Επαναστάτες 20 ετών και άνω… Νέα παιδιά που μένουν, οι περισσότεροι τουλάχιστον, σε περιοχές των βορείων προαστίων και προέρχονται, στην πλειοψηφία τους, από εύπορες οικογένειες.

Παιδιά που φαινομενικά δεν είχαν κανένα πρόβλημα στη μέχρι τώρα διαβίωσή τους. Παρόλα αυτά, αποφάσισαν να στρατολογηθούν και να ενταχθούν σε τρομοκρατικές οργανώσεις αδιαφορώντας για το δικό τους αύριο.

Η Μαίρη Μπόση, που είναι επίκουρη καθηγήτρια Διεθνούς Ασφαλείας στο Τµήµα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του πανεπιστηµίου Πειραιώς και ειδικεύεται σε θέματα διεθνούς βίας και διεθνούς ασφάλειας περιγράφει στο newsbeast.gr τη νέα γενιά τρομοκρατών.

Ακολουθεί η συνέντευξή της:

-Πως μπορούν τα παιδιά εύπορων οικογενειών να καταλήξουν στην τρομοκρατία, όπως έγινε και με τους τέσσερις συλληφθέντες; Βλέπουμε ότι είναι παιδιά οικογενειών από τα βόρια προάστια…
«Τα φτωχά και φτωχότερα παιδιά βρίσκονται διαρκώς στην πάλη επιβίωσης και εύρεσης εργασίας αντιπαρατιθέμενα με την ανύπαρκτη προοπτική τους.
Από την άλλη, έχουμε να κάνουμε με μορφές βίας που αναπτύχθηκαν σταδιακά τα τελευταία είκοσι χρόνια και οι οποίες αυτό-τοποθετούνται σ’ ένα διαφορετικό αξιακό επίπεδο. Ένα αξιακό επίπεδο όπου έχουν άλλου τύπου ήρωες, δεν υπάρχουν αρχές, τα οράματα για το μέλλον είναι διαφορετικά και λιγότερο επεξεργασμένα πολιτικά. Οι μετέχοντες σε οργανώσεις τρομοκρατίας/βίας παρέχουν αυτή την πληροφόρηση μέσα από τα κείμενα τους δίνοντας στους «άλλους» να καταλάβουν τον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης τους.
Αποτέλεσμα των συλλήψεων είναι και η διαμόρφωση μιας εικόνας που σχετίζεται με αυτό που ονομάζεται εσείς το προφίλ…
Μια άλλη διάσταση είναι η ανάδειξη περισσοτέρων γυναικών στις οργανώσεις, κάτι που δεν είχαμε, τουλάχιστον σε ικανό βαθμό, στο παρελθόν. ‘Ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι οι σχέσεις που έχουν αναπτύξει με το έγκλημα, γεγονός που παραδέχονται στα κείμενα που δίνουν στη δημοσιότητα. Εκείνο που ακόμα παραμένει υπό συζήτηση είναι η ιδεολογική τους τοποθέτηση καθώς προκύπτει πληθώρα διαφορετικών απόψεων, με κάποια κοινά σημεία, αλλά με ξεκάθαρη ιδεολογική ασάφεια. Παρόλ’ αυτά όσον αφορά τις απόψεις τους για τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα ή ιδεολογίες δεν εντοπίζεται καμία ασάφεια καθώς δεν αποδέχονται κανένα κυβερνητικό σχήμα ή εν ενεργεία πολιτικό κόμμα».

