Ο Έλληνας φοιτητής που πάει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μια καινοτομία που θ’ αλλάξει το διαδίκτυο

Ποιος μπορεί να πει ότι το διαδίκτυο δεν μας έχει λύσει τα χέρια; Είναι ένα μέσο για να επικοινωνούμε, να δουλεύουμε, να ενημερωνόμαστε. Ωστόσο στην εποχή της μαζικής επικοινωνίας και της πληροφόρησης χωρίς σύνορα κυκλοφορούν και ειδήσεις ψευδείς, παραπλανητικές, κομματικές, ψαρωτικές, συγκλονιστικές ή γεμάτες φανφάρες. Καθημερινοί αναγνώστες και δημοσιογράφοι έχουν πέσει θύματα παραπληροφόρησης. Προκειμένου να αντιμετωπίσουν ή τουλάχιστον να περιορίσουν το πρόβλημα, μεγάλοι κολοσσοί, όπως η Google και το Facebook ρίχνουν… δισεκατομμύρια δολάρια στην αγορά. Ο Βαλεντίνος Τζέκας, είναι ένας 20χρονος φοιτητής από τη Λάρισα που ψάχνει τους… ψεύτες του Διαδικτύου και υπόσχεται να σώσει πολλούς φορείς από ψευδείς ειδήσεις. Φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στο τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής, κατάφερε να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα με παραμέτρους και ξεχωριστό αλγόριθμο, προκειμένου να εντοπίζεται άμεσα και γρήγορα μια παραπλανητική είδηση από μία πραγματική σε όλο το φάσμα του διαδικτύου. Ο ίδιος το χαρακτηρίζει πολυεργαλείο. Το FightHoax έχει τη δυνατότητα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα να «σκανάρει» κάθε είδους πληροφορία που είναι γραμμένη στον παγκόσμιο ιστό και να αποκρίνεται κατά πόσο η είδηση είναι πραγματική ή ψεύτικη. Όπως λέει ο ίδιος στο newsbeast.gr οι αμερικανικές εκλογές που στιγματίστηκαν από τον καταιγισμό ψευδών ειδήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, του έκαναν το «κλικ». – Πώς προέκυψε η ιδέα για το FightHoax; «Ουσιαστικά ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο, πριν 8-9 μήνες περίπου. Επειδή εγώ ενημερώνομαι από μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία του εξωτερικού, έβλεπα τι γινόταν λίγο πριν τις αμερικανικές εκλογές. Άρχισαν να βγαίνουν άρθρα από πηγές που επηρέαζαν εκατομμύρια κόσμου οπότε όλοι μιλούσαν για ένα μεγάλο πρόβλημα που ήρθε στην επιφάνεια. Άρχισαν να κυκλοφορούν ψευδείς ειδήσεις και ο κόσμος δεν ήξερε τι να πιστέψει. Το είδα με ενδιαφέρον, πιο ερευνητικά το όλο θέμα. Και μετά βγήκε το περιοδικό Wired και είπε ότι ανακάλυψε έναν φοιτητή στο FYROM ο οποίος τι έκανε; Παράτησε το πανεπιστήμιο, του ώστε να ασχοληθεί με την συγγραφή παραπλανητικών ειδήσεων μέσα από μία σελίδα που είχε. Έβγαζε όσα χρήματα έβγαζαν και οι δύο γονείς του. Έχει δημιουργηθεί ένας business model γύρω από τις ειδήσεις και κάποιοι το εκμεταλλεύονται. Το είδα σαν μία δύσκολη πρόκληση και σκέφτηκα τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τους δημοσιογράφους να αναγνωρίζουν τις ψευδείς ειδήσεις πιο γρήγορα και να αναλύουν τα άρθρα που διαβάζουν μέσα σε δευτερόλεπτα». – Πώς δουλεύει η πειραματική πλατφόρμα FightHoax.com; «Το FightHoax αναλύσει άρθρα ειδήσεων στα αγγλικά, όπως για παράδειγμα αυτό που έγινε με την βομβιστική επίθεση στη συναυλία στο Μέντσεστερ. Αυτό που βλέπεις είναι αν είναι αλήθεια το δημοσίευμα, αν κρύβει κάτι και πώς μπορείς να το αναλύσεις. Οπότε βάζεις το url του άρθρου στο FightHoax, και μέσα σε περίπου 30 δευτερόλεπτα σου λέει εάν αυτό που διαβάζεις είναι αλήθεια ή όχι, εάν είναι trusted ή hoax. Σου δίνει έτσι μία πρώτη πρόβλεψη αν μπορείς να το εμπιστευτείς ή όχι και αργότερα πιο κάτω σου βγάζει 7 με 8 μηνύματα-αποτελέσματα τα οποία αναλύουν την γλώσσα του κειμένου δηλαδή γραμματικά και συντακτικά αν είναι καλή η ποιότητα του άρθρου, αν υπάρχει προπαγανδιστική γλώσσα δηλαδή