Ο ψηφιακός κόσμος έχει κατακλύσει τις ζωές των ανθρώπων, καθώς ολοένα και περισσότεροι χρήστες καθημερινά συνδέονται σε αυτόν. Αλλά κάθε συσκευή, με την οποία αλληλοεπιδρούν ψηφιακά, έχει την τάση να μαθαίνει όλο και περισσότερες πληροφορίες για τον χρήστη. Μάλιστα, οι συσκευές έχουν φτάσει στο σημείο να ζητούν διάφορες πιο εξειδικευμένες πληροφορίες, όπως στοιχεία συνδέσεων (logins), επικοινωνίας, τοποθεσίας, ακόμη και ιστορικό περιήγησης, μεταξύ άλλων, για να προσφέρουν πιο εξατομικευμένες εμπειρίες, αλλά και για να αξιοποιήσουν στο έπακρο τη σχέση τους με τους χρήστες.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο Phil Muncaster της εταιρίας ψηφιακής ασφάλειας ESET, δήλωσε πως «όσες περισσότερες ιστοσελίδες και εφαρμογές χρησιμοποιεί κάποιος για να μοιραστεί προσωπικές πληροφορίες και πληροφορίες λογαριασμού, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να παραβιαστούν τα προσωπικά στοιχεία, εάν μία από αυτές τις εταιρείες παραβιαστεί ή εάν κάποιος γίνει στόχος επίθεσης»
Το πρώτο βήμα για να περιοριστεί αυτή η διάθεση προσωπικών πληροφοριών στο διαδίκτυο, είναι να περιορίσει κανείς τον όγκο των πληροφοριών που μοιράζεται, αλλά και τις πληροφορίες που δημοσιεύει σε αυτό.
Ακολουθούν, σύμφωνα με την ESET, δέκα τρόποι για να περιορίσετε το ψηφιακό σας αποτύπωμα, με βάση την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων (data minimization):
-
Μην συμπληρώνετε διαδικτυακές έρευνες
Το διαδίκτυο είναι γεμάτο από διαγωνισμούς και προσφορές βραβείων, συχνά με αντάλλαγμα τη συμπλήρωση διαδικτυακών ερευνών. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για καλυμμένες εκστρατείες μάρκετινγκ για τη δημιουργία λίστας επαφών. Προσοχή, όμως, γιατί κάποιες φορές μπορεί να είναι κακόβουλες ενέργειες με σκοπό την κλοπή των προσωπικών σας πληροφοριών για χρήση σε εκστρατείες ηλεκτρονικού «ψαρέματος» ή/και για πώληση στο σκοτεινό διαδίκτυο.
-
Κρατήστε την τοποθεσία σας μυστική
Μία από τις πιο παρεμβατικές μορφές καταγραφής δεδομένων είναι αυτή που παρακολουθεί την τοποθεσία σας. Από αυτήν, τρίτα μέρη μπορούν να συνθέσουν μια εξαιρετικά λεπτομερής εικόνα των καθημερινών σας κινήσεων και συνηθειών. Αυτό δε θέτει σε κίνδυνο μόνο το ψηφιακό σας απόρρητο, αλλά μπορεί, επίσης, να θέσει σε κίνδυνο και τη σωματική σας ασφάλεια. Είναι καλό να φροντίσετε να σταματήσετε τις εφαρμογές που παρακολουθούν την τοποθεσία σας.
-
Αντισταθείτε στην εγγραφή στα ψηφιακά newsletters
Οι εμπορικές επωνυμίες ασχολούνται πολύ με τα ψηφιακά newsletters. Πιστεύουν ότι τους δίνεται έτσι η δυνατότητα να επικοινωνούν απευθείας με τους πελάτες τους και να τους παρέχουν εξατομικευμένο περιεχόμενο και προσφορές. Αλλά για πολλούς χρήστες, τα online newsletters δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από το να γεμίζουν τα εισερχόμενα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αντισταθείτε συνεπώς στην παρόρμηση να κάνετε εγγραφή. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποκλειστικά για τέτοιο σκοπό ή έναν λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μίας χρήσης, ειδικά αν εγγράφεστε σε κάτι που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε μόνο μία φορά.
-
Κατεβάστε λιγότερες εφαρμογές
Οι εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας συχνά απαιτούν από τους χρήστες να δώσουν σημαντικό αριθμό προσωπικών ή/και οικονομικών πληροφοριών για να λειτουργήσουν όπως προβλέπεται. Ενδέχεται, επίσης, να παρακολουθούν την τοποθεσία, τη δραστηριότητα περιήγησης και άλλες πληροφορίες που στη συνέχεια μοιράζονται με τρίτους. Είναι λογικό ότι όσο λιγότερες εφαρμογές έχετε, τόσο λιγότερο εκτεθειμένες θα είναι οι πληροφορίες σας. Κάντε την έρευνά σας, προτού αποφασίσετε αν είναι κάτι που πραγματικά χρειάζεστε. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να κάνετε τακτικά ένα «ξεσκαρτάρισμα» των συσκευών σας για να αφαιρείτε τυχόν εφαρμογές που δεν έχετε χρησιμοποιήσει για καιρό. Παράλληλα, ελέγξτε τα δικαιώματα για όσες εφαρμογές αποφασίσετε να κρατήσετε.
