Σημαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της χώρας, ιδίως στο κρίσιμο για την οικονομία διάστημα που διανύει, μπορούν να προσφέρουν οι ευρυζωνικές υποδομές και τα δίκτυα επικοινωνιών, ειδικά σε ό,τι αφορά στην αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, στη βελτίωση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων αλλά και του δημόσιου τομέα, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, αλλά και θετική συμβολή στην επίτευξη επιμέρους σημαντικών στόχων όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μπορεί να επιφέρει η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και εφαρμογών κινητής επικοινωνίας.

Αυτό είναι το κυρίαρχο συμπέρασμα της μελέτης με θέμα: «Οι Κινητές Επικοινωνίες ως Καταλύτης στο Νέο Αναπτυξιακό Υπόδειγμα της Ελληνικής Οικονομίας» που πραγματοποίησε το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).

Οι συντάκτες της μελέτης επισημαίνουν ότι την ώρα που η Ελλάδα βρίσκεται σε οικονομική κρίση και εν αναμονή σημαντικών διαρθρωτικών αλλαγών που θα επηρεάσουν τον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό της χώρας, οι νέες τεχνολογίες μπορούν να υποστηρίξουν τη δημιουργία ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου, το οποίο θα δίνει έμφαση στις επενδύσεις, στην εξωστρέφεια και στην καινοτομία.

Ο δρόμος προς την κατεύθυνση αυτή δεν στρωμένες με… λουλούδια αφού, όπως σημειώνεται στη μελέτη, οι οργανωσιακές αλλαγές που απαιτούνται για τη λειτουργική ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών δεν είναι εύκολες, στα πρώτα στάδια έχουν κόστος ενώ, είναι εξαιρετικά πιθανό, ότι αλλάζουν τις προδιαγραφές των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται σε σχέση με παλιότερες που καταργούνται. Ωστόσο η εμπειρία δείχνει ότι η μεσοπρόθεσμα οφέλη είναι πολύ σημαντικά και υπερβαίνουν το όποιο κόστος προσαρμογής.

Οφέλη σημαντικά και μετρήσιμα

Τα οφέλη είναι απολύτως μετρήσιμα και ιδιαίτερα σημαντικά αφού με την ενσωμάτωση 14 επιλεγμένων εφαρμογών κινητής επικοινωνίας (ΚΕ) εκτιμάται ότι σωρευτικά μέχρι το 2020, θα προκύψει μείωση λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων ύψους 23,7 δισ. ευρώ. Σημαντικά οφέλη μπορούν επίσης να προκύψουν για τους πολίτες σε επίπεδο καθημερινότητας, αλλά και στο περιβάλλον.

Σε ετήσια βάση έως το 2020, η μείωση μπορεί να φτάσει τα 3 δισ. ευρώ ή περίπου 1% του αναμενόμενου ΑΕΠ. Το μεγαλύτερο μέρος της εξοικονόμησης κόστους λειτουργίας προκύπτει από εφαρμογές τηλεδιάσκεψης (eWork) και των εφαρμογών logistics (διαχείρισης φόρτωσης, δρομολογίων) ενώ μικρότερα είναι οφέλη που προκύπτουν από την συνεισφορά των εφαρμογών επικοινωνίας μέσω VoIP και εφαρμογών smart building.

Σημαντικά οφέλη προκύπτουν και για το περιβάλλον. Η συμβολή των εφαρμογών ΚΕ στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου εκτιμάται ότι θα ανέλθει το 2020 στους 4,9 εκατ. τόνους CO2eq. Έτσι, οι ΚΕ μπορούν να συνεισφέρουν κατά 15% στην απαιτούμενη μείωση των εκπομπών για την επίτευξη του στόχου «20-20» το 2020.

Επίσης, η μελέτη ποσοτικοποιεί τα οφέλη στην ποιότητα ζωής των πολιτών από την ενίσχυση της χρήσης εφαρμογών ΚΕ. Υιοθετώντας 6 εφαρμογές, οι οποίες επιλέχθηκαν στο πλαίσιο της μελέτης, εκτιμήθηκε ότι ένα άτομο μπορεί να εξοικονομήσει κατά μέσο όρο 234 ώρες ανά έτος, που αντιστοιχεί σε 2 χρόνια από τη ζωή ενός 75-χρονου ανθρώπου.

H ποσοτικοποίηση των ωφελειών, που αποτελούν προϊον του βασικού σεναρίου σύμφωνα με το οποίο η χρήση ΚΕ εξελίσσεται με βάση τα αναμενόμενα, φανερώνει ότι στην παρούσα δυσμενή οικονομική συγκυρία οι επενδύσεις σε ευρυζωνικές υποδομές και δίκτυα επικοινωνιών δεν συνιστούν περιττή πολυτέλεια. Αντίθετα, αποτελούν προϋπόθεση ώστε η κοινωνία συνολικά να απολαύσει όσο δυνατόν μεγαλύτερο φάσμα των δυνητικών ωφελειών.

