Στην τελική ευθεία προς τις εκλογές της 9ης Ιουνίου, βρεθήκαμε στο πάρκο δημάρχου Δημήτρη Μπέη και συζητήσαμε με τον πρώην υπουργό και υποψήφιο με το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, τη δυναμική της Ελλάδας ως έναν από τους κορυφαίους γεωπολιτικούς παίχτες της Μεσογείου αλλά και την «απειλή» της ακροδεξιάς.
Ο Γιάννης Μανιάτης θεωρεί την πράσινη μετάβαση το «στοίχημα» της Ευρώπης. «Η πράσινη μετάβαση είναι το μοναδικό σχέδιο που διαθέτουμε εάν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε άμεσα τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και να συνεχίσουμε να ζούμε σε έναν βιώσιμο πλανήτη».
Όσον αφορά το «διακύβευμα» του ΠΑΣΟΚ για την επόμενη ημέρα. «Το διακύβευμα για εμάς είναι εάν τη Δευτέρα η χώρα θα διαθέτει μια ισχυρή και αξιόπιστη δύναμη αντιπολίτευσης απέναντι στην αλαζονεία της κυβέρνησης Μητσοτάκη». Ο καθηγητής στάθηκε και στην καθυστέρηση των έργων. «Οι σοβαρές καθυστερήσεις αδειοδότησης ενός έργου που φτάνουν έως τα 7 χρόνια, μας κατατάσσουν στην 3η χειρότερη ευρωπαϊκή θέση στην αδειοδότηση χερσαίων αιολικών», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η συνέντευξη του Γιάννη Μανιάτη στο Newsbeast
– Είναι η πράσινη μετάβαση και η ψηφιακή το επόμενο στοίχημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Η πράσινη μετάβαση είναι το στοίχημα για ολόκληρο τον πλανήτη. Όπως λέει και ο τίτλος του βιβλίου που δημοσιεύσαμε πρόσφατα με τον Μάκη Προβατά, δεν υπάρχει Plan B, γιατί δεν υπάρχει ούτε Planet B. Η πράσινη μετάβαση είναι το μοναδικό σχέδιο που διαθέτουμε εάν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε άμεσα τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και να συνεχίσουμε να ζούμε σε έναν βιώσιμο πλανήτη. Στην Ευρώπη έχουμε θέσει φιλόδοξους στόχους για να την πετύχουμε, και τους στόχους αυτούς πρέπει να συνεχίσουμε να τους υπηρετούμε με προσήλωση. Ταυτόχρονα, όμως, χρειαζόμαστε μια πολυεπίπεδη πολιτική, που μαζί με την κλιματική κρίση θα απαντά και στην ενεργειακή μας εξάρτηση από χώρες όπως η Ρωσία, ή στην εξάρτησή μας σε πρώτες ύλες και «πράσινη» τεχνολογία από την Κίνα. Χρειαζόμαστε λοιπόν επειγόντως συνέργειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να αναπτύξουμε καινοτομία, τεχνολογία και προϊόντα που υπηρετούν την πράσινη μετάβαση (και εδώ η ψηφιακή μετάβαση είναι αναγκαίο συστατικό του τεχνολογικού άλματος που απαιτείται). Έτσι μόνο θα αξιοποιήσουμε καλύτερα και με βιώσιμο τρόπο τους ενεργειακούς μας πόρους. Και η χώρα μας μπορεί να παίξει εδώ κομβικό ρόλο, γιατί διαθέτουμε και πλούσιους ενεργειακούς πόρους, και επιχειρήσεις που παράγουν καινοτόμα «πράσινα» προϊόντα και τη δυνατότητα να γίνουμε ενεργειακός κόμβος με ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία.