-Οι τελευταίοι συλληφθέντες είναι παιδιά πολύ μικρά σε ηλικία. Πως μπορούν λοιπόν αυτά τα παιδιά να ενταχθούν σε τρομοκρατικές οργανώσεις;
«Ο πολιτικός χώρος ένταξης τους δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα της αποδυνάμωσης των εν λειτουργία πολιτικών νεολαιών οι οποίες ως γνωστόν σχετίζονται άμεσα και οργανικά με τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα. Υπενθυμίζω ότι οι εν λόγω νεολαίες υπήρξαν πολύ ισχυρές κατά τις δεκαετίες 70 – 80 με σημαντικές δυνατότητες απορρόφησης της πολιτικής διαπάλης. Έτσι, ο χώρος προέλευσης των νέων σχημάτων ήταν σχετικά περιορισμένος, πολιτικά ανίσχυρος και κατ’ επέκταση «περιθωριακός» ή έστω περιθωριοποιημένος. Όταν οι πολιτικές νεολαίες έχασαν την «αίγλη» και την ικανότητα προσέλκυσης νέων ανθρώπων δημιουργήθηκε ένα κενό εκπροσώπησης που έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης των σχημάτων που βλέπουμε σήμερα. Ταυτόχρονα επεκτάθηκε πανελλαδικά. Εντός αυτού του χώρου ή καλύτερα στις παρυφές του –όπως έχει ιστορικά παρατηρηθεί σε άλλους χρόνους και τόπους- κάποιες μικρότερες ομάδες επέλεξαν τα όπλα. Συνάμα δε, αναπτύχθηκε και μια μορφή ‘άμιλλας’ ή ανταγωνισμού, για το ποιος εκφράζει την επαναστατική πρωτοπορία μέσω της επαναστατικής πράξης… αυτά τα συμπεράσματα βγαίνουν από τις συλλήψεις και τα κείμενα τους».

-Πολλοί λένε ότι τα παιδιά αυτά άφησαν τις ‘κατσαρόλες’ και έπιασαν τα καλάσνικοφ. Πρόκειται ουσιαστικά για το νέο αντάρτικο;
«Από τα αποτελέσματα της δράσης και από τα λεγόμενα τους αντιλαμβανόμαστε ότι οπλικά συστήματα και εκρηκτικά υπάρχουν σε ποσότητες οι οποίες ανανεώνονται και εμπλουτίζονται. Επίσης μέσω των κειμένων τους μας εξηγούν ότι δεν βλέπουν αρνητικά τους ποινικούς ή το οργανωμένο έγκλημα. Πρόκειται για μια σχέση που έχει χτισθεί και συνεχίζεται να χτίζεται εντός και εκτός των φυλακών.
Μπορεί ακόμη να μην έχουν ξεκαθαρίσει τον ιδεολογικό τους μανδύα με σαφή τρόπο, αλλά όσον αφορά την ποσότητα και την «ποιότητα» του θυμού, της οργής, του μίσους κατά του κράτους, των θεσμών και όλου του τύπου των εκπροσώπων του, είναι απόλυτα σαφείς. Το άνοιγμα της ψαλίδας της οργής συμπεριλαμβάνει και νέους στόχους, που στο παρελθόν δεν περιλαμβάνονταν στο επιχειρησιακό τους ρεπερτόριο».

-Πολλοί λένε ότι η ίδια η κοινωνία όπλισε το χέρι του Νίκου Ρωμανού όταν βρέθηκε μπροστά στη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.
«Οποιοδήποτε παιδί εφηβικής ηλικίας βρεθεί μπροστά σε ένα τόσο συγκλονιστικό γεγονός θα υποστεί ανεπανόρθωτο τραύμα, θα σημαδευτεί για πάντα. Από κει και πέρα ο δρόμος που θα επιλέξει να ακολουθήσει έχει να κάνει με πολλές και διαφορετικές παραμέτρους. Πολλά πράγματα παίζουν ρόλο στη ζωή ενός ανθρώπου, αλλά το γεγονός της παρουσίας του σε αντίστοιχα γεγονότα τον καθορίζουν».

-Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι σημερινοί επαναστάτες, αν θέλετε, δεν έχουν ζήσει τη ζωή, λόγω της νεαρής ηλικίας τους. Εσείς τι πιστεύετε;
«Οι ηλικίες δεν είναι σημαντικές πλέον, σήμερα οι νέοι άνθρωποι βιώνουν καταιγισμό ειδήσεων, πολύμορφων γνώσεων, εκτίθενται σε ποικίλες παραστάσεις. Καταλαβαίνουν και αντιλαμβάνονται εξίσου καλά όπως όλοι. Το σημαντικότερο βέβαια είναι ότι υφίστανται τη βία, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής τους ένταξης. Οι θεσμοί, στην παρούσα διαδικασία αποψίλωσης της δημοκρατικής τους νομιμοποίησης, λειτουργούν ως «σιδερένια φτέρνα».

