Μείωση εισακτέων στις ιατρικές σχολές, πιο «σκληρή» εκπαίδευση των φοιτητών της Ιατρικής, σταδιακή μείωση του αριθμού των φοιτητών Ιατρικής που έρχονται από το εξωτερικό και αποσύνδεση του πτυχίου Ιατρικής από την άδεια άσκησης επαγγέλματος είναι μερικές μόνο από τις παρεμβάσεις που μελετούν τα συναρμόδια υπουργεία Υγείας και Παιδείας.
Πίεση ασκείται και προς τους πανεπιστημιακούς γιατρούς, προκειμένου να βάλουν «πλάτη» στην ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων. Τους δίνεται η δυνατότητα λειτουργίας ιδιωτικού ιατρείου, με την προϋπόθεση ότι θα πρέπει να εργάζονται δύο μέρες στο «ολοήμερο» νοσοκομείο για να έχουν δικαίωμα μίας μέρας ιδιωτικού ιατρείου, όπως δημοσιεύει το Έθνος της Κυριακής.
Σημείο αιχμής
Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί σημείο αιχμής για την αναμόρφωση του δημόσιου συστήματος Υγείας. Η χώρα μας διαθέτει αναλογικά τους περισσότερους γιατρούς στην Ευρώπη, στοιχείο το οποίο οδηγεί σε προκλητή ζήτηση των υπηρεσιών Υγείας. Από την άλλη, διαθέτει τους λιγότερους νοσηλευτές, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η παρεχόμενη περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία.
Το θέμα αποτέλεσε προχθές αντικείμενο σύσκεψης, υπό τους υπουργούς Υγείας Ανδρέα Λοβέρδο και Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου, παρουσία των γενικών γραμματέων του υπουργείου Υγείας Αντώνη Δημόπουλου και του υπουργείου Παιδείας Βασίλη Παπάζογλου. Η υπουργός Παιδείας εισηγείται τη δημιουργία Επιμελητηρίου Υγείας, το οποίο θα αποτελεί τη θεσμική «ομπρέλα» των επαγγελμάτων του χώρου. Μελετάται, επίσης, το πλαίσιο εισαγωγής φοιτητών στις σχολές Ιατρικής, ενώ συζητείται και το θέμα εισαγωγής ηλικιακών κριτηρίων.
Τα συναρμόδια υπουργεία εκτιμούν ότι για να λειτουργούν καλύτερα οι ιατρικές σχολές και να «παράγουν» γιατρούς υψηλής ποιότητας, πρέπει να εισάγουν λιγότερους φοιτητές και να γίνουν ακόμη πιο «σκληρές» οι σπουδές. Βασική τους σκέψη είναι ότι πρέπει να μπει σε άλλη βάση ο προγραμματισμός παραγωγής ανθρώπινου δυναμικού για τον τομέα της Υγείας.
Για τους αποφοίτους ιατρικών σχολών του εξωτερικού, οι προτάσεις περιλαμβάνουν «πάγωμα» στον ρυθμό αναγνώρισης πτυχίων στην Ελλάδα, με προοπτική να μειωθεί τα επόμενα χρόνια. Για τον έλεγχο της «παραγωγής» γιατρών εκφράζονται απόψεις του τύπου «το πτυχίο της Ιατρικής δεν σημαίνει απαραίτητα και άδεια άσκησης του επαγγέλματος».
Αν υλοποιηθούν οι σκέψεις αυτές, οι απόφοιτοι της Ιατρικής δεν θα ασκούν πάντα το επάγγελμα του γιατρού. Εμφαση δίνεται και στην αναβάθμιση του επαγγέλματος του νοσηλευτή και στην κατεύθυνση αυτή ζητείται η συνδρομή του πανεπιστημίου, ώστε να αναβαθμιστούν οι σπουδές και η πρακτική εξάσκηση.
Με στόχο τη βελτίωση της εκπαίδευσης προτείνεται η ανωτατοποίηση της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ). Από την πλευρά του υπουργείου Υγείας προτείνεται το επιχείρημα ότι η ΕΣΔΥ πρέπει να αναβαθμιστεί, ώστε να αποτελέσει «εργαλείο» αιχμής στην εκπαίδευση του δυναμικού.
