Ο μεγαλύτερος σκουπιδότοπος στον πλανήτη, το αποκαλούμενο «Great Pacific Garbage Patch», έχει πλέον εξελιχθεί σε ένα ακμάζον οικοσύστημα με οργανισμούς που βρίσκονται χιλιάδες μίλια μακριά από το αρχικό μέρος διαβίωσής τους.
Η έκταση του «Μεγάλου Σκουπιδότοπου» ξεπερνάει τα 1,5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό, ανάμεσα στην Καλιφόρνια και τη Χαβάη. Εκεί συγκεντρώνονται σε περιδίνηση, εξαιτίας των ισχυρών ρευμάτων, τεράστιες ποσότητες σκουπιδιών από την Ασία, τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική.
Πρόκειται κυρίως για πλαστικά σκουπίδια, μπουκάλια, συσκευασίες, σακούλες ακόμη και δίχτυα ψαρέματος. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πλαστικών απορριμμάτων στον κόσμο. Η πρωτοβουλία Ocean Cleanup υπολογίζει ότι υπάρχουν πάνω από 1,8 τρισεκατομμύρια κομμάτια πλαστικού, συνολικού βάρους περίπου 80.000 τόνων.
Ο Oργανισμός Ηνωμένων Εθνών εκτιμά πως ο κόσμος παράγει περίπου 460 εκατομμύρια τόνους πλαστικού ετησίως και χωρίς άμεση δράση η ποσότητα αυτή θα μπορούσε να τριπλασιαστεί μέχρι το 2060. Μόλις το 9% αυτής της ποσότητας να ανακυκλώνεται. Περισσότερο από το 20% της παραγωγής καταλήγει στα σκουπίδια και ένα μεγάλο μέρος αυτών καταλήγει στον ωκεανό. Βάσει των αναλύσεων, ο ρυθμός με τον οποίο τα πλαστικά καταλήγουν στους ωκεανούς θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περίπου 2,6 φορές έως το 2040.
Με τους επιστήμονες να προειδοποιούν εδώ και δεκαετίες για την «ταχεία και άνευ προηγουμένου» αύξηση της πλαστικής ρύπανσης των ωκεανών, ο «Μεγάλος Σκουπιδότοπος» του Ειρηνικού αντανακλά τον αρνητικό αντίκτυπο και τους κινδύνους για τη θαλάσσια ζωή από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Ωστόσο, μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Ecology & Evolution», δείχνει πως ακόμη και σε αυτό το μέρος, με αυτές τις συνθήκες, η ζωή βρίσκει τον τρόπο να αναπτυχθεί. Ερευνητές εντόπισαν πάνω πολλά είδη παράκτιων οργανισμών, χιλιάδες μίλια μακριά από το σπίτι τους, τα οποία έχουν πλέον δημιουργήσει το δικό τους οικοσύστημα πάνω στα πλαστικά σκουπίδια που επιπλέον εδώ και χρόνια στον ωκεανό.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι η πλαστική ρύπανση των ωκεανών επιτρέπει τη δημιουργία νέων πλωτών οικοσυστημάτων από είδη, τα οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν στον ανοιχτό ωκεανό. Καθώς τα πλαστικά σκουπίδια επιπλέουν για χρόνια στη θάλασσα, δίνουν τη δυνατότητα στους εν λόγω οργανισμούς όχι μόνο να επιβιώνουν αλλά και να αναπαραχθούν.
«Αποτέλεσε έκπληξη για εμάς η διαπίστωση για το πόσο συχνά εντοπίζονται πάνω στα σκουπίδια αυτά παράκτια είδη», είπε η Λίνζεϊ Χάραμ, επιστήμονας από το Εθνικό Ινστιτούτο Τροφίμων και Γεωργίας και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Εντοπίστηκαν στο 70% των σκουπιδιών», επισήμανε.
Συνολικά, εξετάζοντας 105 πλαστικά αντικείμενα τα οποία αλιεύθηκαν από τον «Μεγάλο Σκουπιδότοπο» από τον Νοέμβριο του 2018 έως τον Ιανουάριο του 2019, η Χάραμ και οι συνάδελφοί της εντόπισαν 484 ασπόνδυλους οργανισμούς, από 46 διαφορετικά είδη, εκ των οποίων το 80% βρίσκεται συνήθως σε παράκτιους βιότοπους. «Πολύ μεγάλο ποσοστό ήταν παράκτια είδη και όχι ενδημικά είδη του ανοιχτού ωκεανού, όπως αρχικά πιστεύαμε», ανέφερε.
Η επιστήμονας υπογραμμίζει πως τόσο οι συνέπειες της εισαγωγής νέων ειδών στον ωκεανό, όσο και ο τρόπος με τον οποίο αυτοί φτάνουν στη θάλασσα και πως επιβιώνουν, δεν έχουν γίνει ακόμη ξεκάθαρες και κατανοητές. Σημειώνει μάλιστα πως ενδεχομένως να υπάρχει και ένας ανταγωνισμός για την τροφή και την επιβίωση μεταξύ των παράκτιων «εισβολέων» και των ενδημικών ειδών του ανοιχτού ωκεανού. «Έχουμε δει παράκτια ανεμώνη να τρέφεται με είδη του ανοιχτού ωκεανού», συμπληρώνει.
