Μικρά και μεγάλα πράγματα που δεν ξέρουμε για τη σειρά-φαινόμενο «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ»

Πάσχα χωρίς Ρόμπερτ Πάουελ, Φράνκο Τζεφιρέλι και «Ιησού από τη Ναζαρέτ» δεν είναι Πάσχα! Και σίγουρα υπάρχει καλός λόγος που η σειρά-ορόσημο παίζεται και ξαναπαίζεται κάθε χρόνο, μεγαλώνοντας γενιές και γενιές τηλεθεατών. Κλασικό συνοδευτικό της Μεγάλης Εβδομάδας, η κορυφαία θρησκευτική παραγωγή που έγινε ποτέ για την τηλεόραση ζει και ξαναζεί στους τηλεοπτικούς μας δέκτες, λες και ο μύθος της δεν μπορεί να καταβληθεί από τις τόσες συνεχείς επαναλήψεις της! Επιβλητική κινηματογραφικά και μεγαλειώδης δραματουργικά, η σειρά καθηλώνει με τις ερμηνείες και την αναπαράσταση του θείου δράματος ακόμα και τους μη πιστούς, συνθέτοντας μια κατανυκτική ατμόσφαιρα που σε ακολουθεί για πάντα. Σαν να μην πέρασε μέρα δηλαδή από κείνη την 27η Μαρτίου 1977, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στην ιταλική τηλεόραση της RAI 1 και χάρισε στην ανθρωπότητα σκηνές ανθολογίας. Μέχρι να γίνει το δημοφιλέστερο τηλεοπτικό πρόγραμμα του Πάσχα και να μην μπορεί τίποτα να σταθεί απέναντί του, ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» είχε ήδη προλάβει να σημειώσει αρκετά ρεκόρ τηλεθέασης στις χώρες που προβλήθηκε (όπως τα πάνω από 90 εκατομμύρια τηλεθεατές μόνο στις ΗΠΑ!), στις τέσσερις γωνιές της οικουμένης δηλαδή, και να φέρει πίσω τα 16-18 εκατ. δολάρια της παραγωγής του. Ας δούμε λοιπόν τι άλλο δεν ξέρουμε για αυτά τα 371 λεπτά που άλλαξαν την πορεία της τηλεόρασης και ενθρόνισαν τον Ρόμπερτ Πάουελ στη θέση του πιο αναγνωρίσιμου Χριστού όλων των εποχών. Πώς να μη σταυροκοπιέται το συνεργείο σε κάθε συναπάντημα μαζί του στο γύρισμα; Σπανίως στη σειρά οι ηθοποιοί που ενσαρκώνουν τον Ιησού ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους. Αυτό ήταν ένα τέχνασμα του Τζεφιρέλι ώστε να φτιαχτεί ένας οπτικός μυστικισμός γύρω από τον χαρακτήρα που όχι μόνο θα τον διαφοροποιούσε από όλους τους άλλους, αλλά θα του έδινε και ένα υπεράνθρωπο στοιχείο. Το παιδί Ιησούς ανοιγοκλείνει μόλις δυο φορές τα μάτια του στον Ναό και ο ενήλικος Χριστός μόλις μία σε όλη τη σειρά… Ο Τζεφιρέλι ήθελε για τον ρόλο του Ιησού ή τον Ντάστιν Χόφμαν ή τον Αλ Πατσίνο. Τον Ρόμπερτ Πάουελ τον προόριζε για Ιούδα! Στη σειρά παίρνουν μέρος εφτά οσκαρικοί νικητές: οι Κρίστοφερ Πλάμερ (το πήρε μεταγενέστερα), Λόρενς Ολίβιε, Πίτερ Ουστίνοφ, Αν Μπάνκροφτ, Άντονι Κουίν, Ροντ Στάιγκερ και Έρνεστ Μποργκνάιν. Αλλά και έξι οσκαρικοί υποψήφιοι: Τζέιμς Μέισον, Ίαν Χολμ, Ίαν Μπάνεν, Τζέιμς Ερλ Τζόουνς, Βαλεντίνα Κορτέζε και Ραλφ Ρίτσαρντσον. Η σειρά απαγορεύτηκε στην Αίγυπτο, καθώς οι θρησκευτικοί ηγέτες δεν εκτίμησαν το περιεχόμενό της. Ο Πίτερ Ο’Τουλ είχε εξασφαλίσει τον ρόλο του Ιούδα, αναγκάστηκε ωστόσο να εγκαταλείψει την παραγωγή λόγω ασθένειας. Ο δικός μας Γιώργος Βογιατζής υποδύεται τον Ιωσήφ και μπορείς να δεις το στόμα του να μιλά αγγλικά, αν και τελικά η