– Γιατί να ψηφίσει κάποιος τον Γιάννη Μανιάτη και το ΠΑΣΟΚ στις επερχόμενες ευρωεκλογές;
Ξέρετε, για μένα η πολιτική δεν είναι επάγγελμα. Η δουλειά μου είναι η έρευνα και η διδασκαλία πάνω σε θέματα που σχετίζονται με την ενέργεια, το περιβάλλον, τη βιωσιμότητα. Αυτά προσπάθησα να τα δοκιμάσω στην πράξη ως υπουργός και υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, με πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον», η πρώτη Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για την Προστασία της Βιοποικιλότητας, αλλά και το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο και η δημιουργία του «Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών» για την ενίσχυση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας από τα έσοδα των εθνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Και ανταποκρίθηκα στο κάλεσμα να συμμετάσχω στον ωραίο αγώνα αυτών των ευρωεκλογών, με μόνη φιλοδοξία αυτήν τη γνώση και την εμπειρία να τη μεταφέρω στο Ευρωκοινοβούλιο. Γιατί στα ευρωπαϊκά όργανα λαμβάνονται αποφάσεις που καθορίζουν τη ζωή μας και πρέπει να είμαστε παρόντες με δυνατή φωνή και τεκμηριωμένες θέσεις.
Αυτός δεν είναι, όμως, ένας αγώνας που αφορά εμένα προσωπικά. Αφορά συλλογικά το ΠΑΣΟΚ και τις προοδευτικές δυνάμεις στη χώρα μας και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η συντηρητική Δεξιά έχει φέρει την Ευρώπη σε ένα τέλμα. Έχουμε λοιπόν ανάγκη και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα μια ισχυρή προοδευτική φωνή, με το κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και το ΠΑΣΟΚ, για να μην αφήσουμε το ευρωπαϊκό σχέδιο στα χέρια της Ακροδεξιάς. Και ταυτόχρονα, οι ευρωεκλογές είναι μια ευκαιρία να βάλουμε φρένο στην αλαζονεία της κυβέρνησης και να αφιερώσουμε τις δυνάμεις μας στην ανασυγκρότηση ενός ισχυρού προοδευτικού πόλου αντιπολίτευσης που έχει ανάγκη ο τόπος.
– Εάν εκλεγείτε ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ, ποια είναι τα θέματα που θα θέσετε επί τάπητος για να έχει η χώρα μας οφέλη από την ΕΕ;
Όπως σας είπα, η ΕΕ βρίσκεται σε τέλμα και χρειάζεται όσο ποτέ μια ισχυρή προοδευτική φωνή, για να απαντήσει στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής. Για να γίνει ένα ασφαλές δίχτυ προστασίας για όλους, και κυρίως για τους πιο αδύναμους. Για να προσφέρει γεωπολιτική και ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και ασφάλεια απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που συζητούσαμε προηγουμένως. Αν λοιπόν έπρεπε να ξεχωρίσω τις βασικές αιχμές που φιλοδοξώ να υπηρετήσω στο Ευρωκοινοβούλιο, από τους κόλπους των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, θα έλεγα: περισσότερη Ευρώπη, αποτελεσματική και κοινωνικά δίκαιη. Με ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής και αποτρεπτικής ικανότητας, με εναρμόνιση της πολιτικής για την πράσινη μετάβαση, με την προστασία του ποιοτικού αγροτικού προϊόντος, με πολιτικές ενάντια στην ακρίβεια και τις ανισότητες. Η Ευρώπη χρειάζεται ένα πράσινο αναπτυξιακό άλμα, μαζί με μια ισχυρή πολιτική κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης.