Προκειμένου αυτό να καταστεί εφικτό απαιτούνται πρόσθετες ενέργειες σε επίπεδο δημόσιων πολιτικών που μπορούν να αμβλύνουν τα υφιστάμενα εμπόδια και να υποστηρίξουν την περαιτέρω αξιοποίηση των τεχνολογιών αυτών στην εγχώρια οικονομία.

Οι 4 προϋποθέσεις ανάπτυξης

Στη μελέτη του ΙΟΒΕ επισημαίνονται τέσσερις προτεραιότητες καθώς και συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία μετάβασης σε ένα νέο αναπτυξιακό κύκλο της ελληνικής οικονομίας. Ειδικότερα:

1η: Προσέλκυση επενδύσεων (ιδιωτικών και δημόσιων) σε ευρυζωνικές υποδομές. Η άμεση προσέλκυση επενδύσεων σε ευρυζωνικές υποδομές και ιδιαίτερα σε υψηλής ταχύτητας κινητές ευρυζωνικές υποδομές είναι επιβεβλημένη καθώς η περαιτέρω εξάπλωση της ευρυζωνικότητας δεν μπορεί να υποστηριχθεί από το υπάρχον δίκτυο χαλκού ενώ οι ασύρματες υποδομές θα μπορούν να ανταποκριθούν μεικανοποιητικό τρόπο και πολύ συντομότερα στις απαιτήσεις (σχεδόν) καθολικής κάλυψης του πληθυσμού της χώρας.

Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δηλώνουν έτοιμες να επενδύσουν 1,8 δισεκ. ευρώ στην επόμενη τριετία σε υποδομές 3G και 4 G­LTE. Ωστόσο η υλοποίηση αυτών των επενδύσεων αντιμετωπίζει αυξημένες δυσκολίες κυρίως λόγω των προβλημάτων στην αδειοδότηση των υφιστάμενων και νέων δικτύων κινητής τηλεφωνίας. Τα κυριότερα προβλήματα αφορούν τον μεγάλο αριθμό υπηρεσιών που εμπλέκονται στην αδειοδότηση, το αυξημένο κόστος επαναδειοδότησης των υποδομών, τις δικαστικές διαμάχες αλλά και την γραφειοκρατία που σε συνάρτηση με την δαιμονοποίησης της τεχνολογικής αναβάθμισης στην κοινή γνώμη (πχ κεραίες κινητής τηλεφωνίας), έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις σχετικές επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα.

Οι επιτάχυνση των επενδύσεων θα μπορούσε να προκύψει με:

*Δραστική απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας, που σήμερα απαιτεί κατά μέσο όρο 856 ημέρες ή 2,5 χρόνια όταν στις χώρες της ΕΕ οι αντίστοιχες διαδικασίες ολοκληρώνονται σε περίπου 7 μήνες. Ενδεικτικό των προσκομμάτων με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας είναι ότι από το σύνολο των 7.500 κεραιών που είναι εγκατεστημένες σε όλη τη χώρα εντελώς νόμιμες είναι μόλις οι 1.500 ενώ οι υπόλοιπες βρίσκονται σε διάφορα στάδια νομιμότητας όπως χαρακτηριστικά ανέφερε κατά την παρουσίαση της μελέτης ο γραμματέας Επικοινωνιών του υπουργείου Υπ.Με.Δι, καθηγητής Σωκράτης Κάτσικας.

*Άμεση επεξεργασία και δημοσίευση όλων των σχετικών ΚΥΑ που εκκρεμούν από το 2006

2η: Ολοκλήρωση ρυθμιστικού πλαισίου για τις τηλεπικοινωνίες και άμεση εφαρμογή των ρυθμίσεων του. Ως κρίσιμα σημεία προς την κατεύθυνση αυτή θεωρούνται:

*η Θεσμοθέτηση παράτασης τριετίας για περάτωση της διαδικασίας επαναδειοδότησης των υφισταμένων σταθμών βάσης

* η Θέσπιση του Παρατηρητηρίου Ηλεκτρομαγνητικής Ακτινοβολίας ως άμεσο μέτρο διαφάνειας και μέσου οικοδόμησης κλίματος εμπιστοσύνης

3η: Ενίσχυση χρήσης Κινητών Επικοινωνιών από το Κράτος που πρέπει πρώτο να υιοθετήσεις τις νέες τεχνολογίες και να συμπληρώσει / αντικαταστήσει τις παραδοσιακές υπηρεσίες με νέες καινοτόμες υπηρεσίες και εφαρμογές που διευκολύνουν την επιχειρηματική λειτουργία και βελτιώνουν την καθημερινότητα του πολίτη.

4η: Ενίσχυση δράσεων κατάρτισης στη χρήση νέων τεχνολογιών και ΚΕ ώστε το σύνολο του πληθυσμού να αποκτήσει ψηφιακές ικανότητες με μέτρα όπως αροχή κινήτρων σε πολίτες / επιχειρήσεις για χρήση των παρεχόμενων προηγμένων και καινοτόμων εφαρμογών έναντι της παραδοσιακής συναλλαγής (π.χ. εκπτώσεις για ηλεκτρονικές συναλλαγές, κτλ).