Το 2013, η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM) και η Εταιρεία Υποβοηθούμενης Τεχνολογίας Αναπαραγωγικής (SART) δημοσίευσε ένα κοινό έγγραφο, το οποίο αναφερόταν στην κρυοσυντήρηση (κατάψυξη) ωαρίων. Με βάση τις διαπιστώσεις από τις σύγχρονες διαδικασίες για την κρυοσυντήρηση, η τεχνική πλέον θεωρείται απόλυτα ασφαλής σύμφωνα και με τις αναφορές οι οποίες έγιναν από το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG).
Κρυοσυντήρηση ωαρίων, πώς πραγματοποιείται η διαδικασία;
Η κρυοσυντήρηση ωαρίων αποτελεί μία από τις πιο σύγχρονες μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την διατήρηση της γονιμότητας. Ενώ αρχικά χρησιμοποιήθηκε σε περιπτώσεις γυναικών που αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα υγείας και έπρεπε να υποβληθούν σε θεραπείες που έβλαπταν τις ωοθήκες, με τον καιρό η μέθοδος αυτή φάνηκε να αποτελεί διέξοδο για ένα μεγάλο αριθμό γυναικών που για διαφορετικούς λόγους (προσωπικούς, κοινωνικούς, επαγγελματικούς) διαπίστωναν την επιθυμία να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους πέραν της «επιτρεπτής» ηλικίας των ωοθηκών. Είναι γνωστό ότι η γονιμότητα για κάθε γυναίκα εξαρτάται από τον αριθμό των ωαρίων που διαθέτει. Με την πάροδο των ετών η γονιμότητα μειώνεται, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 30 ετών. Οπότε, η κατάψυξη ωαρίων σε μια πρώιμη αναπαραγωγικά ηλικία, κάτω από τα 35 έτη, μπορεί να εξασφαλίσει περισσότερες πιθανότητες για εγκυμοσύνη, όταν η γυναίκα είναι πλέον προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας. Μια γυναίκα γεννιέται με όλα τα ωάρια που θα έχει ποτέ, τα οποία με την πάροδο του χρόνου μειώνονται σε αριθμό και κυτταρική ακεραιότητα. Η μείωση αυτή εξηγεί γιατί μια γυναίκα στα 40 της έχει μόνο ένα 5% πιθανότητες για να μείνει έγκυος και τα ωάρια έχουν αυξημένη πιθανότητα για ανευπλοειδία μετά την ηλικία των 45. Με κατάλληλη προετοιμασία και με φαρμακευτική υποστήριξη, μία γυναίκα που έχει αποφασίσει να προβεί σε κρυοσυντήρηση ωαρίων, μπορεί να κυοφορήσει με μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας στη δεκαετία των 40 ετών. Τα κατεψυγμένα ωάρια αποθηκεύονται στους -196 βαθμούς Κελσίου, οπότε θεωρείται πως παραμένουν ανέπαφα στο πέρασμα του χρόνου. Οι κλινικές μελέτες απέδειξαν ότι τόσο τα ωάρια που λαμβάνονται μετά από πρόκληση και γονιμοποιούνται άμεσα όσο και τα κρυοσυντηρημένα ωάρια επιτυγχάνουν παρόμοια ποσοστά εγκυμοσύνης σε κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η σύγκριση αυτή αφορά τόσο την εξωσωματική γονιμοποίηση όσο και την Ενδοκυτοπλασμική έγχυση σπέρματος (ICSI).
