Πόσα ναυάγια είναι καταγεγραμμένα στις ελληνικές θάλασσες; «Είναι πολλά αυτά που δεν γνωρίζουμε για όσα υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, μόνον κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχαμε 1.061 πλοία που βυθίστηκαν. Ο θησαυρός που κρύβεται στις ελληνικές θάλασσες είναι εκπληκτικός» εξήγησε μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ- ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104,9 FM» ο συγγραφέας του βιβλίου «Ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες (1830-1951)», αντιπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού, Παναγιώτης Τριπόντικας, που ερωτώμενος για τα βήματα που μπορούν να γίνουν ώστε να αναδειχθούν για το ευρύτερο κοινό όσα κρύβουν οι ελληνικές θάλασσες ανέφερε χαρακτηριστικά πως ως χώρα διαθέτουμε την τεχνογνωσία, αν και σε κάθε περίπτωση «έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε αυτόν μας τον θησαυρό».
«Το συγκεκριμένο βιβλίο μπορεί να αποτελέσει μια πηγή, για να μπορέσει να ανατρέξει ο καθένας σε αυτόν τον θησαυρό. Μέσα από τις ιστορίες και τα ιστορικά αρχεία μαθαίνουμε για παράδειγμα πώς μια νοσηλεύτρια, η οποία διεσώθη από το ναυάγιο του Τιτανικού, στη συνέχεια διεσώθη και από τον Βρετανικό, όταν αυτός ναυάγησε!», περιγράφει ο κ.Τριπόντικας. Ερωτηθείς, δε, για τις χώρες που θεωρούνται υπόδειγμα στη διαχείριση του συγκεκριμένου ιστορικού τους πλούτου, ο κ.Τριπόντικας περιγράφει πως παγκοσμίως τις βέλτιστες πρακτικές τις έχουν υιοθετήσει οι ΗΠΑ.
«Η έρευνα δίνει πολύ καλά παραδείγματα για το πώς για παράδειγμα διαχειρίζεται το αμερικανικό ναυτικό τα δικά του ναυάγια. Στις ΗΠΑ υπάρχουν περίπου 2.500 ναυάγια, μόνο πολεμικών πλοίων και 14.000 αεροσκαφών» αναφέρει ο αντιπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού. Σημειώνει, δε, πως το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ έχει ιδρύσει τη Διοίκηση Ναυτικής Ιστορίας και Κληρονομιάς. «Το Πολεμικό Ναυτικό της Αμερικής θεωρεί ότι πρέπει να προστατευτούν και να διατηρηθούν τα ναυάγιά τους, από διαταραχές που μπορεί να υπάρξουν από καταδύσεις» εξηγεί. «Γενική πολιτική τους είναι ότι τα ναυάγια παραμένουν στη θέση τους και ανενόχλητα. Μπορεί να καταστεί δυνατή η διαταραχή μόνο για εκπαιδευτικούς, ιστορικούς και αρχαιολογικούς λόγους» προσθέτει ο συγγραφέας του «Ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες (1830-1951)» και περιγράφει μια ιστορική συγκυρία που δείχνει τη σημασία της προστασίας των θησαυρών που κρύβονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και το «κυνήγι» αυτών από εγκληματίες και λαθρεμπόρους.
«Όταν είχε βυθιστεί ένα αμερικανικό πλοίο στο Πράσινο Ακρωτήρι υπήρξαν κάποιοι που πήγαν και ανέλκυσαν αντικείμενα τέχνης που μετέφερε. Αυτά στη συνέχεια πουλήθηκαν στον Οίκο Sotheby’s, οι ΗΠΑ όμως διεκδίκησαν πίσω τα έργα τέχνης και στη συνέχεια αυτά επιστράφηκαν στο πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ» εξιστορεί ο Έλληνας ειδικός. «Αυτό είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα για το πώς μπορεί να λειτουργήσει μια υπηρεσία και δεν είναι θέμα οικονομικό, είναι θέμα οράματος» τονίζει.
