Με επιφυλάξεις δέχτηκε η Τουρκία την υπόσχεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τη βοηθήσει στην υποδοχή περισσότερων από δύο εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που βρίσκονται στο έδαφός της, καταγγέλλοντας την έλλειψη οικονομικών μέσων και κυρίως την καθυστερημένη βοήθεια.
Τη Δευτέρα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ παρουσίασε στον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «ένα σχέδιο δράσης» που έχει στόχο να σταματήσει ή τουλάχιστον να περιορίσει την εισροή μεταναστών που προσπαθούν καθημερινά με κάθε μέσο να φύγουν από την Τουρκία και να φτάσουν στην Ευρώπη.
Σε αντάλλαγμα για την παροχή οικονομικής βοήθειας 1,1 δισ. ευρώ, οι Βρυξέλλες πιέζουν την Άγκυρα να συγκρατεί τους πρόσφυγες που επιθυμούν να φύγουν από το έδαφός της δημιουργώντας κέντρα υποδοχής αιτούντων άσυλο στο έδαφός της. Η ΕΕ ζήτησε επίσης οι Τούρκοι να ενισχύσουν τους ελέγχους στα θαλάσσια σύνορά τους, απ’ όπου οι περισσότεροι πρόσφυγες προσπαθούν να περάσουν στην Ελλάδα.
Η τουρκική κυβέρνηση, όπως ήταν αναμενόμενο, δέχθηκε με σκεπτικισμό, ακόμη και ενόχληση, τα αιτήματα των Βρυξελλών.
«Η ΕΕ δέχεται πιέσεις, όχι εμείς», δήλωσε υπό τον όρο διατήρησης της ανωνυμίας του ένας τούρκος κυβερνητικός αξιωματούχος στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Όμως εδώ και τέσσερα χρόνια κάνουμε ήδη όσα αναφέρονται στο σχέδιο», πρόσθεσε. «Ο οικονομικός φάκελος που προβλέπεται σε αυτό το σχέδιο θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί», τόνισε.
Σύμφωνα με την τελευταία επίσημη εκτίμηση, σχεδόν 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι -2,2 εκατομμύρια Σύροι και 300.000 Ιρακινοί- έχουν βρει καταφύγιο στην Τουρκία. Η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι έχει ήδη δαπανήσει περισσότερα από 6,5 δισ. ευρώ για την υποδοχή τους.
«Δεν τους εγκαταλείψαμε να πεθάνουν. Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι η Τουρκία ανέλαβε μόνη της αυτό το βάρος», υπογράμμισε ο Ερντογάν έπειτα από τη συνάντησή του με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σημείωσε ότι προς το παρόν δεν έχει υιοθετηθεί επισήμως το ευρωπαϊκό σχέδιο και πρόσθεσε ότι η χώρα του και η ΕΕ συμφώνησαν να δημιουργήσουν «μια ομάδα εργασίας» για να το εξετάσει.
Αυτή την εβδομάδα αναμένονται στην Άγκυρα πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, μεταξύ αυτών και ο Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τη Μετανάστευση Δημήτρης Αβραμόπουλος, για να συζητήσουν τις προτάσεις της ΕΕ.
Ο Μετίν Κοραμπατίρ πρόεδρος του κέντρου ερευνών για το άσυλο και τη μετανάστευση (Igam) εκτίμησε ότι η Ευρώπη κάνει λάθος πιστεύοντας ότι αν δώσει χρήματα στους Τούρκους για να κρατήσουν τους πρόσφυγες στο έδαφός τους, θα λύσει την κρίση.
«Θα πρέπει να δημιουργηθούν νέοι καταυλισμοί, όμως για πόσους ανθρώπους;», διερωτήθηκε ο Κοραμπατίρ, υπενθυμίζοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων ζουν στις πόλεις, μακριά από τους καταυλισμούς.
«Η κατασκευή νέων καταυλισμών μπορεί να φαίνεται στους Ευρωπαίους μια πρόσκαιρη λύση, όμως δεν είναι αποτελεσματική. Οι ευρωπαϊκοί πόροι που θα δαπανηθούν για αυτό τον σκοπό δεν θα είναι παρά μια σπατάλη», πρόσθεσε ο ίδιος.
«Η ΕΕ θα ζητήσει επίσης από την Τουρκία να καταπολεμήσει τους διακινητές ανθρώπων που δρουν μέρα μεσημέρι κατά μήκος των δυτικών της ακτών», σημέιωσε ο Μαρ Πιερινί ειδικός του ιδρύματος Carnegie Europe και πρώην πρεσβευτής της ΕΕ στην Άγκυρα.
Επιπλέον η πρόταση για τα hotspots, τα κέντρα υποδοχής αιτούντων άσυλο τα οποία η Ευρώπη πιέζει την Τουρκία να δημιουργήσει στο έδαφός της, δεν είναι πιθανό να γίνει δεκτή.
Τον προηγούμενο μήνα ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου είχε απορρίψει την ιδέα, χαρακτηρίζοντάς τα «απαράδεκτα και απάνθρωπα».