Ποιες είναι οι κατάλληλες υποψήφιες για κρυoσυντήρηση ωαρίων;
Εκτός από τη χρήση σε γυναίκες με σοβαρά ιατρικά προβλήματα, η κρυοσυντήρηση ωαρίων αποτελεί μια ελκυστική επιλογή για τις γυναίκες που επιθυμούν να αναβάλουν την τεκνοποιία για κάποιο επιθυμητό χρονικό διάστημα. Επειδή η γονιμότητα είναι γνωστό ότι μειώνεται με την ηλικία, η κρυοσυντήρηση ωαρίων σε μια νεαρή ηλικία αναπαραγωγής θα εξασφαλίσει τις πιθανότητες για μια μελλοντική εγκυμοσύνη. Σε αντίθεση με την ωοθήκη και τα ωάρια, η μήτρα «δεν έχει ηλικία» με αποτέλεσμα τα κρυοσυντηρημένα ωάρια να αυξάνουν τις πιθανότητες εγκυμοσύνης και για να τις δεκαετίες των 40 ή και κοντά στα 50 έτη ζωής. Η σύγχρονη μέθοδος της κρυοσυντήρησης επιτρέπει σε ένα ζευγάρι ή σε μία γυναίκα να επιλέξει εάν τα ωάρια τα οποία γεννώνται σε μία προσπάθεια εξωσωματικής θα συντηρηθούν για μελλοντικές προσπάθειες. Αυτό οδηγεί και σε μείωση του άγχους για μία πιθανή αποτυχία διότι μπορούν τα κρυοσυντηρημένα ωάρια να αξιοποιηθούν μελλοντικά. Η μέθοδος θεωρείται ιδανική για νεαρές γυναίκες οι οποίες διαγιγνώσκονται με κακοήθεια ή έχουν οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης ή άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας για τα οποία καλούνται να λάβουν θεραπείες που θα επηρεάσουν τη γονιμότητά τους. Αυτό όμως δεν είναι περιοριστικό αφού η μέθοδος αυτή δίνει διέξοδο σε πάρα πολλές γυναίκες να προγραμματίσουν την απόκτηση παιδιού όταν οι συνθήκες θα είναι ιδανικές για τις ίδιες. Μέσα από μία ειδική διαδικασία «αφυδάτωσης – ενυδάτωσης» τα ωάρια συντηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς αυτό να επηρεάζει την αναπαραγωγική τους ικανότητα για την δημιουργία ενός εμβρύου.
Η μέθοδος θεωρείται απόλυτα ασφαλής;
Η όλη διαδικασία διαρκεί για 2 κύκλους και η πρόκληση για τη γένεση ωαρίων είναι παρόμοια με τη μέθοδο της εξωσωματικής. Κάθε γυναίκα πληροφορείται για όλες τις λεπτομέρειες της μεθόδου ώστε η απόφαση που τελικά θα ληφθεί να είναι μετά από ώριμη σκέψη. Εάν ανησυχείτε για το πόσο ασφαλής είναι η μέθοδος και τι μελλοντικά προβλήματα μπορεί να παρουσιάσει ένα παιδί καλό είναι να γνωρίζετε ότι μέχρι σήμερα, περίπου 5.000 μωρά έχουν γεννηθεί από κρυοσυντηρημένα ωάρια. Η μεγαλύτερη μελέτη που δημοσιεύθηκε και αφορούσε 900 μωρά δεν έδειξε αυξημένο ποσοστό γενετικών ανωμαλιών σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό αλλά και σε σύγκριση με μωρά που γεννήθηκαν από ωάρια που χρησιμοποιήθηκαν αμέσως μετά τη λήψη τους. Φαίνεται λοιπόν ότι η πιθανή εμφάνιση κάποιας γενετικής ανωμαλίας δεν εξαρτάται από την μέθοδο που ακολουθήθηκε (αν ήταν κρυοσυντήρηση ή άμεση χρήση). Το 2014 μια νέα μελέτη έδειξε ότι οι επιπλοκές της κύησης δεν αυξήθηκαν μετά την κρυοσυντήρηση ωαρίων. Φυσικά η παρακολούθηση δεν σταματά εδώ, είναι συνεχής και μας παρέχει νέα δεδομένα τα οποία μέχρι στιγμής δείχνουν ότι η μέθοδος είναι απόλυτα ασφαλής. Στο Πρότυπο Γυναικολογικό και Μαιευτικό Ιατρικό Κέντρο Γυναίκα+, η γυναίκα κάθε ηλικίας από την ξέγνοιαστη εφηβική ηλικία έως και τη νέα αρχή ζωής των 50+, θα νιώσει από την πρώτη στιγμή επικοινωνίας μαζί μας, Σιγουριά, Ζεστασιά, Αμεσότητα. Δουλγεράκης Εμμανουήλ, Μαιευτήρας−Γυναικολόγος, για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.gynaikaplus.eu ή καλέστε στο 210 962 5408