– Πιστεύετε ότι το Ευρωκοινοβούλιο έχει την ισχύ για να απομονώσει τη δυναμική επανεμφάνιση της Ακροδεξιάς; Το κοινό ψήφισμα ενάντια στη συνεργασία με τη Μελόνι και τη Λεπέν, που συνυπέγραψαν οι ευρωομάδες των Σοσιαλιστών, της Αριστεράς και των Πρασίνων, μπορεί να είναι μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής συνεργασιών;
Η Ακροδεξιά είναι η μεγάλη απειλή για το μέλλον της Ευρώπης. Εάν ενισχυθεί και καταφέρει να αλλάξει τους συσχετισμούς στο Ευρωκοινοβούλιο, αυτό θα σημαίνει μεγάλες απειλές για το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και για εκείνους που υφίστανται τις μεγαλύτερες ανισότητες. Πιστεύω βαθιά ότι η Ευρώπη διαθέτει μηχανισμούς και αντίβαρα, για να προστατεύσει τις κατακτήσεις της από την ακροδεξιά απειλή. Ωστόσο, αυτό δεν θα συμβεί από μόνο του. Χρειάζεται να αναλάβουμε δράση και κοινές πρωτοβουλίες, απαιτείται συνένωση δυνάμεων και τις ευρύτερες δυνατές συμμαχίες σε Ελλάδα και Ευρώπη. Υπό αυτή την έννοια, η συνεργασία ημών των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών με τους Πράσινους και την ευρωπαϊκή Αριστερά είναι μια αυτονόητη δημοκρατική πρωτοβουλία, που ελπίζω να έχει συνέχεια και να γίνει αφετηρία ενός ευρύτερου διαλόγου για την υπεράσπιση της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και της κοινωνικής συνοχής.
– Ο διάλογος για τις συμμαχίες εντός της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, αφορά το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ μόνον εφόσον βγει δεύτερο κόμμα;
Για εμάς στο ΠΑΣΟΚ ο διάλογος είναι συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας και δεν εξαρτάται από συσχετισμούς ισχύος. Όπως είπαμε προηγουμένως συζητώντας για την Ευρώπη, είμαστε πάντοτε υπέρ του διαλόγου και της συσπείρωσης δυνάμεων, αρκεί βέβαια να μιλάμε με όρους πολιτικής ουσίας και όχι επικοινωνίας και εντυπώσεων. Το βασικό επίδικο για εμάς, λοιπόν, δεν είναι η μάχη για το ποιος θα τερματίσει στη δεύτερη θέση, η μάχη ανάμεσα στην πολιτική ουσία που υπηρετεί το ΠΑΣΟΚ και στην επικοινωνιακή τακτική του κ. Κασσελάκη. Το διακύβευμα για εμάς είναι εάν τη Δευτέρα η χώρα θα διαθέτει μια ισχυρή και αξιόπιστη δύναμη αντιπολίτευσης απέναντι στην αλαζονεία της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Εάν η ιστορικά πλειοψηφική στη χώρα μας προοδευτική παράταξη θα διαθέτει έναν ισχυρό πόλο αντιπολίτευσης, με πυλώνα το ΠΑΣΟΚ, που θα προετοιμάσει την αλλαγή σελίδας που έχει ανάγκη ο τόπος. Αυτός είναι ο πολιτικός μας στόχος και αυτόν υπηρετούμε, χωρίς να μας φοβίζει ο διάλογος, γιατί έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στις θέσεις και στις αξίες μας.
– Η προεκλογική εκστρατεία στη χώρα μας έχει περισσότερο «άρωμα» εκλογικής αντιπαράθεσης, με συνέπεια να λείπει η ενημέρωση περί των ευρωπαϊκών θεμάτων. Ποιος ευθύνεται και τι πρέπει να γίνει γι’ αυτό;
Θα μου επιτρέψετε να πω ότι πάντως δεν ευθύνεται το ΠΑΣΟΚ. Στην εποχή της κυριαρχίας της εικόνας και του TikTok, εμείς επιμένουμε στην πολιτική συζήτηση, στις προγραμματικές προτάσεις και στον διάλογο επί της ουσίας. Μάλιστα, για αυτή μας την επιλογή κάποιοι μας θεωρούν «παλιομοδίτες». Αλλά εμείς την υπηρετούμε συνειδητά, γιατί ακριβώς πιστεύουμε ότι ο πολιτικός διάλογος, με θέσεις και αντιπαραθέσεις, δεν είναι μόδα που έρχεται και παρέρχεται, αλλά είναι η καρδιά της δημοκρατίας. Δεν ακολουθήσαμε τον κύριο Μητσοτάκη και τον κύριο Κασσελάκη στο μικροπολιτικό πινγκ πονγκ τους. Όχι επειδή δεν μπορούσαμε να το κάνουμε, αλλά επειδή πιστεύουμε ότι η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται μπροστά σε πολύ μεγάλες προκλήσεις για να αναλωνόμαστε σε ρηχές αντιπαραθέσεις. Γι’ αυτό μιλάμε για τα πραγματικά προβλήματα και προτείνουμε λύσεις: για την ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια, για την κοινωνική συνοχή και τις ανισότητες, για το κράτος πρόνοιας, για την Ευρώπη ως πόλο γεωπολιτικής ασφάλειας και κοινωνικής προστασίας. Και πιστεύω ότι εκεί που κρινόμαστε όλοι, δηλαδή όχι στις οθόνες αλλά στις κάλπες, οι έλληνες πολίτες θα επιβραβεύσουν την υπευθυνότητα και την αξιοπιστία.
