Ασπίδα προστασίας στους καταναλωτές, με έμφαση στους «ενεργειακά φτωχούς» στους οποίους στο εξής οι πάροχοι θα απαγορεύεται να κόβουν το ρεύμα, βάζει η κυβέρνηση. Ταυτόχρονα παίρνει μέτρα για τους «ενεργειακά ευάλωτους» πελάτες, όπως για παράδειγμα τους ηλικιωμένους ή τους αναπήρους, υποχρεώνοντας τους παρόχους τους να αναλαμβάνουν εκείνοι τις απαιτούμενες διαδικασίες σύνδεσης, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει μέχρι σήμερα.

Μέτρα για τις δύο αυτές ευάλωτες κατηγορίες, καθώς και πολλά ακόμη για την γενικότερη προστασία του καταναλωτή στο νέο τοπίο που δημιουργεί ο ανταγωνισμός στην αγορά ενέργειας, περιλαμβάνει το πολύ-νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που παρουσιάζεται σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο.

Ένα νομοσχέδιο που επιχειρεί να προσαρμόσει την εθνική νομοθεσία με το λεγόμενο 3ο ενεργειακό πακέτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς εκτός από την προστασία του καταναλωτή, περιλαμβάνει τρεις ακόμη άξονες : τη συμμόρφωση των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου με τις κοινοτικές οδηγίες για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, και φυσικά -για να διασφαλιστούν όλα αυτά- την ισχυροποίηση των εξουσιών του «διαιτητή» της αγοράς, δηλαδή της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.

Κομβικό ωστόσο ρόλο σε όλα αυτά παίζουν τα μέτρα προστασίας του καταναλωτή. Μέτρα φιλολαικά που έρχονται σε μια περίοδο έντονης δυσαρέσκειας για τους μισθούς, αύξησης του αριθμού των «ενεργειακά φτωχών» Ελλήνων, και εισόδου στην αγορά- που σταδιακά ανοίγει- ολοένα και περισσότερων παικτών, γι’ αυτό και η εγκαθίδρυση αυστηρών κανόνων είναι περισσότερο απαραίτητη παρά ποτέ. Στο πλαίσιο αυτό θεσπίζονται μέτρα προστασίας του καταναλωτή, από αυθαίρετες αυξήσεις τιμών των παρόχων, κακές υπηρεσίες, και φαινόμενα παραπλάνησης ή απάτης (σαν τον οδηγό επιβίωσης που δημοσίευσε προχθές η ΡΑΕ για την αγορά ηλεκτρισμού).

«Ενεργειακά φτωχοί» & «ενεργειακά ευάλωτοι»…

Χαρακτηριστικές προς αυτήν τη κατεύθυνση είναι δύο βασικές ρυθμίσεις που θα περιλαμβάνει το ν/σχέδιο :

• Δεν θα επιτρέπεται σε κανένα πάροχο να κόβει το ρεύμα σε καταναλωτή που θα έχει χαρακτηριστεί «ενεργειακά φτωχός», υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ο όρος της «ενεργειακής φτώχιας» κατοχυρώνεται για πρώτη φορά με νομοθετική ρύθμιση. Έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκτιμούν ότι ένα ποσοστό των Ελλήνων που αγγίζει το 20%, από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, κατατάσσεται σε αυτή την κατηγορία (αφήνει απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος, νερού, κλπ). Το επιβεβαιώνουν άλλωστε τα στοιχεία της ΔΕΗ. Τα κριτήρια βάσει των οποίων θα θεωρείται κάποιος «ενεργειακά φτωχός» θα προκύπτουν συνδυαστικά από τη φορολογική του δήλωση, τη κατανάλωσή του, καθώς επίσης και άλλους παράγοντες, όπως πιθανόν το δομημένο περιβάλλον του. Θα είναι πάντως, σύμφωνα με τις πληροφορίες, πιο εμπλουτισμένα από εκείνα που ισχύουν για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) της ΔΕΗ. Ο νόμος θα θέτει μόνο το γενικό πλαίσιο, και τα ακριβή κριτήρια θα καθορισθούν με υπουργικές αποφάσεις που θα εκδοθούν αργότερα. Η ιδέα που είχε πέσει το τραπέζι κατά την κατάρτιση του ν/σχεδίου ήταν να παρέχονται προς τους καταναλωτές αυτούς συμβουλευτικές υπηρεσίες, για την εξοικονόμηση ενέργειας, για την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους, ακόμη και για θέματα υγείας που σχετίζονται με το περιορισμένο του επιπέδου ενεργειακής παροχής (π.χ. θερμότητας το χειμώνα, ψύξης το καλοκαίρι, κ.λπ.).

• «Ενεργειακά ευάλωτοι» καταναλωτές, όπως π.χ. ηλικιωμένοι, θα τυγχάνουν ειδικής μεταχείρισης από τους παρόχους. Για παράδειγμα, σε περίπτωση σύνδεσης, τη διαδικασία θα την αναλαμβάνει ο πάροχος, όχι ο καταναλωτής. Στόχος είναι στη κατηγορία αυτή να μπορούν να ενταχθούν μια σειρά από ευπαθείς οικονομικά ομάδες, όπως π.χ. ανάπηροι, μακροχρόνια άρρωστοι, χαμηλού εισοδήματος οικογένειες, οικογένειες με μικρά παιδιά, κ.α. Η ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζο είναι να τους δίνεται η δυνατότητα διευκολύνσεων στους τρόπους εξόφλησης των λογαριασμών (π.χ. με δόσεις), ατελούς επανασύνδεσης, κ.α.

Έγκαιρη ενημέρωση πριν την αύξηση των τιμολογίων…

Άλλες ρυθμίσεις που σύμφωνα με τις πληροφορίες θα περιλαμβάνει το κεφάλαιο «καταναλωτής», ενδεικτικά είναι :

-Υποχρέωση του προμηθευτή να ενημερώνει τους πελάτες του ότι πρόκειται να αυξήσει τα τιμολόγιά του, κάποιους μήνες πριν το κάνει. Κι αυτό ώστε να μπορεί κανείς να αναζητήσει άλλο πάροχο, εφόσον το επιθυμεί.

-Δυνατότητα να αμφισβητεί κανείς τις χρεώσεις στο λογαριασμό του, μέσα από μια διαδικασία που στην ουσία θα του δίνει παράταση μιας κάποιας χρονικής διάρκειας για να αποπληρώσει την οφειλή του.

-Δυνατότητα να αλλάζει κανείς προμηθευτή χωρίς κάποια συνέπεια, εκτός κι αν η σύμβαση προβλέπει συγκεκριμένες ρήτρες, που θα πρέπει όμως να περιγράφονται με σαφήνεια στο συμβόλαιο.