Αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τους φυσιολάτρες και μια εμπειρία που θέλουν να ζήσουν έστω μια φορά στη ζωή τους. Είναι το φαράγγι της Σαμαριάς και τα σχεδόν δεκαεφτά χιλιόμετρα του σε κάνουν να συνειδητοποιείς τη μεγαλοπρέπεια και την επιβλητικότητα της φύσης και την κλίμακά της σε σχέση με την ανθρώπινη ύπαρξη.
Το φαράγγι της Σαμαριάς βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νομού Χανίων και το μεγαλύτερο μέρος του υπάγεται στον δήμο Σφακίων. Και φαίνεται πως είναι το δεύτερο της Ευρώπης σε μήκος, έπειτα το φαράγγι του Βερντόν στη Γαλλία. Μάλιστα, οι Κρητικοί περήφανοι για το δημοφιλές αξιοθέατο του νησιού τους, συνηθίζουν να λένε για εκείνο: «Ένας είν’ ο Φάραγγας… της Σαμαριάς! Τα άλλα, είναι φαράγγια».
Κάθε χρόνο προσελκύει χιλιάδες τουρίστες οι οποίοι διασχίζουν το άνοιγμα αυτό της γης από τον Ομαλό μέχρι την Αγία Ρούμελη. Δεκατρία χιλιόμετρα αποτελούν το βασικό μονοπάτι ενώ το όριο του Εθνικού Δρυμού αρχίζει στα 14,3 χιλιόμετρα από τη βόρεια είσοδο και η παραλία στα 16,7 χιλιόμετρα.
Έχει δύο φυσικές εισόδους, το Ξυλόσκαλο στα βόρεια, σε υψόμετρο 1.227 μέτρων στον Ομαλό. Η νότια είσοδος είναι στο χωριό Αγία Ρούμελη, στην παραλία.
Το στενότερο- και πιθανώς επιβλητικότερο- σημείο του φαραγγιού είναι οι λεγόμενες Πόρτες, με πλάτος τριών μέτρων και ύψος εκατό. Το πέρασμα αυτό είναι από τις πιο ξεχωριστές στιγμές του μονοπατιού, είναι όμως και επικίνδυνο λόγω κατολισθήσεων αλλά και των κρι-κρι που περνούν από τα βράχια. Συχνά το νερό καλύπτει όλο το πλάτος του σημείου αυτού.
Το φαράγγι είναι ο πυρήνας του Εθνικού Δρυμού της Σαμαριάς, θεσμοθετημένου από το 1962. Εκτός από το γνωστό κρι-κρι ή αίγαγρο, φιλοξενεί πολλά ενδημικά είδη ζώων και πουλιών. Λειτουργεί από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο και εδώ και τρεις δεκαετίες έχει ενταχθεί στο Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας της UNESCO.