– Τι ρόλο πιστεύετε ότι θα παίξουν στις εκλογές αυτές κοινωνικά θέματα όπως το ζήτημα της ακρίβειας ή της στέγασης;
Δυστυχώς, οι μικροπολιτικές επικοινωνιακές αντιπαραθέσεις υποβαθμίζουν αυτά τα κρίσιμα ζητήματα, που θα έπρεπε να βρίσκονται στο επίκεντρο της προεκλογικής συζήτησης. Όχι μόνο επειδή αφορούν όλους τους πολίτες, αλλά και επειδή έχουν σαφώς ευρωπαϊκή διάσταση. Το ζήτημα της ακρίβειας και γενικότερα της οικονομικής στενότητας είναι η βασική αγωνία των πολιτών, γιατί τους θίγει άμεσα. Το ίδιο και το ζήτημα της στέγασης, ειδικά για τους νέους και τις νέες που προσπαθούν να αυτονομηθούν και να σχεδιάσουν τη ζωή τους, για τα νέα ζευγάρια που χρειάζονται μια αξιοπρεπή στέγη για να κάνουν οικογένεια. Και εδώ, ο επικοινωνιακός «θόρυβος» κρύβει τις μεγάλες ευθύνες της κυβέρνησης, που στην αρχή μας έλεγε ότι η ακρίβεια είναι εισαγόμενη. Τι έκανε όμως εδώ και δύο χρόνια; Πήρε καμία πρωτοβουλία παρέμβασης στην αγορά και ρύθμισης του ανταγωνισμού προς όφελος των καταναλωτών που στενάζουν; Όχι. Αρκέστηκε στις επιστολές του πρωθυπουργού προς την κυρία Φον Ντερ Λάιεν, μια κίνηση εντυπωσιασμού χωρίς καμία ουσία. Η ουσία είναι η εμμονή της κυβέρνησης να μη θίξει την αγορά. Εμείς, όσοι ανήκουμε στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, βρισκόμαστε στους αντίποδες αυτής της λογικής. Γιατί στο δικό μας αξιακό σύστημα, η ρύθμιση των αγορών είναι απαραίτητη για να προστατεύσουμε τους πολίτες, που βλέπουν σήμερα στην Ελλάδα να βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης με όρους αγοραστικής δύναμης. Γι’ αυτό σας είπα ότι τα θέματα αυτά δεν είναι απλώς αντικείμενο της εσωτερικής μας πολιτικής συζήτησης, αλλά αφορούν τις πολιτικές που θα ακολουθήσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
– Ήσασταν από τους πρώτους που ως υπουργός αγγίξατε το θέμα με τον φυσικό πλούτο της χώρας μας. Γιατί είναι σημαντικοί οι ελληνικοί υδρογονάνθρακες;
Από το 2011 που ψηφίσαμε τον νόμο 4001/2011 και το 2014 που αναθέσαμε τις πρώτες τρεις συμβάσεις και προκηρύξαμε διεθνή διαγωνισμό για τα θαλάσσια οικόπεδα σε Ιόνιο και νότια Κρήτη, μέχρι σήμερα, μία δεκαετία μετά, δεν έχει γίνει τίποτα για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων ακαθάριστης αξίας 250 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 60-70 δισ. ευρώ σύμφωνα με τον Νόμο μας, ν.4162/2013, θα τροφοδοτήσουν τον Εθνικό Λογαριασμό Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών, δηλαδή το εθνικό ασφαλιστικό σύστημα. Επιπλέον, στις τοπικές περιφέρειες, θα επενδυθεί ένα 25% των δημοσίων εσόδων για έργα ανάπτυξης και περιβάλλοντος, που ουσιαστικά σε βάθος 20ετίας, ισοδυναμούν με τα κονδύλια 2-2,5 ΕΣΠΑ.
