Από ημέρα σε ημέρα αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.), που θα αντικαταστήσει τον υπάρχοντα ύστερα από 17 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων – είναι αλήθεια – ελάχιστη πρόοδος έγινε στη μείωση των δεικτών οδικής ασφάλειας.

Με τους στόχους της ΕΕ αναφορικά με τη μείωση των τροχαίων να υστερούν αισθητά σε χρονοδιάγραμμα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση των ευρωπαϊκών χωρών σε αριθμό θανάτων από τροχαία με μέσο όρο 60 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων, όταν ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 46. Η Σουηδία, δε, κατάφερε να μειώσει τον φόρο αίματος στην άσφαλτο σε μόλις 22 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων («πρωτεύει» η Ρουμανία με 86).

Σε κάθε περίπτωση όλοι θέλουμε (και πρέπει) να ελπίζουμε ότι ο νέος Κ.Ο.Κ. θα βελτιώσει την απελπιστική κατάσταση που βρίσκεται τα τελευταία 50+ χρόνια η Ελλάδα, από τους ουραγούς της Γηραιάς Ηπείρου στον τομέα αυτό.

Με βάση έγκυρες δημοσιογραφικές πληροφορίες, οι βασικές αλλαγές που φέρνει ο νέος Κ.Ο.Κ. είναι:

  • η μείωση του ορίου ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές που θα είναι τα 30 χλμ/ώρα (20 χλμ/ώρα έξω από σχολεία),
  • τα ηλεκτρικά πατίνια και ποδήλατα που «κατεβαίνουν» και επίσημα στο οδόστρωμα λόγω του παραπάνω και 
  • η προσωποποίηση των ποινών στις περισσότερες των περιπτώσεων, στοιχείο που σταματά τον παραλογισμό που με βάση τη λαϊκή θυμοσοφία αποτυπώνεται στο «φταίει ο γάιδαρος, βαράμε το σαμάρι».

Οι αλλαγές αυτές συγκεντρώνουν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον όσων έχουν λάβει γνώση για τις καινοτομίες του νέου Κ.Ο.Κ., με αρνητικές (τι πιο φυσικό για την ελληνική νοοτροπία) αλλά και θετικές κριτικές.

Συγκεκριμένα, η μείωση του ορίου ταχύτητας εντός των αστικών περιοχών αναμένεται να μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες σοβαρού τραυματισμού (πόσο μάλλον θανάτου) σε περίπτωση που συμβεί εμπλοκή μεταξύ οχημάτων ή οχήματος με άνθρωπο. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε πως με βάση τα στατιστικά δεδομένα το 46% των νεκρών στα τροχαία αφορά ευάλωτους χρήστες οδικού δικτύου όπως μοτοσικλετιστές (19%), πεζούς (18%) και ποδηλάτες (9%) και το 45% επιβάτες αυτοκινήτων.

Στον αντίποδα, όμως, η μείωση στα 30 χλμ. ενδέχεται να δημιουργήσει επιπλέον μποτιλιαρίσματα, αλλά και δυσκολία τήρησης από πλευράς οδηγών. Το τελευταίο είναι σχεδόν βέβαιο στην Ελλάδα, όπου η αστυνόμευση του ΚΟΚ ειδικά τα τελευταία χρόνια είναι υποτυπώδης, ενώ, αν θέλουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Γαλλίας, θα πρέπει να θεσπίσουμε εξοντωτικές ποινές για τους παραβάτες.

Η μείωση του ορίου στις κατοικημένες περιοχές στα 30 χλμ/ώρα επισημοποιεί την κίνηση των ηλεκτρικών πατινιών και των ποδηλάτων στους δρόμους, κάτι που ενδεχομένως δημιουργήσει επιπλέον δυσάρεστα αποτελέσματα για τους χειριστές τους, καθώς σε μια χώρα όπου λείπει η οδηγική παιδεία αυτό που επικρατεί είναι το «δίκαιο του ισχυρού».

Νόμιμη η κίνηση των μηχανών ανάμεσα στα αυτοκίνητα στην κίνηση

Πλέον αυτού, ο νέος ΚΟΚ επιτρέπει την κίνηση των δίτροχων ανάμεσα στα αυτοκίνητα στην κίνηση (όταν είναι σταματημένα και με ταχύτητα έως 30 χλμ/ώρα), καθώς και το δικαίωμα να βγαίνουν μπροστά από τα αυτοκίνητα στο φανάρι, γεγονός που συχνά πυκνά δημιουργεί εκνευρισμό στους οδηγούς των αυτοκινήτων, προστριβές αλλά και δυστυχήματα.

Για τα παντός είδους δίκυκλα, επίσης, αυστηροποιούνται οι ποινές για τη μη χρήση κράνους, ενώ απαγορεύεται το παρκάρισμά τους κατά μήκος των πεζοδρομίων.

Ιδιαίτερα θετικές είναι οι εντυπώσεις από τη διάταξη που αποσυνδέει την ποινή παράβασης από το όχημα, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά και είναι απολύτως λογικό, αφού την παράβαση την κάνει το λογικό ον, ο οδηγός, και όχι το άψυχο μηχάνημα, που εκτός των άλλων μπορεί να εξυπηρετεί και άλλους οδηγούς, οι οποίοι δεν φέρουν καμιά ευθύνη για την παράβαση. Πάντως, σε περιπτώσεις που δεν θα είναι σαφής ο παραβάτης (όπως η πιστοποίηση της παράβασης από κάμερες), η ποινή θα επιβάλλεται στον ιδιοκτήτη του οχήματος.

