκατομμύρια σημερινά δολάρια.

6. Άντριου Καρνέγκι (1835 – 1919) – ΗΠΑ

Περιουσία: 372 δισ. δολάρια Αν κι όλα τα φώτα της δημοσιότητας πέφτουν συνήθως στον Ρόκφελερ, στην πραγματικότητα είναι μάλλον ο Καρνέγκι που κατέχει τον επίζηλο τίτλο του πιο πλούσιου Αμερικανού όλων των εποχών. Ο σκωτσέζος μετανάστης κατόρθωσε να πουλήσει τη μεγαλύτερη χαλυβουργική εταιρεία των ΗΠΑ, την U.S. Steel, στην J.P. Morgan για 480 εκατομμύρια δολάρια, το 1901. Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με λίγο παραπάνω από το 2,1% του ΑΕΠ των ΗΠΑ την εποχή εκείνη, δίνοντας στον Καρνέγκι οικονομική δύναμη που ισοδυναμεί το 2014 με 372 δισ. δολάρια.

5. Ιωσήφ Στάλιν (1878 – 1953) – Σοβιετική Ένωση

Περιουσία: Πλήρης έλεγχος ενός κράτους με το 9,6% του παγκόσμιου ΑΕΠ Ο Στάλιν είναι μια ξεχωριστή φιγούρα στη μοντέρνα οικονομική ιστορία, όντας ένας δικτάτορας με απόλυτη δύναμη που ήλεγχε μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Αν και είναι σχεδόν αδύνατον να διαχωρίσει κανείς την περιουσία του Στάλιν από τον πλούτο της Σοβιετικής Ένωσης, ο μοναδικός συνδυασμός οικονομικής δύναμης και ολοκληρωτικού ελέγχου της Σοβιετικής Ένωσης έχει οδηγήσει πολλούς οικονομολόγους να ονοματίσουν το συγκεκριμένο ηγέτη ως έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο. Σύμφωνα με δεδομένα του ΟΟΣΑ, το 1950, 3 χρόνια πριν το θάνατο του Στάλιν, η Σοβιετική Ένωση αντιπροσώπευσε το 9,6% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το 2014 αυτό το επίπεδο της παραγωγής θα ισοδυναμούσε με σχεδόν 7,5 τρισ. δολάρια. Αν και τα χρήματα αυτά δεν άνηκαν ειδικά στον Στάλιν, ο ίδιος είχε τη δυνατότητα να αξιοποιήσει την σοβιετική οικονομία για όποιο λόγο κι αν επέλεγε.

4. Ακμπάρ ο Μέγας (1542 – 1605) – Ινδία

 Περιουσία: Ήλεγχε την αυτοκρατορία με το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ Ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος της μογγολικής δυναστείας στην Ινδία είχε τον απόλυτο έλεγχο μίας αυτοκρατορίας που αντιπροσώπευε το 25% της παγκόσμιας οικονομίας εκείνη την εποχή. Σύμφωνα με τον ιστορικό Angus Maddison, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ινδίας υπό τον Ακμπάρ μπορούσε να συγκριθεί με αυτό της Αγγλίας της ελισαβετιανής περιόδου, έχοντας όμως μια «κυρίαρχη τάξη της οποία η πολυδάπανη ζωή ξεπερνούσε εκείνης της ευρωπαϊκής κοινωνίας». Την άποψη αυτή υποστηρίζει και ο οικονομολόγος Branko Milanovic, η έρευνα του οποίου δείχνει ότι η μογγολική δυναστεία ήταν μία από τις πιο αποτελεσματικές αυτοκρατορίες όλων των εποχών στην απομύζηση πλούτου από τον πληθυσμό.