Γι’ αυτό πιστεύω ότι η χώρα μας πρέπει να ακολουθήσει την ενεργειακή στρατηγική που ονομάζω «και ανανεώσιμα και φυσικό αέριο» αντί για «είτε ανανεώσιμα είτε φυσικό αέριο». Με απώτερο σκοπό η Ελλάδα να αξιοποιήσει τα κοιτάσματά της αλλά και να γίνει διαμετακομιστικός κόμβος φυσικού αερίου και πράσινου ηλεκτρισμού ανάμεσα σε Ανατολική Μεσόγειο, Βόρεια Αφρική και Κεντρική-Βόρεια Ευρώπη. Χρειάζεται πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα. Μπορούμε και προλαβαίνουμε να κάνουμε την Ελλάδα μας έναν από τους κορυφαίους, γεωπολιτικούς παίχτες της Μεσογείου.
–Έχετε υπάρξει πρωτοπόρος και πρωτεργάτης της ελληνικής πράσινης μετάβασης. Πώς έχετε οραματιστεί την πορεία της Ελλάδας από εδώ και πέρα στα πράσινα;
Ήδη από την περίοδο 2010-2014, όταν είχα την ευθύνη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ήμασταν η 3η καλύτερη χώρα στον κόσμο στην κατά κεφαλήν παραγωγή ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά και η 8η καλύτερη στην ΕΕ στην παραγωγή ηλεκτρισμού από αιολικά πάρκα. Απαιτείται να συνεχίσουμε με γοργά βήματα την αξιοποίηση του αιολικού και ηλιακού δυναμικού της χώρας, όπως επίσης και της γεωθερμίας καθώς και της βιομάζας. Όμως, δεν πρέπει να αγνοούνται σημαντικά σημεία, όπως ότι η Ελλάδα χρειάζεται να τετραπλασιάσει τις ετήσιες επενδύσεις για την ανάπτυξη των δικτύων μεταφοράς και διανομής όσο και των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι προς το 2030. Και ταυτόχρονα να απεγκλωβιστεί από τη γραφειοκρατία των αδειοδοτήσεων. Οι σοβαρές καθυστερήσεις αδειοδότησης ενός έργου που φτάνουν έως τα 7 χρόνια, μας κατατάσσουν στην 3η χειρότερη ευρωπαϊκή θέση στην αδειοδότηση χερσαίων αιολικών.
Αν δώσουμε, λοιπόν, την απαραίτητη προσοχή σε αυτά και τα ξεπεράσουμε, εκμεταλλευόμενοι και τις κορυφαίες ελληνικές εταιρείες που έχουμε, όχι μόνο σε αγωγούς και καλώδια, αλλά και σε ηλιακούς θερμοσίφωνες, τεχνολογίες αποθήκευσης ηλεκτρισμού, έξυπνα όργανα μέτρησης ενέργειας, παραγωγή κουφωμάτων αλουμινίου και θερμομονωτικών υλικών, κ.ά., δηλ. εταιρείες στην καρδιά της πράσινης μετάβασης, τότε ανοίγεται μπροστά μας σπουδαίος πατριωτικός δρόμος για την ανάπτυξη δυναμικών τομέων της εθνικής μας οικονομίας. Μπορούμε και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι παράγουμε καινοτομία αντί να την εισάγουμε, και ότι τα οικονομικά οφέλη αυτής της παραγωγής διαχέονται σε όλη την ελληνική κοινωνία. Είναι αυτό που αποκαλώ «Πράσινη Μετάβαση Μade in Greece». Είναι το όραμά μου για την Ελλάδα του 2030.