φορτισμένες εκφράσεις, ο αρθρογράφος που έχει γράψει πιο πριν, αν είναι έμπειρος ή κάποιος που μόλις ξεκίνησε. Σου αναλύει επίσης τη σελίδα. Το άλλο σημαντικό που έχει είναι ότι μπορεί να σου προτείνει πάνω στο ίδιο θέμα άρθρα αντίθετης άποψης ώστε να πάρεις μία πιο σφαιρική εικόνα». – Πώς είναι σε θέση να εντοπίζει την πληροφορία και πόσο έγκυρο είναι; «Εγώ όταν ξεκίνησα δεν ήθελα να πάω στα χαμένα γιατί ήταν ένα σοβαρό ζήτημα. Πήγα σε πολλούς δημοσιογράφους από το εξωτερικό και σε όσους ασχολούνται με την διασταύρωση πληροφοριών, τους ρώτησα ποια είναι τα βήματα που κάνουνε όταν πρέπει να ελέγξουν και να διασταυρώσουν πληροφορίες. Ουσιαστικά το FightHoax ακολουθεί τα δικά τους βήματα. Ας πούμε ότι είναι ένας πιο γρήγορος επαγγελματίας άνθρωπος. Κάνει πολλά πράγματα αλλά κυρίως κάνει αυτό που κάνουν οι δημοσιογράφοι, διασταυρώνει τις πληροφορίες με άλλες πηγές. Χρησιμοποιεί το Google για να ψάξει άλλες πηγές πάνω στο ίδιο θέμα, μαζεύει για παράδειγμα 20 άρθρα από 20 διαφορετικές πηγές και τα συγκρίνει μεταξύ τους». Και συνεχίζει: «Όσο για την αξιοπιστία, που με ρωτήσατε, το τελευταίο τεστ που τρέξαμε είχε μια ακρίβεια 89% . Ουσιαστικά πήραμε 172 άρθρα που έχουν ελεγχθεί με το χέρι των έμπειρων, αυτών που διασταυρώνουν τις πληροφορίες και από τα 172 πέτυχε τα 152 που είναι το 89%. Οπότε δεν υπάρχει κάτι στον κόσμο που να είναι πιο ακριβές. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για την καταπολέμηση της μαζικής παραπληροφόρησης». Ο Λαρισαίος φοιτητής τους επόμενους μήνες αναμένεται να βρεθεί και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να δείξει πώς η τεχνολογία μπορεί να φέρει λύσεις σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα χωρίς να υπάρχει λογοκρισία. «Τον Οκτώβριο θα πάω. Με προσκάλεσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Εύα Καϊλή επειδή κι αυτοί έχουν ένα πρόβλημα. Η Γερμανία ενέκρινε νόμο όπου μπορεί να χρεώνει πλέον τις υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook για παράδειγμα, 50 εκατομμύρια τη μέρα εάν δεν κατεβάζουν τις ψευδείς ειδήσεις αλλά από την άλλη η Ευρώπη διαφωνεί με αυτό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να υπάρχει ελευθερία, ο καθένας να γράφει και να κάνει share ό,τι θέλει κι ας είναι fake news. Απλά αυτό που θέλει η Ε.Ε. είναι όταν κάνεις share ο,τιδήποτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να βγαίνει από κάτω και η αντίθετη άποψη. Η Γερμανία λέει “κόφτε τα”, η Ευρώπη θέλει να μάθει να σκέφτεται ο κόσμος». – Η τελευταία είδηση που τσέκαρες και ήταν ψευδής; «Είχε διαλέξει ένας δημοσιογράφος μία είδηση που έλεγε ότι ο καρκίνος είναι ανθρώπινο δημιούργημα και ότι οι κυβερνήσεις τον “κολλάνε” στους ανθρώπους. Αυτό ήταν το τελευταίο hoax». – Υπάρχουν και άλλοι που κάνουν ό,τι εσύ; «Το FightHoax είναι το μόνο στον κόσμο που αναλύει το κείμενο λέξη προς λέξη, προσπαθεί να καταλάβει σαν άνθρωπος τι γράφει. Κάποια άλλα εργαλεία που ήδη χρηματοδοτούνται και φτιάχνονται δεν είναι τόσο καλά. Σε ένα δύο μήνες βγαίνει μία άλλη data που έχει πάρει χρήματα και από την Google και θα κάνουν την ίδια δουλειά απλά επεξεργάζονται μόνο στατιστικά και αριθμούς. Δηλαδή αν πω ότι η ανεργία αυξήθηκε στην Ελλάδα 5% αυτό θα το αναλύσει αλλά αν πω ότι έγινε έκρηξη στην συναυλία της Αριάνα Γκράντε αυτό δεν θα μπορεί να το αναλύσει. Ενώ το FightHoax τα κάνει και τα δύο». Τέλος τον ρωτάμε για τα επόμενα σχέδιά του. «Το αντικείμενό μου είναι το business και το innovation. Δεν θα μπορούσα να δουλέψω σε μία κλασική εμπειρία. Θέλω να έχω την ελευθερία να καινοτομώ, να φτιάχνω δικά μου πράγματα».