Κατά τα λοιπά, όπως αυτή η πολυσυζητημένη υπόθεση με τον καφέ, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι κάποιο νέο μέτρο, αφού εντάσσεται στις ήδη ισχύουσες διατάξεις του ΚΟΚ, ο οποίος αναφέρει σαφώς ότι τα χέρια και τα πόδια του οδηγού θα πρέπει να είναι ελεύθερα για την οδήγηση.

Στην ίδια κατηγορία περιλαμβάνεται και η χρήση κινητού τηλεφώνου χωρίς ή με μόνο ενσύρματα ακουστικά, μόνο που εδώ η επικινδυνότητα της τηλεφωνικής συνομιλίας την ώρα της οδήγησης δεν οφείλεται τόσο πολύ στη μειωμένη κινητικότητα αλλά στην απόσπαση της προσοχής. Πόσο μάλλον τώρα με τα smartphones, όπου οι περισσότεροι στέλνουν ή διαβάζουν μηνύματα την ώρα της οδήγησης.

Θετικά αντιμετωπίζεται και η αυστηροποίηση των ποινών για την άσκοπη χρήση της ΛΕΑ και για την κατάληψη θέσεων παρκαρίσματος ή ράμπας για ΑΜΕΑ.

Σε τρεις κατηγορίες θα χωρίζονται οι παραβάσεις

Με βάση τα όσα γνωρίζουμε, οι παραβάσεις πλέον θα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με την επικινδυνότητά τους, ενώ οι ποινές θα είναι ιδιαίτερα αυστηρές σε περίπτωση υποτροπής, φθάνοντας σε αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 5ετία, πρόστιμα έως και 10.000 ευρώ, ποινές φυλάκισης έως 10 χρόνια για βαριά σωματική βλάβη, φυλάκιση τουλάχιστον 10 χρόνια για θάνατο ανθρώπου, ή έως και ισόβια κάθειρξη για θάνατο περισσοτέρων του ενός ανθρώπων.

Οι τρεις κατηγορίες παραβάσεων έχουν ως εξής:

  • Ε1: Παραβάσεις, χαμηλής επικινδυνότητας (π.χ. αντικανονική στάθμευση), με πρόστιμο 30 ευρώ και αφαίρεση της άδειας οδήγησης έως και 10 ημέρες.
  • Ε2: Παραβάσεις μεσαίας επικινδυνότητας με πρόστιμο 150 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 20 ημέρες.
  • Ε3: Υψηλής επικινδυνότητας παραβάσεις, όπως η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη ή ΣΤΟΠ, η υπερβολική ταχύτητα, η αντικοινωνική/επικίνδυνη οδήγηση, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ουσιών, κ.λπ. οι οποίες θα θεωρούνται κακουργηματικού χαρακτήρα και θα τιμωρούνται αναλόγως.

Τέλος στα… ρουσφέτια για τις κλήσεις της Τροχαίας;

Τέλος, αυτό που ισχυρίζονται οι συντάκτες του νέου ΚΟΚ είναι ότι οριστικά σταματά το ρουσφέτι στις κλήσεις της Τροχαίας και όλες οι πιστοποιημένες κλήσεις θα καταγράφονται ηλεκτρονικά άμεσα, ούτως ώστε ο παραβάτης να μην έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τον «μπάρμπα στην Κορώνη» και να τις σβήσει. Αντίθετα, η κλήση θα στέλνεται άμεσα στο κινητό του παραβάτη, ο οποίος το μόνο που θα μπορεί να κάνει είναι να καταθέσει εντός 7-10 ημερών ένσταση στο αρμόδιο τμήμα της ΕΛ.ΑΣ. Αν όμως αυτή δεν γίνει δεκτή, τότε το πρόστιμο θα αναρτάται στον λογαριασμό του στο TaxisNET και αν δεν εξοφληθεί εμπρόθεσμα θα περνά στις βεβαιωμένες οφειλές στο Δημόσιο.

Για όλη την τελευταία παράγραφο έχουμε ιδιαίτερες αμφιβολίες, καθώς είναι πολλές οι φορές, που μας έχουν διαβεβαιώσει πως «οι κλήσεις δεν σβήνονται», αλλά τελικά πάντα βρίσκεται τρόπος. Όσο για την αξιοπιστία των ηλεκτρονικών πλατφορμών, ας μην ξεχνάμε πως και αυτές άνθρωποι τις χειρίζονται.

Κλείνοντας, να εκφράσουμε την ευχή μας, ώστε ο νέος ΚΟΚ να καταφέρει περεταίρω βελτίωση των δεικτών της οδικής ασφάλειας στη χώρα μας, κάτι που δεν πολυ-πιστεύουμε, αφού το ουσιαστικό πρόβλημα στην Ελλάδα εντοπίζεται στην ελλειμματική εκπαίδευση οδήγησης και στην ακόμα πιο ελλειμματική αστυνόμευση.