Οι αυτοκινητοβιομηχανίες εργάζονται με εντατικούς ρυθμούς στην ηλεκτροκίνηση, υλοποιώντας μία ολιστική προσέγγιση ώστε τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να είναι τόσο χρηστικά όσο και «πράσινα». Ένας από τους τομείς που εξετάζουν οι μηχανικοί είναι και η ηχητική συμπεριφορά.
Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τα plug-in υβριδικά είναι πολύ αθόρυβα όταν κινούνται με χαμηλές ταχύτητες. Αυτό έχει θετική επίδραση στην ηχορύπανση, όμως μπορεί να δημιουργήσει κίνδυνο για τους πεζούς που ίσως δεν αντιληφθούν ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο που πλησιάζει αθόρυβα.
Πρόσφατα, ψηφίστηκε ευρωπαϊκή νομοθεσία που υποχρεώνει τους κατασκευαστές να φροντίσουν για να είναι πιο αντιληπτή ηχητικά, η παρουσία ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου στο δρόμο.
Τα μοντέλα που υλοποιούν τη νέα ντιρεκτίβα, εκπέμπουν τον υποχρεωτικό ήχο, γνωστό ως E-noise (ηλεκτρικός θόρυβος, σε ελεύθερη απόδοση). Ο ήχος μοιάζει με κινητήρα εσωτερικής καύσης, με χαμηλές συχνότητες που γίνονται υψηλότερες καθώς το αυτοκίνητο επιταχύνει. Και ο ήχος εξασθενεί καθώς το αυτοκίνητο μειώνει ταχύτητα, ώστε οι πεζοί να είναι σε θέση να εκτιμήσουν εάν το αυτοκίνητο επιταχύνει ή επιβραδύνει.
Τους μηχανικούς απασχόλησε το πού θα τοποθετηθεί στο χώρο του κινητήρα η απαραίτητη συσκευή ήχου, η οποία είναι βασικά ένα ηχείο πλήρους φάσματος σε μια αδιάβροχη θήκη.
«Η νομοθεσία απαιτεί τον ήχο να προβάλλεται προς τα εμπρός, προς τους πεζούς, οπότε δεν υπάρχουν πολλές επιλογές τοποθέτησης», εξηγεί ο Pavel Orendas, επικεφαλής μηχανικός της Skoda στο συγκεκριμένο έργο.
«Οι πεζοί αντιλαμβάνονται μόνο ένα κλάσμα της κυκλοφοριακής κατάστασης οπτικά και χρησιμοποιούν την ακοή τους για να γνωρίζουν τι είναι γύρω τους», προσθέτει, εξηγώντας γιατί ο ήχος είναι απαραίτητος ειδικά για τους πεζούς. Στο τέλος, οι μηχανικοί αποφάσισαν να τοποθετήσουν το ηχείο, όγκου ενός λίτρου, στο χώρο εμπρός.
Σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα πλήρως ηλεκτρικά αυτοκίνητα πρέπει να εκπέμπουν ένα προειδοποιητικό ήχο σε ταχύτητες έως και 20 χλμ./ώρα, επειδή είναι εξαιρετικά αθόρυβα περίπου μέχρι αυτήν την ταχύτητα.
Στη συνέχεια, το αυτοκίνητο κάνει θόρυβο κύλισης με την επαφή των ελαστικών με την επιφάνεια του δρόμου καθώς και αεροδυναμικό θόρυβο, οπότε ο E-noise δεν είναι απαραίτητος.
Η λύση της Τσέχικης εταιρίας για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητά της είναι ότι, ο θόρυβος αυξάνει έως ταχύτητα 25 χλμ./ώρα και στη συνέχεια σταδιακά μειώνεται, έως ότου το αυτοκίνητο φτάσει την ταχύτητα περίπου 30 χλμ./ώρα, όταν πλέον αντικαθίσταται φυσικά από θόρυβο που παράγεται από το όχημα κατά την κίνηση.
Το αυτοκίνητο πρέπει επίσης να εκπέμπει προειδοποιητικό ήχου κατά την οπισθοπορεία σε ταχύτητες έως και 6 χλμ./ώρα. Και εδώ, ο προειδοποιητικός θόρυβος μιμείται έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης, αλλά με διαφορετικούς τόνους που ειδοποιούν τους πεζούς ότι το αυτοκίνητο πηγαίνει προς τα πίσω.
Η δημιουργία μιας «ηχητικής υπογραφής» είναι και μια ευκαιρία για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων, εκτός από μια μηχανική πρόκληση.
Παρόλο που η νομοθεσία ορίζει ποιες ζώνες συχνοτήτων πρέπει να χρησιμοποιεί ο ήχος και σε ποια ένταση (τα 56 ντεσιμπέλ είναι το κατώτερο όριο), οι σχεδιαστές μπορεί να είναι περισσότερο δημιουργικοί και να προσαρμόζουν τον ήχο στο χαρακτήρα του συγκεκριμένου αυτοκινήτου, όπως στα plug-inυβριδικά, που διαθέτουν και συμβατικό κινητήρα, δημιουργούν έναν ήχο που μιμείται έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης, έτσι ώστε τα πάντα να ταιριάζουν.
Νίκος Τσάδαρης
