Ένα μνημείο του 14ου αιώνα που σβήνει παραδομένο στην εγκατάλειψη είναι το λωβοκομείο της Χίου. Η «Σπιναλόγκα» του Βορείου Αιγαίου, άγνωστη στο ευρύ κοινό, σπουδαίος πολιτιστικός θησαυρός και υπόμνημα μακράς ιστορίας, εκπέμπει σήμα κινδύνου εδώ και χρόνια.

Το αρχιτεκτονικό στολίδι που φιλοξένησε το μακροβιότερο υγειονομικό ίδρυμα στον ελλαδικό χώρο και πρόσφερε ανακούφιση σε χιλιάδες ασθενείς καταρρέει αφημένο εδώ και χρόνια στη μοίρα του.

Προσωπικά αντικείμενα των αρρώστων, είδη εξοπλισμού, αρχεία και ιατρικά είδη σαπίζουν εντός των κτιρίων ή γίνονται λεία στα χέρια επιτηδείων.

Για περισσότερους από έξι αιώνες το λωβοκομείο άνοιγε την αγκαλιά του σε χανσενικούς και η λειτουργία του διεκόπη μόνο μεταξύ των ετών 1822 και 1835, όταν το νησί ερήμωσε λόγω της Μεγάλης Σφαγής.

Σχεδόν πενήντα χρόνια αργότερα, το 1881, καταστράφηκε από τον μεγάλο σεισμό που έπληξε τη Χίο, ενώ στην αυγή του 20ού αιώνα και με τη συνδρομή της Λονδινείου Επιτροπής και ευπόρων Χίων που ζούσαν στη βρετανική πρωτεύουσα και το Παρίσι, κατασκευάστηκαν εκ θεμελίου οι υπερσύγχρονες για την εποχή εγκαταστάσεις που στέγασαν για νοσηλεία 250 ασθενείς.

Πρόκειται για 16 περίπτερα, τα δεκατέσσερα εκ των οποίων αποτελούνται από δύο δωμάτια και τα δύο εξ αυτών από ένα. Κάθε δύο περίπτερα μοιράζονταν κοινόχρηστους χώρους εξυπηρέτησης όπως κουζίνα και τουαλέτα.

Το ίδρυμα, όπως αναφέρει το αφιέρωμα-έρευνα που δημοσιεύεται σήμερα στο Έθνος, συνιστούσε πρωτοπορία τόσο από άποψη υλικών ανέσεων και τεχνολογικού εξοπλισμού όσο και από άποψη επιπέδου της ιατρικής έρευνας που διεξαγόταν στις εγκαταστάσεις του.

«Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι διέθετε μαρμάρινους λουτήρες, με ζεστό νερό, ξεχωριστούς για άνδρες και γυναίκες ασθενείς και σύστημα θέρμανσης, κάτι πρωτοποριακό για την εποχή.

Τα οικήματα είχαν αλεξικέραυνο, έγινε ειδική κατασκευή για την προμήθεια άφθονου νερού και αποχετευτικού δικτύου, ενώ κάποια από τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τον εξοπλισμό είχαν εισαχθεί από την Αγγλία.

Επίσης, οι ασθενείς συμμετείχαν ως βάση δεδομένων σε επιστημονικές εργασίες που πραγματοποιούνταν από το 1880 και μετά» λέει ο ιατρός ρευματολόγος κ. Ανδρέας Μιχαηλίδης, διδάκτορας Ιστορίας της Ιατρικής, ο οποίος έχει εκπονήσει διδακτορική διατριβή με θέμα «Προνοιακά και νοσηλευτικά Ιδρύματα στη Χίο των αρχών του 20ού αιώνα».