Με ένα κείμενο που ο υπογράφει ο ίδιος στο βρετανικό Guardian, ο Μάρτιν Σκορτσέζε θυμάται την εκπληκτική ερμηνεία του Ρέι Λιότα, που έφυγε από την ζωή ξαφνικά στις 26 Μαΐου στον ύπνο του κατά την διάρκεια της διαμονής του στην Καραϊβική για τα γυρίσματα της ταινίας «Dangerous Waters», στο κλασικό γκανγκστερικό του έργο «Goodfellas». Αναφέρει, μάλιστα, και την ημέρα που ο ταραγμένος σταρ έπρεπε να παίξει μια αρκετά ευχάριστη και διασκεδαστική σκηνή αμέσως μετά τη λήψη τραγικών ειδήσεων.
«Είχαμε κάποια προβλήματα στην προσπάθειά μας να γυρίσουμε το Goodfellas. Ήρθε σε μια δύσκολη στιγμή της καριέρας μου και τα στούντιο δεν ήταν ακριβώς πρόθυμα να συνεργαστούν μαζί μου. Και ήταν μια μεγάλη παραγωγή, με τοποθεσίες σε όλη τη Νέα Υόρκη και πολλούς ρόλους. Έπρεπε, επίσης, να βρούμε τον κατάλληλο ηθοποιό για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, τον Χένρι Χιλ. Ο ρόλος απαιτούσε έναν σπάνιο συνδυασμό ιδιοτήτων. Έπρεπε να είναι επικίνδυνος. Έπρεπε να είναι αφοπλιστικός. Έπρεπε να είναι ευάλωτος. Μέσα στο πλαίσιο του κόσμου με τον οποίο είχαμε να κάνουμε, έπρεπε να είναι κάτι κοντά σε αθώο, ο τύπος που ήταν πάντα εκεί, μάρτυρας των πάντων, μαζί για τη βόλτα. Και, εννοείται, έπρεπε να μοιάζει και να συμπεριφέρεται σαν να έχει βγει από αυτόν τον κόσμο», ξεκινά ο σπουδαίος σκηνοθέτης με την αναδρομή του στο παρελθόν στη βρετανική εφημερίδα.
Η επιλογή του Ρέι Λιότα για τον ρόλο- συνώνυμο με την καριέρα του ηθοποιού
«Όπως όλοι οι υπόλοιποι εντός και εκτός κινηματογραφικής βιομηχανίας, έμεινα έκπληκτος από την ερμηνεία του στην ταινία Something Wild του φίλου μου Jonathan Demme. Στα μισά της ταινίας, μπήκε μέσα και λίγο-πολύ την κατέλαβε. Δεν μπορούσες να πάρεις τα μάτια σου από πάνω του. Αλλά ο ρόλος του Ρέι στο Something Wild ήταν πεπερασμένος και αναρωτήθηκα αν θα μπορούσε να σηκώσει μια ολόκληρη ταινία», αναφέρει για το ταλέντο του Λιότα αλλά και τους ενδοιασμούς που είχε αναφορικά με το ρόλο για τον οποίο προοριζόταν στο θρυλικό «Goodfellas».
«Δύο πολύ ενδιαφέροντα πράγματα συνέβησαν» συνεχίζει λίγο μετά, συμπληρώνοντας πως «Ο παραγωγός μου, ο Irwin Winkler, δεν έβλεπε τον Ρέι στο ρόλο. Δεν πίστευε ότι είχε αρκετή γοητεία για να αντισταθμίσει όλη τη βία και την υπερβολή. Ένα βράδυ, ενώ ο Irwin δειπνούσε σε ένα εστιατόριο της Σάντα Μόνικα με τη σύζυγό του Margo και τον φίλο του Richard Zanuck, ο Ρέι τον πλησίασε ευγενικά και του ζήτησε μερικά λεπτά από τον χρόνο του. Πήγαν σε μια ήσυχη γωνιά, μίλησαν, και ακριβώς τότε και εκεί ο Ρέι έπεισε τον Irwin».
Η στιγμή που ο Σκορτσέζε κατάλαβε ότι ο Λιότα ήταν ο ιδανικός για το ρόλο
Για την στιγμή που ο Σκορτσέζε κατάλαβε ότι ο Λιότα ήταν ο καταλληλότερος για το ρόλο του Χένρι Χιλ στην ταινία, ο σκηνοθέτης εξηγεί: «Όταν ο Τελευταίος πειρασμός του Χριστού» έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Βενετίας, διέσχιζα το λόμπι του ξενοδοχείου Excelsior πηγαίνοντας σε μια συνέντευξη. Ο Ρέι και εγώ είδαμε ο ένας τον άλλον από την άλλη πλευρά του λόμπι, και κατευθύνθηκε προς το μέρος μου για να με χαιρετήσει. Πλησίασε και τότε έπεσε πάνω σε ένα τείχος ασφαλείας. Αντί να ξεσπάσει και να απαιτήσει να τον αφήσουν να περάσει, αντέδρασε ήρεμα και ψύχραιμα, τήρησε τους κανόνες και εκτόνωσε υπομονετικά την κατάσταση. Με κοίταξε, τον κοίταξα και του έκανα σήμα ότι θα μιλήσουμε και έφυγε. Τα παρακολούθησα όλα αυτά από πολύ κοντά και τον είδα να χειρίζεται την κατάσταση με ήρεμη εξουσία και πραγματική κομψότητα. Στην πραγματικότητα, αυτό ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόταν ο ρόλος. Όταν το θυμάμαι, πιστεύω ότι εκείνη ήταν η στιγμή που ήξερα ότι ήθελα τον Ray να παίξει τον Χένρι Χιλ».