3. Αυτοκράτορας Σεντζονγκ (1048 – 1085) – Κίνα

Περιουσία: Ήλεγχε την αυτοκρατορία με το 25%-30% του παγκόσμιου ΑΕΠ Η δυναστεία των Σονγκ στην Κίνα (960 – 1279) ήταν μία από τις ισχυρότερες οικονομικά δυναστείες στην ιστορία. Την εποχή της ακμής της, η χώρα διέθετε μεταξύ του 25% και 30% της παγκόσμιας οικονομίας, σύμφωνα με τον καθηγητή Ronald A. Edwards. Ο πλούτος της αυτοκρατορίας προέρχονταν τόσο από την τεχνολογική πρόοδο, όσο και από την εντυπωσιακή φοροεισπρακτική της ικανότητα, η οποία σύμφωνα με τον Edwards ήταν εκατοντάδες χρόνια πιο μπροστά από αυτή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.

2. Αύγουστος Καίσαρας (63 π. Χ. – 14 π. Χ.) – Ρώμη

Περιουσία: 4,6 τρισ. δολάρια Ο Αύγουστος Καίσαρας δεν ήταν μόνο ηγέτης μίας αχανούς αυτοκρατορίας που ήλεγχε το 30% του παγκόσμιου πλούτου της εποχής, αλλά σύμφωνα με τον καθηγητή ιστορίας Ian Morris, ο Αύγουστος είχε φτάσει κάποια στιγμή να κατέχει προσωπική περιουσία ίση με το 1/5 της οικονομίας της αυτοκρατορίας. Η περιουσία αυτή θα ισοδυναμούσε με περίπου 4,6 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2014. «Για μια μικρή περίοδο είχε στην κατοχή του ολόκληρη την Αίγυπτο», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Morris.

1. Μάνσα Μούσα (1280 – 1337) – Μαλί

Περιουσία: Πλουσιότερος απ’ ό,τι θα μπορούσε ποτέ να περιγραφεί Ο βασιλιάς του Τιμπουκτού, Μάνσα Μούσα, συχνά αναφέρεται ως ο πλουσιότερος άνθρωπος όλων των εποχών. Σύμφωνα με τον καθηγητή Richard Smith, το βασίλειο του Μούσα στη δυτική Αφρική, ήταν πιθανότατα ο μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού στον κόσμο, σε μια εποχή μάλιστα που παρουσιάζονταν εξαιρετικά υψηλή ζήτηση για το πολύτιμο μέταλλο. Όσο για το πόσο πλούσιος ήταν ακριβώς ο Μούσα, δεν υπάρχει τρόπος να καθοριστεί ένα συγκεκριμένο ποσό. Οι σχετικές καταγραφές σπανίζουν και οι μοντέρνες πηγές περιγράφουν τον πλούτο του βασιλιά με τρόπο απλά αδύνατο για την εποχή εκείνη. Ορισμένες ιστορίες από το διάσημο προσκύνημα του Μούσα στη Μέκκα, περιγράφουν δεκάδες καμήλες να κουβαλούν η κάθε μία εκατοντάδες κιλά χρυσού. Άλλωστε, όπως σημειώνεται, η επίσκεψή του ήταν τόσο δαπανηρή, ώστε να προκαλέσει νομισματική κρίση στην Αίγυπτο! Ο Richard Smith περιγράφει πως η ετήσια παραγωγή χρυσού την εποχή του Μάνσα Μούσα άγγιζε τον έναν τόνο! Άλλοι εξηγούν πως ο στρατός του αποτελούνταν από 200.000 άντρες, στους οποίους περιλαμβάνονταν και 40.000 τοξότες, ένας αριθμός που ακόμη και οι σημερινές υπερ-δυνάμεις θα δυσκολεύονταν να συγκροτήσουν. Ενδεικτικά της δυσκολίας περιγραφής του πλούτου του βασιλιά, είναι τα λόγια του καθηγητή ιστορία Rudolph Ware: «Αυτός είναι ο πλουσιότερος άντρας που έχει δει ποτέ κανείς. Ψάχνουν λέξεις για να το εξηγήσουν. Υπάρχουν εικόνες του να κρατά ένα σκήπτρο χρυσού, σε ένα θρόνο χρυσού, έχοντας ένα χρυσό ποτήρι και φορώντας μια χρυσή κορώνα στο κεφάλι». Δείτε όλα τα θέματα του Weekend