Η διαπραγμάτευση και η ευρύτερη κυβερνητική πολιτική, το υπουργείο Παιδείας και οι σχέσεις με την Εκκλησία, ήταν μερικά από τα θέματα που έθεσε ο υπουργός Νίκος Φίλης στο 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε ένα εισαγωγικό σχόλιό του, είπε πως «είναι χρέος μας να συναρτήσουμε την πορεία των συμφωνημένων με την ικανοποίηση της δέσμευσης για το χρέος, αλλά και με την αυτονόητη δημοκρατική αρχή ότι η συγκρότηση της κοινωνίας δεν μπορεί να υπακούει «στην υπέρτατη αρχή» του ανταγωνισμού».
Και σε άλλο σημείο, «η κρίση που ζούμε δεν είναι στενά οικονομική και η έξοδος από αυτή δεν αφορά μόνο την ανάταξη της οικονομίας. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δυνητικά συνιστά ένα εναλλακτικό παράδειγμα διακυβέρνησης που αφορά το ήθος των κυβερνώντων, τη δημοκρατική σχέση και την ειλικρίνεια με τους πολίτες, αλλά και την αποκατάσταση χρόνιων παθογενειών και θεσμικών εκκρεμοτήτων».
Επιπλέον, «η κυβέρνηση και το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται σε μια καμπή. Βρίσκονται μπροστά στο ανοιχτό στοίχημα να σηματοδοτήσουν την αφετηρία μετάβασης σε ένα νέο ιστορικό κύκλο. Προϋπόθεση για αυτό είναι να μην περιπέσουμε από στη Σκύλα των αυταπατών στην Χάρυβδη της ηττοπάθειας. Όπως πριν δυο χρόνια αποφύγαμε το δογματισμό του a priori αντικυβερνητισμού, έτσι και τώρα επιμένοντας στην ιστορική ευθύνη να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση προς όφελος του λαού, πρέπει να μην αποδειχθούμε εμμονικοί της εξουσίας. Δεν έχουμε δικαίωμα να αποδράσουμε από την ευθύνη της διακυβέρνησης αλλά ταυτοχρόνως δεν έχουμε δικαίωμα να αποδράσουμε από τις αρχές μας».
Ενώ όσοι από τους αντιπάλους μας επιμένουν στο σχήμα της «αριστερής παρένθεσης», παρά τις αλλεπάλληλες εφορμήσεις τους, διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να κερδίσουν. Δεν μπορούν να διαμορφώσουν όρους δικής τους ηγεμονίας».
Και κλείνοντας, «μαζί με την διαφορετικότητα της αριστερής κυβέρνησης, ίσως προϋπόθεση γι’ αυτήν, είναι η διαφορετικότητα του κόμματος της Αριστεράς. Ενός κόμματος διακυβέρνησης και αγώνα, είτε ασκεί κυβερνητική εξουσία είτε όχι. Με συλλογικότητα και δημοκρατία, χωρίς ομαδοποιήσεις που μετατρέπουν τα ρεύματα ιδεών σε δομές εξουσιών και συμφερόντων, χωρίς αρχηγισμό, χωρίς απρονοησίες, που διευκολύνουν τα μεγάλα συμφέροντα, παλαιά και νέα, να επιδιώκουν προνομιακές σχέσεις. Είναι κι αυτό άλλο ένα ανοιχτό στοίχημα».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του είχε μιλήσει για το υπουργείο και τις σχέσεις με την Εκκλησία: Διευκρίνισε, έτσι, πως «υπάρχουν πολλά πεδία διευκρινίσεων και χωρισμού, που δεν προϋποθέτουν συνταγματική αναθεώρηση. Ένα από αυτά είναι η διαχρονική επιδίωξη της εκκλησιαστικής διοίκησης να ασκεί έλεγχο φρονηματισμού των μαθητών και των εκπαιδευτικών».
Μάλιστα, «ορισμένοι πολίτες καλόπιστα διερωτώνται: έχουμε τόσα προβλήματα, μήπως είναι εκ του περισσού όλη αυτή η αντιπαλότητα με την εκκλησία; Τονίζω δεν πρόκειται για αντιπαλότητα εκ μέρους μας αλλά για υπεράσπιση του κοσμικού χαρακτήρα του δημοκρατικού σχολείου», είπε ο Ν. Φίλης. Ενώ σε μία από τις πολλές φορές που διακόπηκε από τα χειροκροτήματα των συνέδρων, ήταν όταν αναφέρθηκε στην εκπαίδευση των προσφυγόπουλων.
