Σε 1.047 ανέρχονται οι φοροαπαλλαγές και οι εκπτώσεις που εφαρμόζονται στα εισοδήματα που αποκτούν οι φορολογούμενοι και οι επιχειρήσεις, στον ΕΝΦΙΑ, στις μεταβιβάσεις ακινήτων, τις γονικές παροχές, τις κληρονομιές, τον ΦΠΑ ακόμη και τα τέλη κυκλοφορίας. Η «ακτινογραφία» των φοροαπαλλαγών όπως αποτυπώνεται στον ειδικό τόμο που συνοδεύει το προϋπολογισμό του 2023 αναφέρει ότι την τελευταία τριετία στη λίστα προστέθηκαν 225 νέες περιπτώσεις με το κόστος για τον προϋπολογισμό να έχει φθάσει στα 12,88 δισ. ευρώ από 8,96 δισ. ευρώ το 2019.

Η αύξηση οφείλεται στις πρόσθετες ενισχύσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας όπως οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, η απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης, τα «κουρεμένα» ενοίκια και τεκμήρια, επιστρεπτέες προκαταβολές καθώς και στις νέες απαλλαγές όπως η αύξηση του αφορολογήτου ορίου για τις γονικές παροχές στα 800.000 ευρώ, οι μειώσεις φόρου στα εισοδήματα μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, οι απαλλαγές από το τέλος επιτηδεύματος, οι εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ κ.α..

Με βάση την ακτινογραφία των φοροαπαλλαγών οι 10 βασικότερες κατηγορίες είναι οι ακόλουθες:

  1. Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων. Ισχύουν 231 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν πάνω από 5 δισ. στον προϋπολογισμό με τον αριθμό των ωφελούμενων νοικοκυριών να ανέρχεται σε 7.008.909. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι οι μειώσεις φόρου ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (χωρίς ή με εξαρτώμενα τέκνα) για 827.515 μισθωτούς, συνταξιούχους, κατ’ επάγγελμα αγρότες οι οποίοι γλίτωσαν την πληρωμή φόρου ύψους 3,81 δισ. ευρώ και οι απαλλαγές για εισοδήματα αλλά και για έκτακτες αμοιβές/αποζημιώσεις/επιχορηγήσεις/οικονομικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στα πλαίσια της πανδημίας με το κόστος τους να ανέρχεται σε 1,04 δισ. ευρώ και να ωφελούνται 2.356.503 φορολογούμενοι.
  2. Φορολογία εισοδήματος των επιχειρήσεων. Καταγράφονται 200 περιπτώσεις φοροαπαλλαγές με κόστος 1,3 δισ. ευρώ με ωφελούμενες 53.021 επιχειρήσεις.
  3. Φορολογία κεφαλαίου. Υπάρχουν 152 απαλλαγές για ΕΝΦΙΑ, ΕΦΑ, κληρονομιές, γονικές παροχές, δωρεές, μεταβιβάσεις κ.λπ. που επιφέρουν απώλειες εσόδων στα κρατικά ταμεία ύψους 3,8 δισ. ευρώ από 4,2 δισ. ευρώ το 2021. Οι απαλλαγές στον ΕΝΦΙΑ για 5.044.977 φορολογούμενους κοστίζουν 84 εκατ. ευρώ, στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων (ΕΦΑ) για 8.499 ιδιοκτήτες το κόστος φθάνει τα 3,7 δισ. ευρώ, στις μεταβιβάσεις ανέρχεται σε 84,8 εκατ. με 28.667 φορολογούμενους να ωφελούνται από την απαλλαγή για την αγορά πρώτης κατοικίας.
  4. ΦΠΑ. Πρόκειται για 85 περιπτώσεις που κοστίζουν στον κρατικό προϋπολογισμό 854 εκατ. ευρώ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο υπερμειωμένος συντελεστής 6% σε φάρμακα και βιβλία και η απαλλαγή από τον ΦΠΑ των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Τις μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές έχουν οι υπηρεσίες ιδιωτικής εκπαίδευσης που γλιτώνουν 397 εκατ. ευρώ.
  5. Τέλος ταξινόμησης οχημάτων. Υπάρχουν 25 φοροαπαλλαγές ύψους 121 εκατ. ευρώ. Απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης, μερική ή ολική, έχουν τα νοσοκομεία, οι πολύτεκνοι, οι φορολογούμενοι με τρία παιδιά, οι ξένες διπλωματικές υπηρεσίες και οι κάτοχοι υβριδικών – ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
  6. Ειδικοί φόροι κατανάλωσης. Καταγράφονται 44 περιπτώσεις απαλλαγών με δημοσιονομικό κόστος 1,1 δισ. ευρώ. Τη μερίδα του λέοντος κατέχουν τα ενεργειακά προϊόντα με 589,6 εκατ. ευρώ και η αιθυλική αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά με 580,4 εκατ. ευρώ.
  7. Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων. Πρόκειται για 28 απαλλαγές που κοστίζουν 11,8 εκατ. ευρώ.
  8. Τέλη χαρτοσήμου. Καταγράφονται 76 απαλλαγές συνολικού κόστους 73 εκατ. ευρώ.
  9. Φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου. Υπάρχουν 19 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν 17 εκατ. ευρώ.
  10. Φόρος ασφαλίστρων. Καταγράφονται 5 απαλλαγές που επιφέρουν απώλειες εσόδων στα δημόσια ταμεία ύψους 421 εκατ. ευρώ.