Καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο μεταναστευτικό κύμα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ολλανδία ετοιμάζεται να καταστήσει πιο αυστηρή την πολιτική της για τη χορήγηση ασύλου διακόπτοντας την παροχή τροφής και στέγης στους ανθρώπους που δεν συγκεντρώνουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να χαρακτηριστούν πρόσφυγες.

Όσοι δεν καταφέρουν να αποκτήσουν πολιτικό άσυλο θα έχουν στέγη μόνο για “λίγες εβδομάδες” μετά την απόρριψη της αίτησής τους, αν δεν συμφωνήσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Στη συνέχεια είτε θα απελαύνονται είτε θα πρέπει να φροντίσουν μόνοι τους τον εαυτό τους.

Από τον Νοέμβριο, ο κεντροδεξιός συνασπισμός του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε, που συναγωνίζεται στην άγρα ψήφων το λαϊκιστικό, αντιμεταναστευτικό κόμμα του Γκέρτ Βίλντερς, θέλει να κλείσει 30 περιφερειακά κέντρα όπου προσφέρεται “κρεβάτι, μπάνιο και ψωμί” (“bred, bath and bread”) και όπου οι αιτούντες άσυλο μπορούσαν μέχρι τώρα να λάβουν βοήθεια εφόσον τη χρειάζονταν.

Με βάση το σχέδιο αυτό, έξι εθνικά κέντρα που θα εφαρμόζουν τις αυστηρότερες οδηγίες θα παρέχουν βοήθεια μόνο σε όσους συμφωνούν να φύγουν.

Η πρόταση προκάλεσε σύγκρουση μεταξύ των Φιλελευθέρων του Ρούτε και του μικρότερου εταίρου τους στον κυβερνητικό συνασπισμό, των Εργατικών, που παραλίγο να ανατρέψει την κυβέρνηση τον Απρίλιο.

Την Παρασκευή, η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων πρόσθεσε τη φωνή της στην κριτική που ασκείται από το εξωτερικό στην ολλανδική πολιτική, λέγοντας πως οι βασικές ανάγκες των μεταναστών πρέπει να ικανοποιούνται χωρίς όρους.

“Όσο βρίσκονται στην Ολλανδία, θα πρέπει να απολαμβάνουν το ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης”, είπε ο Ίον Ντιάκονου που βοήθησε να γραφτεί η έκθεση του ΟΗΕ.

Όμως ο Ρούτε απάντησε την Παρασκευή πως θα ήταν “τρελό” να προσφερθεί μόνιμο καταφύγιο σε ανθρώπους που αρνούνται να φύγουν. “Μιλάμε για την ομάδα που μπορεί να πάει πίσω, που οι κυβερνήσεις τους θα τους έπαιρναν πίσω, αλλά δεν θέλουν να πάνε πίσω”, είπε.

Οι τοπικές αρχές που φροντίζουν τώρα τη λειτουργία των κέντρων αυτών με εθνική χρηματοδότηση, έχουν προσφύγει στα δικαστήρια, φοβούμενες ότι τα νέα μέτρα θα οδηγήσουν σε αύξηση του αριθμού των αστέγων αν υποχρεωθούν να κλείσουν τα κέντρα τον Νοέμβριο. Μερικοί δήμαρχοι έχουν αρνηθεί να το πράξουν, δηλώνοντας ότι θα αναζητήσουν εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης.

Προσφυγή έχει κατατεθεί και στο Συμβούλιο της Ευρώπης, το σημαντικότερο φόρουμ της Γηραιάς Ηπείρου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το οποίο επέκρινε πέρυσι την Ολλανδία επειδή θέτει αιτούντες άσυλο σε διοικητική κράτηση και αφήνει πολλούς “παράτυπους μετανάστες” στο νομικό κενό και στη φτώχεια.

“Το να πετάς τους ανθρώπους στον δρόμο οδηγεί σε θανάτους. Η χρήση ναρκωτικών και η παράνομη διακίνηση ανθρώπων γίνονται αναπόφευκτες”, δήλωσε η Γκίζιε Βέρκμαν από την Kerk in Actie, μια εκκλησιαστική οργάνωση που κατέθεσε μαζί με άλλους την προσφυγή στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

Εφόσον εφαρμοστούν, τα νέα μέτρα θα παγιώσουν τη θέση της Ολλανδίας –η οποία είχε δεχθεί χιλιάδες πρόσφυγες από το Μαρόκο και την Τουρκία τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 προτού υιοθετήσει σκληρότερα μέτρα την τελευταία δεκαετία– ως έναν από τους πιο δύσκολους προορισμούς στην Ευρώπη για τους μετανάστες.

Η Σομαλή Ραχίμα, 39 ετών, που λέει πως έφυγε από τη Μογκαντίσου το 2009 για να γλιτώσει από έναν γάμο στον οποίο την είχαν υποχρεώσει οι ισλαμιστές αντάρτες της αλ Σαμπάαμπ, είναι μια από εκείνους που ανησυχούν για τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση των νέων μέτρων: “Ο δρόμος είναι κάτι τρομερό. Είναι σαν να είσαι στη ζούγκλα και να μην ξέρεις πού πας”.

Η Ραχίμα υπέβαλε αίτηση ασύλου στην Ολλανδία, αλλά οι ολλανδικές αρχές δεν πιστεύουν ότι είναι από τη Μογκαντίσου. Αν εφαρμοστεί η νέα πολιτική, φοβάται ότι θα απελαθεί.

“Θα πάω πίσω στη Σομαλία και η αλ Σαμπάαμπ θα με σκοτώσει, τότε θα έχουν την απόδειξη που θέλουν”, είπε, μιλώντας από ένα διαμέρισμα σε μια κατάληψη στο Άμστερνταμ που μοιράζεται μαζί με άλλες δέκα αφρικανές γυναίκες.

Η αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που απεγνωσμένα ψάχνουν καταφύγιο από τις συγκρούσεις ή από τη φτώχεια που μαστίζει τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία έχει οδηγήσει σε κρίση την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκαλώντας κοινωνικές εντάσεις και δοκιμάζοντας τους πόρους και την αλληλεγγύη της 28μελούς Ένωσης.

Η Ολλανδία είναι ο όγδοος προορισμός των αιτούντων άσυλο, καταγράφοντας ένα ποσοστό 4% στις συνολικές αφίξεις το 2014.