Η Ελλάδα εμφανίζει μια στρεβλή εικόνα στην παραγωγή του ανθρώπινου δυναμικού στον χώρο της Υγείας. Αποκαλυπτικά είναι τα πρόσφατα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), τα οποία μάς κατατάσσουν ?ως χώρα ? στην πρώτη ευρωπαϊκή θέση σε αριθμό γιατρών ανά κάτοικο και στην τρίτη από το τέλος στην αναλογία νοσηλευτών ανά κάτοικο.
Η χώρα μας έχει έξι γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους (σχεδόν ένας ανά πολυκατοικία), όταν η αμέσως επόμενη χώρα (Αυστρία) έχει 4,6 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους και ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι μόλις 3,3 γιατροί ανά 1.000 κατοίκους.
Ακριβώς αντίθετη είναι η κατάσταση με το νοσηλευτικό και βοηθητικό νοσηλευτικό προσωπικό, στο οποίο η αναλογία στη χώρα μας είναι 4,3 νοσηλευτές ανά 1.000 κατοίκους. Ενδεικτικό της χαώδους διαφοράς είναι ότι οι σκανδιναβικές χώρες ?με τα προηγμένα συστήματα Υγείας? έχουν πάνω από 24 νοσηλευτές ανά 1.000 κατοίκους: Η Δανία έχει 24,6 νοσηλευτές ανά 1.000 κατοίκους και η Νορβηγία 24,5.
Η συντριπτική υπεροχή των γιατρών έναντι των νοσηλευτών αποτυπώνεται και στην αναλογία νοσηλευτών ανά γιατρό. Η Ελλάδα κατέχει την τελευταία ευρωπαϊκή θέση (0,6 προς 1), την ώρα που στην Ιρλανδία η αναλογία είναι 6,4 νοσηλευτές ανά γιατρό, στη Φινλανδία 5,7 προς 1 και ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 2,6 νοσηλευτές ανά γιατρό.
Η νέα συνταγή για γιατρούς, φοιτητές και νοσηλευτές
Η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί σημείο αιχμής για την αναμόρφωση του δημόσιου συστήματος Υγείας. Κάποιες από τις παρεμβάσεις που μελετώνται είναι η μείωση των εισακτέων και η αποσύνδεση του πτυχίου ιατρικής από την άδεια άσκησης επαγγέλματος.
Φοιτητές
Εκτιμάται ότι για να λειτουργήσουν καλύτερα οι ιατρικές σχολές και να «παράγουν» γιατρούς υψηλής ποιότητας, πρέπει να εισάγουν λιγότερους φοιτητές και να γίνουν ακόμη πιο «σκληρές» οι σπουδές.
Αναγνώριση πτυχίων
Για τους αποφοίτους ιατρικών σχολών του εξωτερικού, οι προτάσεις περιλαμβάνουν «πάγωμα» στον ρυθμό αναγνώρισης πτυχίων στην Ελλάδα, με προοπτική να μειωθεί τα επόμενα χρόνια.
Ασκηση επαγγέλματος
Για τον έλεγχο της παραγωγής γιατρών (στη χώρα μας αναλογούν οι περισσότεροι γιατροί ανά 1.000 κατοίκους) εξετάζεται το ενδεχόμενο «το πτυχίο να μην σημαίνει απαραίτητα και άδεια άσκησης του επαγγέλματος».
Σχολή δημόσιας υγείας
Με στόχο τη βελτίωση της εκπαίδευσης προτείνεται η ανωτατοποίηση της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας. Tο υπουργείο Υγείας προτείνεται την αναβάθμιση, για την καλύτερη εκπαίδευση του δυναμικού.
Νοσηλευτές
Εμφαση δίνεται στην αναβάθμιση του επαγγέλματος του νοσηλευτή και στην κατεύθυνση αυτή ζητείται η συνδρομή του πανεπιστημίου, ώστε να αναβαθμιστούν οι σπουδές και η πρακτική εξάσκηση.
Πανεπιστημιακοί γιατροί
Η πρόταση της κυβέρνησης αφήνει περιθώριο διατήρησης του ιδιωτικού ιατρείου, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεισφέρουν στην ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων του ΕΣΥ.
ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Δικαίωμα ιδιωτικού ιατρείου στους πανεπιστημιακούς
Ιδιωτικό ιατρείο -υπό προϋποθέσεις- για τους πανεπιστημιακούς γιατρούς, οι οποίοι εργάζονται σε νοσοκομεία του ΕΣΥ ή πανεπιστημιακά νοσοκομεία, συζητούν τα συναρμόδια υπουργεία Υγείας και Παιδείας.