φωνή του ντουμπλαρίστηκε από έναν άσημο ηθοποιό. Παρά ταύτα, ήταν εξαιρετικός μέσα στο all star καστ. Ο Τζεφιρέλι ήθελε διακαώς τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι για τον ρόλο του Πιλάτου, οι δυο πλευρές δεν τα έβρισκαν ωστόσο στο οικονομικό. Στο τέλος δικαιώθηκε όμως με την επιλογή του Ροντ Στάιγκερ, λέγοντας πως ήταν ένας «υπέροχος Πιλάτος». Ο σεναριογράφος βασίστηκε κυρίως στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη και κράτησε όσο το δυνατόν περισσότερους διαλόγους πιστούς στην πρωτότυπη γραφή της Καινής Διαθήκης, αφήνοντας ακόμα και ατάκες στα αραμαϊκά. Ο Ρόμπερτ Πάουελ έμοιαζε τόσο πολύ με την αναπαράσταση του Ιησού που κάθε φορά που έβγαινε από το δοκιμαστήριο όλοι σταυροκοπιόνταν. Το συνεργείο έκοβε μάλιστα βρισιές και βλαστήμιες σε ένδειξη σεβασμού στο πρόσωπό Του! Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ ήθελε με μανία να παίξει τη Μαρία Μαγδαληνή, τον ρόλο πήρε ωστόσο η Αν Μπάνκροφτ. Ο Τζεφιρέλι ήθελε να αναδημιουργήσει στο γυαλί τη ζωή του Ιησού με «οικουμενικό τρόπο», μια τηλεοπτική σειρά που θα εκτιμούσαν όλοι, ακόμα και οι μη χριστιανοί. Κι έτσι συμβουλεύτηκε ειδικούς από το Βατικανό, τη Ραβινική Σχολή του Λονδίνου και το Σχολείο Κορανίου του Μαρόκου. Ο σκηνοθέτης ήθελε ο νεαρός Ιησούς να διαβάσει απόσπασμα της Πεντάτευχου κατά την εορτή της θρησκευτικής του ενηλικίωσης, ο μικρός δεν τα πήγε όμως καλά στα εβραϊκά κι έτσι αντικαταστάθηκαν την τελευταία στιγμή με αγγλικά. Όσο για την ιδέα της δημιουργίας μιας τηλεοπτικής σειράς που θα απέδιδε με πιστότητα τη ζωή του Ιησού σύμφωνα με τα τέσσερα Ευαγγέλια, αυτή ήταν του ίδιου του Πάπα Παύλου ΣΤ’. Ο Ρόμπερτ Πάουελ έχει ομολογήσει ότι πριν παίξει στη σειρά δεν είχε ιδιαίτερη σχέση με τη θρησκεία. Μετά βέβαια όλο αυτό άλλαξε, αφού ο Πάουελ «στοιχειώθηκε» κατά κάποιον τρόπο από τον ρόλο… Ο τηλεοπτικός Χριστός γνώρισε βέβαια κύματα κατακραυγής από χριστιανικές ομάδες επειδή ζούσε «βουτηγμένος στην αμαρτία» με τη σύντροφό του, μια χορεύτρια. Κι έτσι, για να γλιτώσουν την κριτική του έκλυτου βίου, το ζευγάρι παντρεύτηκε στα γρήγορα πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα της σειράς. Όταν θα γυριζόταν η εμβληματική σκηνή της σταύρωσης, ο Πάουελ έκανε δώδεκα μέρες σκληρής νηστείας ώστε να φαίνεται σκελετωμένος. Τις μέρες που γυριζόταν μάλιστα η σταύρωση έκανε τσουχτερό κρύο. Στα διαλείμματα λοιπόν του συνεργείου, αντί να ανεβοκατεβάζουν τον Πάουελ από τον σταυρό, τον είχαν τυλίξει με μια κουβέρτα και τον προμήθευαν τσιγάρα και κονιάκ. Παρά το γεγονός ότι δεν το παραδέχτηκαν ποτέ, ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» ενέπνευσε τους Monty Python να φτιάξουν τη δική τους σπαρταριστή εκδοχή, το ανεπανάληπτο «Η ζωή του Μπράιαν» (1979). Η σειρά του Τζεφιρέλι είχε αφήσει άθικτα τα σκηνικά στο Μαρόκο και την Τυνησία και αυτά χρησιμοποιήθηκαν τελικά από τους τρομερούς Βρετανούς για την ταινία τους… Δείτε όλα τα θέματα του Weekend