Ιστορικό: Το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο και η Ιταλία, για πρώτη φορά, δεν βλέπουν «κόκκινο» στους λογαριασμούς. Μέσα στο 2017 υπήρξε, προς έκπληξη, θετικό πρόσημο. Το ποδόσφαιρο δεν έχει θεραπευθεί πλήρως, έχει κάποιες παθήσεις εδώ κι εκεί, δεν μπορεί να χαλαρώσει τη συνταγή, αλλά οικονομικά δεν ήταν ποτέ τόσο υγιές, δεν το διαχειρίζονταν τόσο καλά, με λιγότερες τρελές δαπάνες. Κάτι έχει αλλάξει πραγματικά. Το κέρδος είναι στα 600 εκατ. ευρώ σε όλη την ήπειρο, στην Ιταλία ξεπερνάνε τα 85 εκατ. έπειτα από δεκαετίες (αιώνες;) ελλειμμάτων. «Ολο αυτό χάρη στο Financial Fair Play», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της UEFA, Αλεξάντερ Σέφεριν. «Το 2011 είχαμε ζημιά 1,7 δισ. ευρώ. Να η απόδειξη ότι το σύστημα αδειοδότησης αποδίδει: Προσφέραμε στα κλαμπ την πλατφόρμα για να ελέγξουν τα έξοδα και να πληρώσουν τα χρέη». Το ποδόσφαιρο τρέχει – Η ανάλυση της UEFA αφορά όλες τις πρώτες κατηγορίες της Ευρώπης. Το αδιαμφισβήτητο γεγονός είναι η συνεχής ανάπτυξη μιας βιομηχανίας που δε γνωρίζει τη λέξη κρίση: Το 1996 οι πρώτες κατηγορίες των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων έκαναν τζίρο 2,8 δισ. ευρώ, 20 χρόνια μετά το ποσό εκτινάχθηκε στα 20,1. Μια σταθερή τάση, χωρίς ποτέ να μειώνεται, αλλά ταυτόχρονα και ανησυχητική. Γιατί στην αύξηση των εσόδων αντιστοιχούσε μια μεγαλύτερη αύξηση των δαπανών, με ζημιές στους ισολογισμούς που οδηγούσαν στην καταστροφή: 600 εκατ. ευρώ το 2008, 1,2 δισ. το 2009 και -το μάξιμουμ- 1,7 δισ. ευρώ το 2011. Την ίδια χρονιά που μπήκε στο ποδόσφαιρο το Financial Fair Play που ήθελε ο Μισέλ Πλατινί και σχεδίασαν οι Τζάνι Ινφαντίνο και Αντρέα Ταβέρσο, υπεύθυνος της UEFA. Από το έλλειμα στο κέρδος – Δεν έλλειψε η κριτική. Αλλες λογικές και με βάση, ειδικά «φωτογραφίζοντας» την αρχική κατάσταση: Ηταν δύσκολο να καλύψει το χαμένο έδαφος όποιος έμενε πίσω και δυσκολευόταν να αυξήσει και τον τζίρο του με όλους τους περιορισμούς που επιβάλει ο κανονισμός. Επειτα, η καθυστέρηση στις κυρώσεις. Κάποια νομοθετικά κενά. Η μάλλον soft αντιμετώπιση των Παρί Σεν Ζερμέν και Μάντσεστερ Σίτι. Κανείς δεν λέει ότι το FFP είναι το ιδανικό σύστημα, μπορεί σίγουρα να γίνει κάτι καλύτερο, αλλά οκτώ χρόνια εντατικής θεραπείας έχουν αλλάξει το σενάριο. Το ποδόσφαιρο δεν θα είχε κατεβάσει ρολά, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει πόσα κλαμπ θα είχαν πτωχεύσει συνεχίζοντας όπως πριν. Τα μέτρα «δάκρυα κι αίμα» άλλαξαν την τάση: 1,1 δισ. ευρώ έλλειμμα το 2012, 800 εκατ. το 2013, 700 το 2014, 500 το 2015, 300 το 2016, μέχρι την έκπληξη του +600 εκατ. ευρώ το 2017! Αν ήταν η ώρα μιας αλλαγής, θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε μια νέα φιλοσοφία: Λιγότερα όρια για το έλλειμμα, μεγαλύτερη ελευθερία για έξοδα. Σαν να επέτρεπε, δηλαδή, η Ε.