Είκοσι πέντε αιώνες μετά την καταδίκη σε θάνατο του Αθηναίου φιλόσοφου Σωκράτη, ανώτατοι δικαστές από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά και πλήθος κοινού, αθώωσαν σήμερα τον αρχαίο στοχαστή, στην αναπαράσταση της δίκης του που έγινε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.

Οι δικαστές ισοψήφισαν στην απόφασή τους, με ψήφους πέντε υπέρ και πέντε κατά της καταδίκης του Σωκράτη και ως εκ τούτου δεν καταδίκασαν τον Σωκράτη. Περισσότερο ένθερμο υπέρ του Αθηναίου φιλοσόφου ήταν το κοινό που ψήφισε με 584 ψήφους υπέρ της αθώωσής του, έναντι 282 που ψήφισαν την ενοχή του.

Το 399 π.Χ. ο Σωκράτης αντιμετώπισε στην Αθήνα τις κατηγορίες της διαφθοράς των νέων και της ασέβειας προς τους θεούς. Δικάστηκε από το Δικαστήριο της Ηλιαίας που απαρτιζόταν από 500 Αθηναίους πολίτες. Κατά τη σημερινή αναπαράσταση της δίκης κατήγοροι και συνήγοροι του Σωκράτη εξέθεσαν στο δικαστήριο τις απόψεις τους, σκιαγραφώντας και το γενικότερο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής, που στιγματίστηκε από την επιβολή της τυραννίας των Τριάκοντα το 404 π.Χ. και την επαναφορά του δημοκρατικού καθεστώτος σε λιγότερο από ένα χρόνο. Ο Σωκράτης κατηγορήθηκε ότι γνώριζε προσωπικά ορισμένους από τους τυράννους και διατέλεσε δάσκαλός τους.

Εκπροσωπώντας την κατηγορούσα αρχή, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, εξήγησε ότι ο Σωκράτης φέρει την ευθύνη πράξεων που οι κατηγορίες δεν έχουν αποδώσει στην έκταση και το βάθος που πρέπει.

«Ο Σωκράτης ήταν ο πνευματικός, ο ιδεολογικός ηγέτης των Τριάκοντα Τυράννων της Αθήνας, που εγκατέστησαν την ολιγαρχία το 404 π.Χ και εκτέλεσαν 1.500 δημοκράτες Αθηναίους. Ο Σωκράτης διαφθείρει τους νέους κάνοντάς τους οπαδούς της ολιγαρχίας και εχθρούς της δημοκρατίας. Επίσης, κατηγορείται γιατί δεν σέβεται τους θεούς αυτής της πόλης, δηλαδή τους δημοκρατικούς θεούς και άρα τους δημοκρατικούς θεσμούς», είπε.
Ο Φρανσουά Τερέ, μέλος της Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Γαλλίας, που ψήφισε υπέρ της αθώωσης του Σωκράτη, υπογράμμισε: «Ο Σωκράτης ήταν φιλόσοφος και ένας φιλόσοφος είναι εύκολος στόχος. Ωστόσο, μας έδωσε το μεγαλύτερο δώρο του κόσμου, το δικαίωμα στην αμφιβολία».

Σημειώνεται ότι αντίστοιχη εκδήλωση είχε διοργανώσει το Ίδρυμα Ωνάση και πριν από ένα χρόνο στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Νέας Υόρκης, το οποίο είχε αθωώσει τον Σωκράτη.