Σε περικοπές σε σχολεία και νοσοκομεία αναμένεται να προχωρήσει η πορτογαλική κυβέρνηση μετά την απόρριψη από το συνταγματικό δικαστήριο ορισμένων από τα μέτρα λιτότητας που είχαν ληφθεί και αφορούσαν την κατάργηση του 14ου μισθού και των επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων της χώρας.

Η κυβέρνηση θα χρειαστεί να βρει νέους τομείς στους οποίους να κάνει περικοπές αφού το δικαστήριο κατέληξε στην απόφαση ότι είναι άδικο να εφαρμόζονται μέτρα που πλήττουν μόνο τους δημόσιους υπαλλήλους στο πλαίσιο της συμφωνίας για τη διάσωση της οικονομίας της χώρας.

Η δικαστική απόφαση αναμένεται ότι θα διευρύνει το χάσμα μεταξύ της των δημοσίων υπαλλήλων και των άλλων εργαζομένων, η κατάσταση των οποίων καθίσταται ολοένα και πιο αβέβαιη λόγω της χειρότερης ύφεσης που έχει γνωρίσει η Πορτογαλία από τη δεκαετία του 1970.

Μολονότι οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων έχουν μειωθεί περισσότερο σε σχέση με εκείνους του ιδιωτικού τομέα, εξακολουθούν να κερδίζουν κατά μέσο όρο τα διπλάσια. Ταυτόχρονα, όλοι οι Πορτογάλοι αντιμετωπίζουν από τις αρχές του έτους τη μεγαλύτερη αύξηση στη φορολογία που έχει γίνει εδώ και δεκαετίας και πολλοί οικονομολόγοι πιστεύουν ότι η λήψη και άλλων μέτρων λιτότητας θα παρατείνει και θα βαθύνει την κρίση.

«Η απόφαση με ανησυχεί. Οι δημόσιοι υπάλληλοι επωφελούνται, όχι όμως ο ιδιωτικός τομέας. Η κυβέρνηση πρέπει να κόψει από το δημόσιο τομέα», υποστήριξε μια 39χρονη άνεργη γραμματέας ενώ ο Ζοζέ Μανουέλ, οδηγός ταξί στη Λισαβόνα, θεωρεί ότι το αποτέλεσμα θα είναι να γίνει χειρότερη η ζωή όλων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ιδίως η Γερμανία κάλεσαν τη Λισαβόνα να μην χάσει καθόλου χρόνο και να παρουσιάσει τα νέα μέτρα που θα πάρει ώστε να διατηρήσει στη σωστή πορεία το πρόγραμμα διάσωσης. Την Κυριακή ο πρωθυπουργός Πέδρο Πάσους Κοέλιου επανέλαβε ότι η κυβέρνησή του δεσμεύεται στους στόχους που έχουν τεθεί με βάση το πρόγραμμα και υποσχέθηκε ότι θα αντισταθμίσει την απόφαση του δικαστηρίου με άλλες περικοπές δαπανών.

Η απόδοση των πορτογαλικών έντοκων γραμματίων ανέβηκε κατά 20 μονάδες βάσης νωρίς σήμερα το πρωί, με αφορμή την απόφαση της περασμένης Παρασκευής, ένδειξη ότι οι επενδυτές ανησυχούν για τις εξελίξεις. Αργότερα όμως επέστρεψαν στα επίπεδα της περασμένης εβδομάδας, το 6,42%.

«Το βασικό είναι ότι δεν υπάρχει πολιτική κρίση, ότι η κυβέρνηση παραμένει ως έχει και ότι δεν σχεδιάζει να επαναδιαπραγματευτεί στους στόχους του μνημονίου. Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα», σχολίασε ο Φιλίπε Γκαρσία, επικεφαλής της Informacao de Mercados Financeiros, μιας εταιρείας οικονομικών συμβούλων στο Πόρτο.

Η υπόσχεση του Κοέλιου για την επίτευξη των προκαθορισμένων στόχων σημαίνει ότι η Λισαβόνα θα πρέπει να βρει τρόπους για να περικόψει άλλο ένα 0,8% του ΑΕΠ για να ικανοποιήσει την τρόικα των δανειστών. Η Λισαβόνα είχε ήδη υποσχεθεί ότι θα περικόψει 4 δισεκατομμύρια ευρώ σε δαπάνες μεταξύ 2013-15.

Ο πολιτικός επιστήμων Βιριάτο Σορομένιου Μάρκες ανέφερε ότι οι περικοπές δεν αναμένεται να προκαλέσουν νέα συνταγματικά προβλήματα προς το παρόν. «Όμως θα προκαλέσουν προβλήματα στο επίπεδο ζωής των πολιτών, που είναι ήδη πολύ χαμηλό», υποστήριξε.

Στα σχέδια της κυβέρνησης είναι να γίνουν περικοπές σε τομείς όμως το σύστημα υγείας, οι συντάξεις και η εκπαίδευση. «Θα πρέπει να βρουν λύσεις που δεν έρχονται σε σύγκρουση με τη δικαστική απόφαση αλλά νομίζω ότι είναι δυνατόν να εφαρμοστούν περικοπές ακόμη και στο σύστημα υγείας χωρίς να υπάρξει δικαστικό κώλυμα», πρόσθεσε ο Μάρκες.

Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι ένα πιθανό μέτρο που θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξοικονόμηση πολλών εκατομμυρίων ευρώ είναι το πάγωμα των επενδύσεων στα νοσοκομεία. Θα μπορούσε επίσης να αυξηθεί το ποσοστό των ιατρικών δαπανών που καταβάλουν οι ασθενείς.

«Η τρύπα στον προϋπολογισμό είναι αρκετά μεγάλη αλλά όχι και αδύνατον να κλειστεί με άλλα μέτρα», ανέφεραν αναλυτές της Citi προσθέτοντας όμως ότι η δικαστική απόφαση ενδέχεται να καθυστερήσει την έκδοση ενός νέου 10ετούς ομολόγου.

Ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η εφαρμογή περικοπών είναι προτιμότερη λύση από την αύξηση των φόρων. «Με ανησυχούσε πραγματικά η επιμονή τους για αύξηση της φορολόγησης. Ενδεχομένως είναι θετική εξέλιξη, μακροοικονομικά, ότι θα κάνουν περικοπές δαπανών», είπε ο Ζιλ Μόετς, οικονομολόγος στην Deutsche Bank του Λονδίνου, προσθέτοντας ότι δεν αναμένει καθυστερήσεις στην εκταμίευση των δόσεων του δανείου της Πορτογαλίας.