Μπορεί ένας εγκληματίας που έχει καταδικαστεί για παιδεραστία να εκμεταλλευτεί το νόμο και να βγει νωρίτερα από τη φυλακή; Μια φυλακή η οποία ανήκει στην πυραμίδα ενός σωφρονιστικού συστήματος που, μάλλον, ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που καταφέρνει να προσφέρει αυτό που ευαγγελίζεται: το σωφρονισμό. Με αφορμή την υπόθεση των βιασμών του 12χρονου κοριτσιού από τον Κολωνό, νιώθουμε πως η κοινωνία, που έτσι κι αλλιώς βρίσκεται σε αναβρασμό, ζητάει πολλά περισσότερα και δεν αρκείται στη δίκη των κατηγορούμενων. Δικαιοσύνη και κοινό περί δικαίου αίσθημα. Πόσο συνδέονται;
Ο Μαρίνος Σκανδάμης, δικηγόρος και Διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ήταν ο καλεσμένος μας στο στούντιο του Newsbeast. Του θέσαμε όλα αυτά τα ερωτήματα. «Πολλές φορές συνδέονται και κάποιες φορές είναι αποκλίνουσες οι τάσεις. Δεν υπάρχει ένα ενιαίο κοινό αίσθημα. Υπάρχουν υποκειμενικές κρίσεις διαφόρων ανθρώπων», απαντά στο podcast ο κύριος Σκανδάμης. «Το κοινό περί δικαίου αίσθημα έχει μια ρευστότητα. Πολλές φορές διαμορφώνεται επειδή δεν έχουν την πλήρη εικόνα μια υπόθεσης. Χρειάζεται να ισορροπούμε ανάμεσα στην ανάγκη να επιβληθούν οι αναγκαίες ποινές, να εκφραστεί με ορθολογικό τρόπο αυτό το κοινό περί δικαίου αίσθημα και ταυτόχρονα να έχουμε ποινές οι οποίες ανταποκρίνεται όχι μόνο στο αίσθημα αλλά στον ίδιο το νόμο και στην αναλογικότητα που πρέπει να υπάρξει στις ποινές», συμπληρώνει.
Η υπόθεση του Κολωνού άνοιξε στα κοινωνικά δίκτυα τη συζήτηση για την επιστροφή της θανατικής ποινής. Κάτι αντίστοιχο είχε γίνει και πρόσφατα, με υποθέσεις που συγκλόνισαν το πανελλήνιο. Ενδεχομένως, το σημαντικότερο επιχείρημα των υποστηρικτών αυτής της άποψης να είναι ο θυμός. Ποια η άποψη ενός έμπειρου νομικού που διδάσκει νομική; «Δεν μπορεί να επιβληθεί, και σωστά, θανατική ποινή στη χώρα μας. Το Σύνταγμά μας την απαγορεύει, εκτός περιπτώσεων πολέμων. Μπαίνουν όμως και κάποια ερωτήματα. Ένα κράτος το οποίο εφαρμόζει τη θανατική ποινή, τελικά εκτελεί -δολοφονεί, δηλαδή- το δολοφόνο. Ποιο είναι το παράδειγμα που δίνει για την αξία της ανθρώπινης ζωής; Δεν είναι αποτελεσματικό αυτό το μέσο», μας απάντησε ο κύριος Σκανδάμης. «Μπαίνουν και άλλα θέματα όμως. Μπαίνει το θέμα της ορθοδοξίας, του χριστιανισμού. Το “ου φονεύσεις”. Δικαιούται το κράτος να αφαιρέσει μια ζωή ενώ σε επίπεδο θρησκευτικό αυτό απαγορεύεται; Και ταυτόχρονα τι κάνουμε στις περιπτώσεις δικαστικής πλάνης; Από το 1972 μέχρι σήμερα έχει αποδειχτεί στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι 130 περιπτώσεις ήδη εκτελεσθέντων εγκληματιών, δεν ήσαν ένοχοι».
Ο Διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, μάς εξήγησε πώς το Διαδίκτυο έχει αλλάξει το έγκλημα καθώς ο καθένας βρίσκει ποιο εύκολα ό,τι αναζητά, ενώ παράλληλα έχει μεγαλώσει και η ακτίνα δράσης του. «Στο παρελθόν ο παιδεραστής που έμενε σε μία συγκεκριμένη γειτονιά είχε ένα φυσικό χώρο να επιτελέσει το άθλιο έργο του. Τώρα ένας παιδοβιαστής από την Κρήτη, αποκτά επικοινωνία και προσβασιμότητα με ένα παιδί που είναι από τη Θεσσαλονίκη», μας λέει.
Ακούστε την ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Μαρίνο Σκανδάμη στο podcast του Newsbeast.
Timeline
1:07 Οι ποινές που προβλέπει ο ποινικός κώδικας για τον εγκληματία που έχει καταδικαστεί για βιασμό παιδιού.
3:01 Μπορεί κάποιος που έχει καταδικαστεί για βιασμό ανηλίκου να βγει έξω από τη φυλακή νωρίτερα;
4:49 Δικαιοσύνη και κοινό περί δικαίου αίσθημα. Συνδέονται;
6:53 Τι θα άλλαζε στην κοινωνία αν επέστρεφε η θανατική ποινή για συγκεκριμένα αδικήματα;
11:47 Η ανθρωποφαγία και τα λαϊκά δικαστήρια που στήνονται στα social media
15:13 Πόσο έχει αλλάξει το έγκλημα το διαδίκτυο;
18:43 Τα τελευταία χρόνια νιώθουμε πως οι ειδήσεις περί βιασμών, δολοφονιών, γυναικοκτονιών έχουν αυξηθεί. Είναι μια πραγματική εικόνα ή απλά τώρα λόγω του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων μας κοινοποιούνται περισσότερο σε σχέση με το παρελθόν;
20:45 Πού καταλήγουν όλα τα αυτά τα ταλαιπωρημένα παιδιά και οι γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση;
24:23 Τι συμβαίνει στις υπόλοιπες χώρες.
Podcast Newsbeast
Σταύρος Καφούνης: «Η Αθήνα είναι μια πόλη πρότυπο, θα ήθελα οι ξένοι ν’ αντιγράψουν από εμάς»