«Όλα τα ναυάγια άνω των πενήντα ετών έχουν χαρακτηριστεί από το υπουργείο ως ιστορικά και διατηρητέα, ακίνητα μνημεία και για να μπορέσει κάποιος να καταδυθεί σε αυτά, υπάρχει μια διαδικασία» σημειώνει ο κ.Τριπόντικας. Αναφέρει, δε, πως για τη βέλτιστη λειτουργία του καταδυτικού τουρισμού «αυτό που πρέπει να γίνει είναι η τεκμηρίωση και η καταγραφή των ναυαγίων, γιατί αυτό έχει γίνει αποσπασματικά από πάρα πολλές καταδυτικές κοινότητες, κατά τόπους στην Ελλάδα». Σήμερα «δεν υπάρχει πουθενά κάτι συνολικό, μια ενιαία βάση δεδομένων» εξηγεί. Τονίζει, όμως, πως υπάρχει μια σημαντική θετική εξέλιξη επί του θέματος.
«Τώρα το ΑΠΘ και δη το Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, η ομάδα εναλίων αποτυπώσεων, έχει ξεκινήσει και δουλεύει για πρώτη φορά πάνω σε αυτό το αντικείμενο, είναι η πρώτη φορά που ελληνικό πανεπιστήμιο ασχολείται με αυτήν την υποβρύχια κληρονομιά» εξηγεί ο αντιπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ), αναφερόμενος στις εξελίξεις που έχουν να κάνουν με την καταγραφή των σημείων και των αντικειμένων με ιστορικό ενδιαφέρον. «Το ΑΠΘ και το συγκεκριμένο τμήμα κάνει εξαιρετική δουλειά. Είναι μια πολύ ωραία βάση δεδομένων, πρόκειται για νέους ανθρώπους, αυτοδύτες, με μεράκι και ενδιαφέρον» σημειώνει και συμπληρώνει: «επειδή ζούμε σε μια εποχή που οι αντοχές δοκιμάζονται, πρέπει εμείς να οδηγούμε τις εξελίξεις».
Κληθείς να συγκρίνει τις δράσεις και τις πολιτικές που εφαρμόζονται στον πλανήτη η κ.Τριπόντικας επαναφέρει το ό,τι σε παγκόσμιο επίπεδο κορυφαίες είναι οι ΗΠΑ, «οι οποίες χτίζουν την ιστορία του για τα επόμενα χρόνια. Δεν αφήνουν τίποτε να πάει χαμένο». «Εμείς θεωρούμε ότι επειδή έχουμε την ιστορία καταγεγραμμένη, ίσως δεν χρειάζεται να δουλέψουμε πάνω σε αυτό. Αυτό που έχουμε πρέπει να το προστατέψουμε, να δουλέψουμε πάνω σε αυτό, να συνεργαστούν όλοι οι φορείς για να μπορέσει να βγει ένα δυνατό αποτέλεσμα» τονίζει ο αντιπλοίαρχος του ελληνικού ΠΝ.
Οι γωνιές της Ελλάδας με τους πιο ενδιαφέροντες υποβρύχιους θησαυρούς
«Εδώ δεν μπορώ να σας δώσω μια μόνο απάντηση. Θα πρότεινα σε όλους να ψάξουν να βρουν τις καταδυτικές σχολές που έχει ο καθένας στην περιοχή του. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν να δείξουν κάτι μοναδικό» προτείνει ο Έλληνας ειδικός, απαντώντας στο ποιες είναι οι δικές του πιο αγαπημένες γωνιές της ελληνικής επικράτειας. «Πολλές φορές τις έχουμε ορίσει ως καταδύσεις αναψυχής, αυτές γίνονται όμως για να πάμε να συναισθανθούμε κι εμείς αυτό που έγινε εκείνη τη στιγμή, σε εκείνο το μέρος, όταν το δουλέψουμε με αυτόν τον τρόπο, θα είμαστε όλοι ευτυχισμένοι», σημειώνει και περιγράφει ως αρχικές πιθανές επιλογές για ενδιαφερόμενους καταδύτες υποβρύχιους θησαυρούς στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
«Πόσες καταδυτικές σχολές μπορούν να μας ταξιδέψουν σε σημεία στη Σκόπελο, στα ναυάγια που υπάρχουν εκεί, αλλά και στη Λέρο, στην Κέα όπου είναι ο “Βρετανικός”, ο καθένας αν ανατρέξει στο καταδυτικό κέντρο της περιοχής του, σίγουρα θα βρει θησαυρό, ακόμη και στην Ηρακλειά να πάει κανείς να δει το αεροσκάφος που είναι στα δέκα μέτρα, κάποιο αίσθημα θα τού δημιουργήσει και θα αρχίσει να βλέπει διαφορετικά την ιστορία…» καταλήγει ο συγγραφέας της έκδοσης «Ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες (1830-1951)».
