Εν μέσω έντονων αντιδράσεων και αντικρουόμενων απόψεων, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου (ΘΟΚ) , το Εθνικό Θέατρο Ελλάδος (ΕΘΕ) και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), δίνουν απόψε στις 20.30, παράσταση της αρχαίας τραγωδίας του Αισχύλου «Αντιγόνη» στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, το οποίο βρίσκεται από το 1974 στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου.
Η παράσταση ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Ελλάδος.
Tην ίδια ώρα, έξω από το οίκημα της ελληνικής πρεσβείας, έχει προγραμματιστεί εκδήλωση διαμαρτυρίας, στην οποία θα συμμετάσχουν και αρχηγοί κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Σήμερα το πρωί από το Παρίσι, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε σε ιδιωτικό ραδιοσταθμό ότι δεν γνωρίζει καλά το ζήτημα και ότι θα το διερευνήσει με την επιστροφή του στην Κύπρο.
Ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Καδής, είπε ότι ο ΘΟΚ, αν και υπάγεται στο υπουργείο του, είναι ανεξάρτητος οργανισμός. Πάντως, δήλωσε ότι δεν θα πάει στην παράσταση, γιατί, όπως είπε, είναι υπουργός της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Επικοινωνία του ΑΠΕ-ΜΠΕ με τους προέδρους του ΕΘΕ και του ΚΘΒΕ καθώς και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, προκειμένου να προβούν σε δηλώσεις, δεν κατέστη δυνατή.
Ο πρέσβης της Ελλάδας, Ηλίας Φωτόπουλος, διέψευσε ότι θα παρακολουθήσει την παράσταση στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας.
Σημειώνεται ότι οι διοργανωτές της παράστασης δεν απευθύνθηκαν στο Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου που είναι η αρμόδια αρχή της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη διαχείριση των αρχαιολογικών χώρων.
Η διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων, Μαρίνα Ιερωνυμίδου, ανέφερε ότι το Τμήμα δεν ρωτήθηκε, σημειώνοντας ότι λόγω της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας, το Τμήμα δεν μπορεί να έχει τον έλεγχο των μνημείων στα κατεχόμενα. «Κοντά μας όμως δεν ήρθε καμία αίτηση για εξέταση. Κανονικά θα έπρεπε, όμως επειδή υπάρχουν αυτές οι ιδιαίτερες συνθήκες, μπορεί να συζητήθηκε σε πιο υψηλό επίπεδο από το δικό μου, διότι ανάγεται σε πολιτικό επίπεδο. Ενδεχομένως, επειδή είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει ο αποτελεσματικός έλεγχος των κατεχομένων, να αποτάθηκαν σε άλλο επίπεδο», πρόσθεσε.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι πολλοί Ελληνοκύπριοι αναμένεται να μεταβούν απόψε με λεωφορεία του ΘΟΚ στην κατεχόμενη Σαλαμίνα για να δουν την παράσταση.
Σύμφωνα με την κ. Ανδρούλα Βασιλείου, μέλος της Δικοινοτικής Πολιτιστικής Επιτροπής, παρών στην παράσταση θα δώσουνε πολλοί πρέσβεις χωρών στην Κύπρο και πολύ πιθανόν και ο διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς, Ανδρέας Μαυρογιάννης, καθώς και ο συντονιστής των τεχνικών δικοινοτικών επιτροπών, Ανδρέας Πυρίσιης.
«Η δική μας θέση είναι ότι η παρουσία της Αντιγόνης που θέλει να μιλήσει για συνεργασία, για αγάπη και ειρήνη, είναι το καλύτερο που μπορεί να υπάρξει την περίοδο αυτή που διανύουμε, σ’ ένα θέατρο το οποίο μας ανήκει», δήλωσε η κ. Βασιλείου.
Επίσης, είπε ότι η παράσταση είναι το αποτέλεσμα μιας συνεργασίας του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου με την μη κυβερνητική οργάνωση στα κατεχόμενα «Σύνδεσμος της εντός των τειχών Αμμοχώστου» και υποστήριξε πως «δεν έγινε καμία επαφή με καμία αρχή των κατεχομένων».
Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ΘΟΚ, Γιάννης Τουμαζής, δήλωσε ότι «η απόφαση για την παράσταση της “Αντιγόνης” στη Σαλαμίνα πάρθηκε ομόφωνα από το ΔΣ του οργανισμού και εμπίπτει πλήρως στους ιδρυτικούς σκοπούς του».
Οι ιδρυτικοί σκοποί του ΘΟΚ, είπε ο πρόεδρός του, είναι «η προαγωγή της θεατρικής τέχνης και της καλλιέργειας του θεατρικού καλλιτεχνικού συναισθήματος του λαού σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας».
«Εμείς την κατεχόμενη Σαλαμίνα τη θεωρούμε κοιτίδα του πολιτισμού μας και πάμε εκεί ως οικοδεσπότες για να υποδεχθούμε τους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, σε ένα πνεύμα συμφιλίωσης, αλληλοκατανόησης και αλληλοσεβασμού», σημείωσε ο κ. Τουμαζής.
Σε ερώτηση για το πώς ο ΘΟΚ απαντά στις φωνές αμφισβήτησης που μιλούν ακόμη και για «προδοσία» σε σχέση με την παρουσία του ΘΟΚ στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, ο κ. Τουμαζής απάντησε ότι «ο ρόλος του πολιτισμού είναι να δημιουργεί γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους, ιδιαίτερα στον τόπο μας όπου ζούμε για τόσα χρόνια σε μια μοιρασμένη πατρίδα».
Στις ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις της δεκαετίας του 1960, η Σαλαμίνα χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Μεσογείου. Φοιτητές και αρχαιολόγοι από όλο τον κόσμο, έχουν συμπεριλάβει ευρήματα από το χώρο αυτό στις διδακτορικές τους διατριβές και σε άρθρα.
Οι ανασκαφές στην Σαλαμίνα ξεκίνησαν από τον Βάσο Καραγιώργη το 1952 και ήταν σε εξέλιξη μέχρι το 1974.
Το καλοκαίρι του 1974. όταν εισέβαλε στην Κύπρο ο τουρκικός στρατός, κάθε αρχαιολογική έρευνα στο χώρο της Σαλαμίνας διακόπηκε. Τραγική συνέπεια της εισβολής υπήρξε η λεηλασία του υποστατικού ανασκαφής του Τμήματος Αρχαιοτήτων όπου φυλάγονταν έγγραφα και αρχαιολογικό υλικό. Η γαλλική αρχαιολογική αποστολή επίσης, δεν είχε πρόσβαση στο δικό της υποστατικό ανασκαφής όπου φυλάσσονταν τα έγγραφα, τα σχέδια, οι φωτογραφίες και τα ευρήματα από τις ανασκαφές στη Σαλαμίνα.
Το 1999, το πανεπιστήμιο της Άγκυρας, παραβιάζοντας τις διεθνείς συνθήκες και εισηγήσεις, οργάνωσε αρχαιολογικές έρευνες στη Σαλαμίνα υπό τη διεύθυνση του καθ. Coskun Özguner. Ο κ. Özguner διεξήγαγε μεγάλης κλίμακας ανασκαφές σε όλη την έκταση του αρχαιολογικού χώρου με τη μορφή δοκιμαστικών τομών. Ο Özguner ήθελε να βρει κάποιο σημείο στο οποίο θα αποκαλύπτονταν αμέσως εντυπωσιακά ευρήματα. Επικεντρώθηκε σε ένα κτίσμα Ρωμαϊκής περιόδου, πιθανόν μια έπαυλη (villa) με λουτρά, η οποία βρίσκεται στα δυτικά του Γυμνασίου.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κύπρου έχει καταγγείλει την παράνομη δραστηριότητα στην UNESCO, χωρίς όμως να καταστεί δυνατός ο τερματισμός των παράνομων ανασκαφών.