Πώς ο Λιότα ανταποκρίθηκε στον τρόπο που δούλευε ο Σκορτσέζε
«Η λέξη “ατρόμητος” χρησιμοποιείται αρκετά συχνά για να περιγράψει τους ηθοποιούς, και για καλό λόγο: οι ηθοποιοί πρέπει να είναι ατρόμητοι. Πρέπει να πέφτουν μέσα και απλά να πηγαίνουν, και πρέπει να σκοντάφτουν και να αποτυγχάνουν και να ρισκάρουν να φαίνονται γελοίοι καθώς βρίσκουν το δρόμο τους σε έναν ρόλο. Αυτό είναι μέρος της δουλειάς. Στο Goodfellas, δουλεύαμε αυτοσχεδιαστικά στις περισσότερες σκηνές, και πολλά μέλη της ομάδας γνωρίζονταν μεταξύ τους και δούλευαν μαζί για χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της μητέρας μου και του πατέρα μου. Μέσα σε αυτό μπήκε ο καινούργιος, ο Ρέι Λιότα, και δεν έχασε ούτε λεπτό. Ήταν σαν να δουλεύαμε μαζί για χρόνια», εξηγεί ο Μάρτιν Σκορσέζε για την ευκολία με την οποία ο Λιότα έγινε ένα με την ομάδα του εμβληματικού σκηνοθέτη.
Τα άσχημα νέα που δεν επηρέασαν την απόδοση του Λιότα σε μια αρκετά διασκεδαστική σκηνή
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη μέρα που γυρίσαμε τη σκηνή όπου ο Χένρι, ο Τόμι (Τζο Πέσι) και ο Τζίμι (Ρόμπερτ Ντε Νίρο) φέρνουν τα χρήματα του φόρου τιμής από τη ληστεία της Air France στον Πόλι, τον οποίο υποδύεται ο Πολ Σορβρίνο. Όταν στήνονταν, έμαθα ότι ο Ρέι είχε μόλις λάβει ένα τηλεφώνημα με άσχημα νέα. Πήγα αμέσως στο τροχόσπιτό του και τον βρήκα εντελώς αναστατωμένο. Η μητέρα του πέθαινε. Θυμάμαι ότι έλεγε συνέχεια: “Με υιοθέτησε και με μεγάλωσε, είναι η πιο γλυκιά γυναίκα που υπάρχει -γιατί έχει αυτόν τον τρομερό καρκίνο; Γιατί;”», θυμάται ο σκηνοθέτης για μία από τις πιο δύσκολες ημέρες, για τον Λιότα, κατά την διάρκεια των γυρισμάτων της θρυλικής ταινίας και συνεχίζει:
«Του είπα ότι έπρεπε να φύγει για να είναι μαζί της, αλλά εκείνος ήταν ανένδοτος: ήθελε να κάνει τη σκηνή πριν φύγει. Περπατήσαμε στο πλατό μαζί, όλοι ενημερώθηκαν για το τι συνέβαινε, και κάτι εξαιρετικό συνέβη όταν γυρίσαμε. Η σκηνή είχε να κάνει με την ευφορία των χαρακτήρων μετά το πρώτο τους μεγάλο σκορ, και όλοι ενώθηκαν σε έναν συναισθηματικό δεσμό γύρω από τον Ρέι: ενώ όλοι γελούσαν και γιόρταζαν, ταυτόχρονα θρηνούσαν μαζί του. Γέλιο και δάκρυα, δάκρυα και γέλιο… ήταν ένα και το αυτό. Ο Ρέι έκανε τη σκηνή τόσο όμορφα, και μετά έφυγε για να βρεθεί με την αγαπημένη του μητέρα. Ήταν μια σπάνια εμπειρία».
Η πολυπόθητη συνεργασία που δεν κατάφεραν ποτέ να αναβιώσουν
«Είχαμε πολλά σχέδια να συνεργαστούμε ξανά, αλλά ο χρόνος ήταν πάντα ακατάλληλος ή το έργο δεν ήταν ακριβώς το σωστό», εξηγεί ο Σκορτσέζε για τον λόγο για τον οποίο δεν έτυχε αυτοί οι δύο άντρες του κινηματογράφου να ξανασυνεργαστούν. «Το μετανιώνω αυτό τώρα. Όταν είδα τον Ρέι ως δικηγόρο διαζυγίου στην ταινία “Marriage Story” -είναι πραγματικά τρομακτικός στο ρόλο, γι’ αυτό ακριβώς είναι τόσο αστείος- θυμάμαι ότι ένιωσα ότι ήθελα να ξαναδουλέψω μαζί του σε αυτό το σημείο της ζωής του, να εξερευνήσω τη σοβαρότητα της παρουσίας του, τόσο διαφορετική από τον νεαρό, ζωηρό ηθοποιό που ήταν όταν τον γνώρισα. Μακάρι να είχα την ευκαιρία να τον δω άλλη μια φορά -να του πω πόσο πολύ σήμαινε για μένα η δουλειά που κάναμε μαζί. Αλλά ίσως το ήξερε αυτό. Το ελπίζω».
