Οι περισσότεροι μπορεί να γνωρίζετε πως το συκώτι βρίσκεται στον πυρήνα της λειτουργίας του οργανισμού μας. Ενδεχομένως να γνωρίζετε ακόμη για τον κομβικό του ρόλο στην αποτοξίνωση του οργανισμού. Γνωρίζετε όμως πως το συκώτι εκτελεί περισσότερες από 500 ζωτικές λειτουργίες;
Και αυτά που τρώμε κάθε μέρα μπορεί να βοηθήσουν ή να εμποδίσουν αυτό το πολύ σημαντικό όργανο. Μελέτες τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι η διατροφή παίζει μεγάλο παράγοντα στην ηπατική υγεία.
Μερικές βέλτιστες πρακτικές για να υποστηρίξετε το συκώτι σας είναι να διατηρείτε ένα κατάλληλο σωματικό βάρος, να διατηρείτε τη χοληστερόλη και τα σάκχαρα σε φυσιολογικά όρια, να περιορίζετε την ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνετε και να ακολουθείτε μια υγιεινή και καλά ισορροπημένη διατροφή.
Η Μελίσα Πρεστ, εκπρόσωπος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, σημειώνει στο Healthy ότι επειδή το συκώτι μας εκτελεί τόσες πολλές σημαντικές λειτουργίες, «η υποστήριξη της ηπατικής λειτουργίας μέσω της καλής διατροφής είναι απαραίτητη και ζωτικής σημασίας».
Ποιες είναι οι καλύτερες τροφές που μπορούν να κρατήσουν το συκώτι μας σε φόρμα;
Η μεσογειακή διατροφή είναι μια από τις πιο δημοφιλείς και συνιστώμενες από τους γιατρούς δίαιτες εδώ και χρόνια, κυρίως για την επίδρασή της στην καρδιαγγειακή υγεία. Σύμφωνα όμως με τους ειδικούς, είναι επίσης εξαιρετική και για την υποστήριξη της υγείας του ήπατος.
«Γενικά δίαιτες που είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά τρόφιμα, όπως η μεσογειακή διατροφή, βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής που μπορεί να εμφανιστεί με ηπατικές ασθένειες», δηλώνει η Πρεστ και αναφέρεται στα γεμάτα αντιοξειδωτικά φρούτα και ειδικότερα στα μούρα, τα σταφύλια και τα κράνμπερι.
Θα πρέπει επίσης να συμπεριλάβετε τα προστατευτικά για το συκώτι φυλλώδη πράσινα λαχανικά. «Είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ, την οποία χρειάζεται το συκώτι», εξηγεί και προσθέτει: «Τα φυλλώδη πράσινα (όπως το σπανάκι, το λάχανο, το λάχανο και το κολάρο) περιέχουν αντιοξειδωτικά που προστατεύουν το συκώτι και καταπραΰνουν τη φλεγμονή».
Η Περστ συνιστά επίσης το ελαιόλαδο (με μέτρο) ως έναν τρόπο πρόληψης της λιπώδους νόσου του ήπατος, επειδή μπορεί να αυξήσει την HDL χοληστερόλη σας (την αποκαλούμενη και «καλή» χοληστερόλη). Επιπλέον, είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε και αντιοξειδωτικά.
Σημαντική είναι και η συμβολή των φυτικών ινών στην προστασία του ήπατος. Και το θετικό είναι πως υπάρχει μεγάλη ποικιλία τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες και γεύση, ώστε να συμπεριληφθούν σε κάθε γεύμα. «Βοηθούν στις τακτικές κινήσεις του εντέρου και βελτιώνουν την υγεία του. Αυτό είναι σημαντικό γιατί η δυσκοιλιότητα δεν επιτρέπει στο σώμα να απαλλαγεί από τις τοξίνες, προκαλώντας τη συσσώρευσή τους, και αυτό είναι ανησυχητικό για άτομα με χρόνια ηπατική νόσο.
Η Νάνσι Ρο, Διευθύντρια Ηπατολογίας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Rush προσθέτει: «Το συκώτι είναι πιο ευτυχισμένο με μια υγιεινή διατροφή – χαμηλούς υδατάνθρακες και υψηλότερη πρωτεΐνη . Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε το συκώτι σας είναι να μην του ζητήσετε να εργαστεί σκληρότερα από όσο θα έπρεπε και να εμπλουτίσετε τη διατροφή σας με αντιφλεγμονώδεις τροφές, δηλαδή τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά».
Ποιο κρέας είναι καλό για το συκώτι σας;
Η κατανάλωση αρκετής πρωτεΐνης είναι επίσης απαραίτητη για το συκώτι. Η Περστ συνιστά άπαχες πρωτεΐνες, όπως πουλερικά και ψάρια, καθώς και πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης, όπως φακές, μπιζέλια, ξηρούς καρπούς και τόφου.
Τροφές που είναι «σκληρές» για το συκώτι
Για να διατηρήσουμε τη βέλτιστη απόδοση του συκωτιού, δεν αρκεί απλώς να τρώμε υγιεινά. Υπάρχουν επίσης και ορισμένες τροφές που πρέπει να αποφεύγουμε. Πρόκειται για τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι, καθώς και τα τηγανιτά.
Και, βέβαια, θα πρέπει να αποφεύγονται και το αλκοόλ και η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων. Όταν τρώτε περισσότερο από αυτό που καίει το σώμα σας, το συκώτι σας καλείται να επεξεργαστεί και να αποθηκεύσει την περίσσεια ενέργειας. Όταν αυτή η ποσότητα είναι πολύ μεγάλη, το συκώτι πιέζεται. Άρα είτε μειώνοντας την πρόσληψη, είτε αυξάνοντας το κάψιμο των θερμίδων, θα διατηρήσετε ισορροπία και θα αποτρέψετε το στρες του ήπατος, σημειώνουν οι ειδικοί.
Τα επεξεργασμένα τρόφιμα και οι απλοί υδατάνθρακες είναι προφλεγμονώδεις και συμβάλλουν στην αποθήκευση λίπους και ζάχαρης στο συκώτι. Εάν έχετε προχωρημένη ηπατική νόσο, θα πρέπει ακόμη να αποφεύγετε τα ωμά οστρακοειδή.
Τέλος, η Περστ συνιστά την αποφυγή του καπνίσματος . «Το κάπνισμα βλάπτει τα ηπατικά σας κύτταρα – και επίσης μην αναμιγνύετε το αλκοόλ με φάρμακα, καθώς αυτός ο συνδυασμός μπορεί να βλάψει σοβαρά το συκώτι».