-Βλέπουμε πλέον ότι στην Ελλάδα έχει αλλάξει η γενιά των τρομοκρατών. Δηλαδή, δεν έχει καμία σχέση με την εποχή που δρούσε η 17Ν.
«Κάθε εποχή έχει τους δικούς της τρομοκράτες, και την εποχή που δρούσε η 17Ν ήταν πρωτόγνωρη για την Ελλάδα η δράση της. Οι αλλαγές άρχισαν σταδιακά από το τέλος της δεκαετίας του 1990».

-Υποστηρίζετε, όπως πολλοί άλλωστε, ότι από εδώ και πέρα θα βλέπουμε νέους ανθρώπους να συμμετέχουν σε τρομοκρατικές οργανώσεις;
«Η τρομοκρατία όποιας μορφής και φύσης εμφανίζεται σε συγκεκριμένες ιστορικές στιγμές και πάντα έχει αιτία και αφορμή. Ρόλο σημαντικό διαδραματίζει το κράτος μέσα στο οποίο δρα, ο τρόπος που το κράτος το αντιμετωπίζει και η αντανάκλαση που μπορεί να έχει σε μια κοινωνία. Τα παραδείγματα έως τώρα έχουν δείξει ότι η κρατική αντιμετώπιση και η απομόνωση της κοινωνίας επιδρούν καταλυτικά στην εμφάνιση και εξέλιξη της τρομοκρατίας. Οι πολωτικές αντιλήψεις, η δαιμονοποίηση πολιτικών ιδεολογιών και «η εκπεμπόμενη βία ως μήνυμα» είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα δημιουργήσει ένα «αντί» ώστε να έχουν μια «αγαστή συλλειτουργία» στο πλαίσιο της μετωπικής αντιπαράθεσής τους. Κάτι δηλαδή σαν τον Ψυχρό Πόλεμο, όπου οι «ουδέτεροι» θα κληθούν να επιλέξουν στρατόπεδο».

-Πως κρίνετε τη δημοσιοποίηση των φωτογραφιών τους;
«Πρόκειται για “μήνυμα”. Ενδεχομένως ο στόχος να ήταν η «πολιτική συσπείρωση» ενός πολιτικού φάσματος, βάσει του δόγματος “Νόμος και Τάξη”.
Αυτό που με συγκλόνισε ήταν η απόφαση του κράτους να δώσει στη δημοσιότητα τις φωτογραφίες των κακοποιημένων ατόμων. Απαράδεκτο αυτό που συνέβη στο σύνολο του. Απαράδεκτο και απάνθρωπο το γεγονός ότι κακοποιήθηκαν, και μετά αποδόθηκαν στη δημοσιότητα ως δείγμα της κρατικής εξουσίας. Αυτό δεν συνέβη ούτε στον Μπρέβικ που σκότωσε 75 παιδιά και ανατίναξε ένα κρατικό κτίριο με 11 θύματα. Για άλλη μια φορά βλέπω την τρομοκρατία να γίνεται κακού τύπου επικοινωνιακό παιχνίδι μεταξύ αντιπάλων πολιτικών κομμάτων με άλλους στόχους και όχι την πρόληψη ή την αντιμετώπιση της. Την τρομοκρατία για να την αντιμετωπίσεις οφείλεις πρώτα να την αντιληφθείς, εδώ για άλλη μια φορά γίνεται παιχνίδι εντυπώσεων, που δείχνει ότι δεν έχουν καταλάβει απολύτως τίποτα και ούτε έχουν πρόθεση να αντιληφθούν. Εκτός εάν δεν θέλουν…Έτσι, δείχνουν ότι προτιμούν να διαιωνίζεται το φαινόμενο προς δική τους πολιτική εκμετάλλευση…».

-Είστε υπέρ της δημοσιοποίησης ή μη των φωτογραφιών;
«Θα ήθελα να δημοσιοποιούνται όλα με διαφορετικό όμως τρόπο, ξεκαθαρίζοντας ότι όπως είμαι κατά της χρήσης βίας, έτσι είμαι κάθετη κατά της χρήσης βίας κατά συλληφθέντων. Αυτό που βλέπω στις φωτογραφίες δεν είναι απλά σοκαριστικό και απάνθρωπό. Είναι προφανές ότι το έλλειμμα δημοκρατικής νομιμότητας διευρύνεται μέρα με τη μέρα…».