Παθογένεια, θεσμικό καρκίνωμα ή δικαιότερο σύστημα αποτελεί η απλή αναλογική στην αυτοδιοίκηση; Οι πολέμιοι του εκλογικού αυτού συστήματος κάνουν λόγο για ένα μοντέλο δυσλειτουργικό που δημιουργεί ακυβερνησία στους δήμους, ενώ οι υπέρμαχοί του μιλούν για ένα σύστημα που βάζει τέλος στο δημαρχοκεντρικό μοντέλο και επαναφέρει την έννοια της αντιπροσωπευτικότητας στην τοπική αυτοδιοίκηση.
της Γεωργίας Αθ. Σκιτζή
Η ανάγνωση που κάνει η κυβέρνηση είναι η πρώτη και για το λόγο αυτό προχωρά στην κατάργηση της απλής αναλογικής στους ΟΤΑ, στη λογική του να ευθυγραμμίζεται με καλύτερο τρόπο η βούληση των δημοτών με τις πλειοψηφίες στα δημοτικά συμβούλια. Το σχετικό νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση αναμένεται να συζητηθεί διεξοδικά στο προσεχές υπουργικό συμβούλιο την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου, ενώ κεντρικός άξονας του νέου εκλογικού νόμου είναι να μπορεί η δημοτική και περιφερειακή Αρχή να εκλέγονται από την πρώτη Κυριακή. Στόχος της κυβέρνησης είναι να ψηφιστεί μέσα στον Φεβρουάριο, αφού πρώτα ακουστούν οι απόψεις των θεσμικών εκπροσώπων της Αυτοδιοίκησης.
Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης προανήγγειλε εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη με ποσοστό «πέριξ του 42%», σημειώνοντας ότι με την κατάργηση της απλής αναλογικής «αποκαθιστούμε την εύρυθμη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης». Πρόσθεσε δε, ότι στο νέο εκλογικό νομοσχέδιο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές θα υπάρχει πρόβλεψη και για καθορισμό κατώτατου ορίου εισόδου συνδυασμών στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, «ώστε να μην έχουμε εκπροσωπήσεις με ποσοστά 0,3%».
Επιπλέον, ο Μάκης Βορίδης εξήγγειλε τη μείωση του αριθμού των δημοτικών συμβούλων σημειώνοντας ότι είναι υπερβολικά μεγάλος, ενώ τόνισε πως εξετάζεται και ο αριθμός των περιφερειακών συμβούλων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις τελευταίες εκλογές υπήρχαν σε όλη την επικράτεια 69.821 υποψήφιοι δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι και 7.668 υποψήφιοι περιφερειάρχες και περιφερειακοί σύμβουλοι.
Προανήγγειλε και την κατάργηση των ξεχωριστών ψηφοδελτίων για τα Τοπικά Συμβούλια, τα οποία θα εκλέγονται από τα ψηφοδέλτια των υποψηφίων δημάρχων, ενώ έκανε λόγο και για κατάργηση της 4ης κάλπης. «Τα κοινοτικά και τα διαμερισματικά συμβούλια θα εκλέγονται σε ένα ψηφοδέλτιο» σημείωσε ο υπουργός.
Ωρολογιακή βόμβα η απλή αναλογική στους ΟΤΑ;
Κυβερνητικά στελέχη εξηγούν ότι η απλή αναλογική στην αυτοδιοίκηση αποτελεί ωρολογιακή βόμβα για τη διοίκηση των δήμων, σημειώνοντας ότι τα 2/3 των Δημάρχων και οι μισοί Περιφερειάρχες δεν έχουν πλειοψηφία με αποτέλεσμα να μη μπορούν να κυβερνήσουν και να λάβουν αποφάσεις. Για να επιλυθεί το θέμα αυτό οριστικά, προωθείται νομοθετική παρέμβαση η οποία θα διευκολύνει συνεργασίες και συμπράξεις παρατάξεων, δίνοντας σε βασικά όργανα διοίκησης του Δήμου την πλειοψηφία στην παράταξη του δημάρχου και του περιφερειάρχη.
Τι θα προβλέπει ο νέος εκλογικός νόμος για τους ΟΤΑ
Σύμφωνα με πληροφορίες, τρία είναι τα βασικά σημεία που θα περιλαμβάνει ο νέος εκλογικός νόμος για τους ΟΤΑ:
– Εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη από τον πρώτο γύρο με δύο προϋποθέσεις: Να συγκεντρώνει πέριξ του 42 % ( δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμα το ακριβές ποσοστό)- Διαφορά τουλάχιστον 5 % από τον δεύτερο.
– Κατάργηση της απλής αναλογικής για την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων.
– Μείωση κατά 30 % (;)του αριθμού των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων για να είναι πιο συνεκτικό το σώμα.
Με τη μεταρρύθμιση που σχεδιάζει η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο εσωτερικών, κάθε εκλεγμένος δήμαρχος και περιφερειάρχης θα έχει πλέον την πλειοψηφία στο συμβούλιο, λιγότερο ωστόσο διευρυμένη. Η απλή αναλογική θα έχει εφαρμοστεί, συνεπώς, για πρώτη και τελευταία φορά το 2019.
Το αντι- παράδειγμα της Θεσσαλονίκης
Υπογραμμίζοντας τις δυσκολίες που προέκυψαν από την εφαρμογή της απλής αναλογικής, ο υπουργός Εσωτερικών έφερε ως εμβληματικό παράδειγμα τον Δήμο Θεσσαλονίκης όπου «προκειμένου να επιτευχθεί το παραμικρό, ο δήμαρχος πρέπει να βρίσκεται σε μια συνεχή διαπραγμάτευση με δυνάμεις που δεν ανήκουν στο δικό του ψηφοδέλτιο», κάνοντας παράλληλα ειδική μνεία σε Δήμο που ενώ εξασφάλισε ποσοστό 50%, δεν κατάφερε να πάρει την πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο.
«Μυρίζουν» πρόωρες εκλογές
Μπορεί η αλλαγή του εκλογικού συστήματος να αποτελούσε προεκλογική δέσμευση της ΝΔ, ωστόσο η χρονική συγκυρία που επιλέγει η κυβέρνηση να το ανοίξει, με πολλά ανοιχτά μέτωπα και ενώ η θητεία των αυτοδιοικητικών αρχών δεν βρίσκεται καν στη μέση ( απομένουν 3,5 χρόνια ακόμα ) αναζωπυρώνει τα σενάρια για πρόωρες εκλογές το Φθινόπωρο. Η κυβέρνηση έχει ήδη καταργήσει την απλή αναλογική στις εθνικές εκλογές ( ισχύει από τις μεθεπόμενες) και με τον τρόπο αυτό επιχειρεί να κλείσει τα ανοιχτά κεφάλαια και στην αυτοδιοίκηση, δίνοντας στους δημάρχους πίσω εξουσίες που τους αφαίρεσε ο Καλλικράτης.