Ε. στα Κράτη να ξεπεράσουν το 3%. Τα 5 TOP πρωταθλήματα – Από τα 20 δισ. ευρώ του κύκλου εργασιών, τα 15 ανήκουν στα 5 κορυφαία πρωταθλήματα. Πρώτο από όλα, σύμφωνα με άρθρο της Gazzetta dello Sport, που αναδημοσιεύει το four four two, η αγγλική Premier League που -μέσα στο 2017- είχε έσοδα 5,34 δισ. χάρη στην τρομακτική αύξηση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων (και θα ήταν περισσότερα χωρίς την υποτίμηση της λίρας ύψους 12%). Ακολουθούν Ισπανία (2.89 δισ.) και Γερμανία (2.80). Η Ιταλία είναι σταθερά 4η με σχεδόν 2,2 δισ. ευρώ: Αν στο ranking της UEFA αποδείχθηκε εφικτή η προσπέραση επί της Γερμανίας, σε οικονομικό δεν είναι ακόμη. Η Γαλλία είναι πίσω με 1,64 δισ. ευρώ. Τώρα, όμως, πρέπει να πολαπλασιάσουμε τα έσοδα: Η τηλεόραση μετράει πολύ για το ιταλικό ποδόσφαιρο, σχεδόν 49%, άρα εξαρτάται τόσο πολύ που θα κατέρρεε αν τα τηλεοπτικά δίκτυα αποφάσιζαν να κάνουν μεγάλες περικοπές (για την Αγγλία η τηλεόραση είναι το 54% των εσόδων αλλά έπειτα από ένα τερατώδες συμβόλαιο). Λίγα έσοδα από το εμπορικό κομμάτι (24%), ακόμη λιγότερα από τα γήπεδα (10%): Χρειάζονται νέες στρατηγικές στο marketing και νέα γήπεδα. Ιταλία: +85 εκατ. ευρώ. Η Αγγλία έχει πολύ μεγάλο κύκλο εργασιών, ξοδεύει τα περισσότερα, αλλά συνεχίζει και να κερδίζει. Η σχέση μεταξύ κερδών και ζημιών είναι στο +10,3%. Για να το εξηγήσουμε: Εισπράττει 5,34 δισ. ευρώ, ξοδεύει κάτι λιγότερο από 5, έχει κέρδος σχεδόν 550 εκατ. ευρώ. Σε αυτή τη βαθμολογία, η Ιταλία είναι στην 3η θέση με +3,7%: Σχεδόν 85 εκατ. ευρώ. Από το 2010 ως το 2016 η Serie A κατέγραψε ζημιές πολύ υψηλότερες από τα έσοδα, από 10% ως 20%: Το 2016 το έλλειμμα ήταν στα 200 εκατ. ευρώ. Αυτή επομένως, τώρα, είναι μια ιστορική πρώτη φορά. Μειώθηκε ακόμη και η επίπτωση των μισθών στα έσοδα, το 66%. Υπήρξε ένα φρένο στο κόστος. Ενώ οι μεταγραφές δεν σταματούν ποτέ, με έξοδα 1,2 δισ. ευρώ το 2018, τη χρονιά του Κριστιάνο Ρονάλντο: Το έλλειμμα των καλοκαιρινών μεταγραφών έφτασε στα 306 εκατ. ευρώ, μόνο η Αγγλία κατέγραψε χειρότερη επίδοση, -481 εκατ., αλλά με διαφορετικά έσοδα συνολικά. Φόρος πολυτελείας; – Τώρα μπορούμε να σκεφτόμαστε το ευρωπαϊκό μέλλον με αισοδοξία. Τα κλαμπ, ειδικά τα μεγάλα, ζητούν περισσότερη ελευθερία στις κινήσεις τους. Τα χρόνια στα οποία οι μεγιστάνες μπορούσαν να ξοδέψουν όσα ήθελαν έχουν τελειώσει, αλλά μπορούμε να σκεφτούμε σε μια χαλάρωση του φρένου και μια διαφοροποίηση των μέτρων. Ενας δρόμος θα μπορούσε να είναι αυτός της εισόδου ενός «φόρου πολυτελείας»: Στις μεταγραφές, στους μισθούς ή, ακόμη καλύτερα, στην αναχρηματοδότηση. Παράδειγμα: Ενα κλαμπ έχει μια… ανισορροπία 90 εκατ. ευρώ στον ισολογισμό; Τα βάζει ελεύθερα στο ταμείο αλλά, την ίδια ώρα, δίνει άλλα 90, ή ένα μικρότερο ποσοστό, στο σύστημα. Ο Σέφεριν προσπάθησε να φέρει τέτοια μέτρα, η απάντηση των κλαμπ ως τώρα ήταν αρνητική. «Οπως και να έχει, ενισχύσαμε το σύστημα με νέα μέτρα που εξασφαλίζουν διαφάνεια και παράλληλα, αν ένα κλαμπ με χρέη συνεχίζει να ξοδεύει, δυνατότητα να ενεργήσουμε αμέσως», λέει ο πρόεδρος της UEFA.