Το θέμα συζητήθηκε στην προχθεσινή σύσκεψη και φαίνεται ότι υπάρχει πεδίο συνεννόησης με τους γιατρούς, οι οποίοι διατηρούν παράλληλα ιδιωτικό ιατρείο.
Συγκεκριμένα προτάθηκε στους πανεπιστημιακούς γιατρούς να εργάζονται δύο απογεύματα στο δημόσιο νοσοκομείο, προκειμένου να έχουν δικαίωμα να απασχολούνται ένα απόγευμα (ή δύο) στο ιδιωτικό ιατρείο τους. Για το θέμα αυτό θα υπάρξει -έως την προσεχή Τρίτη- αναλυτική πρόταση από ειδική επιτροπή, στην οποία προεδρεύει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας κ. Αντώνης Δημόπουλος και συμμετέχει ο πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής της Αθήνας, καθηγητής κ. Χριστόδουλος Στεφανάδης.
Με βάση τον νόμο της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, από την 1η Ιανουαρίου 2011 οι πανεπιστημιακοί, οι οποίοι απασχολούνται σε πανεπιστημιακό νοσοκομείο ή σε πανεπιστημιακή κλινική νοσοκομείου του ΕΣΥ, πρέπει να κάνουν ιατρείο στο νοσοκομείο όπου εργάζονται.
Στον νόμο επισημαίνεται ότι η παραβίαση των όρων συμμετοχής στη λειτουργία του νοσοκομείου -πέραν του τακτικού ωραρίου- συνεπάγεται για τους πανεπιστημιακούς απαγόρευση συμμετοχής σε αυτήν για έξι μήνες ή απαγόρευση συμμετοχής για δύο έτη, στην περίπτωση υποτροπής.
Αν υπάρξει δεύτερη υποτροπή προβλέπεται οριστική απώλεια του δικαιώματος συμμετοχής, ενώ το παράπτωμα αυτό λαμβάνεται υπόψη σε κάθε κρίση και αξιολόγηση του γιατρού, όταν πρόκειται για γιατρό του ΕΣΥ.
Το δικαίωμα διατήρησης ιδιωτικού ιατρείου αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους γιατρούς του ΕΣΥ (δεν έχουν το ίδιο δικαίωμα), ενώ η κατάργησή του προκάλεσε -όπως είναι φυσικό- την αντίδραση των πανεπιστημιακών. Οι νοσοκομειακοί γιατροί επικαλούνται απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία «… οι διατάξεις με τις οποίες απαγορεύεται σε πανεπιστημιακούς γιατρούς, να ασκούν ελεύθερο επάγγελμα δεν αντίκεινται στη συνταγματικώς κατοχυρωμένη επαγγελματική ελευθερία …».
Στην ίδια απόφαση επισημαίνεται ότι η ένταξη πανεπιστημιακών κλινικών στο ΕΣΥ δεν αποτελεί εμπόδιο στη διδακτική και ερευνητική αποστολή τους, αλλά συνάδει με την αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου, η οποία επιβάλλει όλες οι μονάδες περίθαλψης να παρέχουν υπηρεσίες υγείας ισότιμα σε κάθε πολίτη.
Μονόδρομος
Τα συναρμόδια υπουργεία Υγείας και Παιδείας έχουν συστήσει επιτροπές, οι οποίες θα αξιολογήσουν τα θέματα στελέχωσης της Υγείας και θα προτείνουν λύσεις.
Οι επιτροπές θα παραδώσουν τις προτάσεις τους μέσα στις επόμενες μέρες, προκειμένου να δρομολογηθούν λύσεις το αμέσως επόμενο διάστημα. Κρίσιμο θεωρείται το θέμα «παραγωγής» γιατρών.
«Με την παρούσα κρίση, το θέμα της παραγωγής ανθρώπινου δυναμικού στην Υγεία είναι μείζον. Υπάρχει συστηματική συνεργασία των υπουργείων Υγείας και Παιδείας, προκειμένου να ληφθούν οι πιο σωστές αποφάσεις. Οι παρεμβάσεις είναι αναγκαίες, καθώς η χώρα μας εμφανίζει υπερπαραγωγή γιατρών και υποπαραγωγή νοσηλευτών», λέει ο Αντώνης Δημόπουλος, γενικός γραμματέας υπουργείου Υγείας.