-
Δημιουργήστε λιγότερους λογαριασμούς και προχωρήστε στον καθαρισμό όσων ήδη διαθέτετε.
Οι εταιρείες δε θέλουν απλώς την παραγγελία σας. Θέλουν την αφοσίωσή σας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλές θα σας ωθήσουν στη δημιουργία λογαριασμών και στην ανταλλαγή πληροφοριών που μπορούν να αξιοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, όπως ένα κατάστημα ηλεκτρονικού εμπορίου. Αντισταθείτε στον πειρασμό να το κάνετε, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι η πληρωμή και άλλες λεπτομέρειες δε θα αποθηκευτούν την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε το online κατάστημα. Μια μικρή ταλαιπωρία είναι συχνά το τίμημα που πληρώνουμε για μεγαλύτερη ιδιωτικότητα και ασφάλεια. Αν με τα χρόνια έχετε δημιουργήσει διαδικτυακούς λογαριασμούς που δε χρειάζεστε και δε χρησιμοποιείτε πια, κλείστε τους.
-
Μη δίνετε ευαίσθητα δεδομένα
Μερικές φορές η ανταλλαγή πληροφοριών είναι αναπόφευκτη για να αποκτήσετε τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που θέλετε. Αλλά προσέξτε ποιες πληροφορίες αποκαλύπτετε. Εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο, μη μοιράζεστε αριθμούς τηλεφώνου, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και κατοικίας, οικονομικά στοιχεία και αριθμούς κοινωνικής ασφάλισης, τα οποία έχουν μεγάλη ζήτηση στον σκοτεινό κόσμο του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Τα ηλεκτρονικά μηνύματα και οι αριθμοί τηλεφώνου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παράδειγμα για την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing). Χρησιμοποιήστε λογαριασμούς επισκεπτών όταν κάνετε αγορές μέσω διαδικτύου για να μειώσετε τον περαιτέρω τον κίνδυνο.
-
Σκεφτείτε διπλά πριν μοιραστείτε κάτι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σαν ένα ψηφιακό μεγάφωνο. Για πολλούς χρήστες το περιεχόμενο που μοιράζονται θα πάρει «likes», θα ξαναμοιραστεί και θα είναι πρακτικά αδύνατο να αφαιρεθεί ή να αποσυρθεί μόλις κυκλοφορήσει στον κυβερνοχώρο. Επομένως, είναι σημαντικό να εξετάσει κανείς πρώτα πώς μπορεί να γίνει δεκτό αυτό το περιεχόμενο από τους άλλους και τους υποψήφιους εργοδότες. Και αν περιέχει ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με την εργασία και την προσωπική ζωή. Επίσης, σκεφτείτε να περιορίσετε το προφίλ σας στους διαδικτυακούς σας φίλους/επαφές και να μην προσθέσετε κανέναν που δεν γνωρίζετε στην πραγματική ζωή.
-
Εξασκήστε το δικαίωμα διαγραφής («δικαίωμα στη λήθη»)
Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, μεταξύ αυτών και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το υποκείμενο των δεδομένων μπορεί να ζητήσει τη διαγραφή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν. Το λεγόμενο «δικαίωμα στη λήθη» καθορίζεται στο πλαίσιο του ΓΚΠΔ (Γενικού Κανονισμού για την Προστασία των Δεδομένων – GDPR) της ΕΕ. Αναζητήστε στο διαδίκτυο το όνομά σας για να δείτε τι υπάρχει εκεί έξω και επικοινωνήστε απευθείας με τους ιδιοκτήτες ιστοσελίδων για να ζητήσετε τη διαγραφή. Στη συνέχεια, επικοινωνήστε με μηχανές αναζήτησης όπως η Google για να κάνετε το ίδιο.
-
Απενεργοποιήστε τα cookies
Τα cookies, όσο ωραία και αν ακούγονται, στην πραγματικότητα είναι μικροσκοπικά αρχεία που μεταφορτώνονται στον υπολογιστή ή στη συσκευή σας, όταν επισκέπτεστε μια ιστοσελίδα. Χρησιμοποιούνται από τους ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας για να σκιαγραφούν το προφίλ των επισκεπτών της και να αποθηκεύουν τις προτιμήσεις τους για μελλοντικές επισκέψεις. Ενώ αυτό μπορεί να κάνει την εμπειρία πλοήγησης καλύτερη, πολλοί χρήστες θα προτιμούσαν να μη μοιράζονται αυτού του είδους τις πληροφορίες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν ονόματα χρηστών και κωδικούς πρόσβασης. Εάν σας δοθεί η δυνατότητα επιλογής κατά την επίσκεψη σε μια ιστοσελίδα, απλά αρνηθείτε να αποδεχτείτε τα cookies. Μπορείτε επίσης να απενεργοποιήσετε την παρακολούθηση από τρίτους πηγαίνοντας στις ρυθμίσεις απορρήτου του προγράμματος περιήγησής σας.
-
Μειώστε τον αριθμό των συσκευών που χρησιμοποιείτε
Τέλος, αναλογιστείτε πόσες συσκευές και υπολογιστές χρησιμοποιείτε. Κάθε μία από αυτές τις συσκευές είναι ένας πιθανός θησαυρός δεδομένων, ο οποίος θα μπορούσε να εκτεθεί σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής της συσκευής.
