Η «ώρα της αλήθειας» για Τουρκία και Ευρώπη πλησιάζει, καθώς στη Σύνοδο Κορυφής της 24ης και 25ης Σεπτεμβρίου η ΕΕ θα κληθεί να εγκρίνει τις κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Παρότι η Τουρκία απέσυρε το Oruc Reis και παρόλο που η Αθήνα δηλώνει ότι είναι έτοιμη για διερευνητικές επαφές άμεσα, ακόμη και πριν τη Σύνοδο Κορυφής, η ελληνική θέση ως προς τις κυρώσεις δεν έχει αλλάξει: Δεν υπάρχει καμία περίπτωση υπαναχώρησης διαμηνύει η κυβέρνηση, τονίζοντας ότι ο κατάλογος των κυρώσεων θα τεθεί υπόψιν του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και αναμένεται να εγκριθεί.
Το εάν θα εφαρμοστεί και πότε, θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά της Τουρκίας στο μεσοδιάστημα μέχρι τη Σύνοδο, αλλά και μετά, καθώς πρέπει να διασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε αναδίπλωση δεν θα είναι προσχηματική, όπως έχει διαμηνύσει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Στη Σύνοδο Κορυφής οι ηγέτες της ΕΕ θα επικυρώσουν τον κατάλογο που συνέταξαν οι υπουργοί Εξωτερικών. Αυτό είναι δεδομένο, καθώς δεν θα μπορούσαν να «αδειάσουν» το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. Το ερώτημα είναι πότε και πως θα εφαρμοστούν οι κυρώσεις αυτές.
Η Γερμανία ως γνωστόν δεν θέλει επ’ ουδενί να ξεκινήσει η εφαρμογή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας σε αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν είναι όμως μόνο η Ελλάδα, αλλά και η Κύπρος λόγω της Navtex για το Γιαβούζ και όχι μόνον, αλλά και η Γαλλία που έχει ανοιχτούς λογαριασμούς με την Τουρκία στη Λιβύη, καθώς και η Αυστρία που «σηκώνει» το προσφυγικό- μεταναστευτικό, αλλά και οι υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, που θέλουν να διασφαλιστεί πως αν δεν εφαρμοστούν κυρώσεις στις 26, θα εφαρμοστούν στην αμέσως επόμενη πρόκληση της Τουρκίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες λοιπόν, γίνονται ζυμώσεις στο ευρωπαϊκό παρασκήνιο προκειμένου να συμφωνηθεί μία αυτοματοποιημένη διαδικασία επιβολής κυρώσεων εάν η Άγκυρα αμφισβητήσει πάλι κυριαρχικά δικαιώματα κράτους- μέλους της ΕΕ, χωρίς να χρειάζεται σύγκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. Και αυτό αναμένεται να κριθεί από όλες τις χώρες αναγκαίο, δεδομένου ότι διαφορετικά η Τουρκία θα μπορούσε να κοροϊδεύει εσαεί την ΕΕ, αξιοποιώντας τις αργόσυρτες ευρωπαϊκές διαδικασίες προς όφελος της: Να βγάζει ερευνητικό σκάφος και να το αποσύρει όταν θα ξεκινά συζήτηση για την εφαρμογή κυρώσεων.
Ο ακριβής τρόπος της αυτόματης επιβολής κυρώσεων είναι προς συζήτηση και ενδεχομένως η διαδικασία να εξαρτάται από την παραβίαση και την κύρωση προς επιβολή. Ορισμένες κυρώσεις θα μπορούσαν να επιβάλλονται κυριολεκτικά αυτόματα από τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών με το που προβεί η Τουρκία σε συγκεκριμένες πράξεις ή κάποιες κυρώσεις και ανάλογα με την πρόκληση να επιβάλλονται με εισήγηση Μπορέλ ή της Κομισιόν. Αυτό θα είναι βέβαια και ένα ενδιαφέρον μοντέλο για τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ στο εξής γενικότερα.