Αποκαλούνται «τρωγλοδύτες»- για την ακρίβεια trogloditas, στα ισπανικά- και είναι πολίτες της Ευρώπης του σήμερα που ζουν σε σπηλιές. Και το απολαμβάνουν.
Αν βρεθεί κανείς στη περιοχή Guadix της Ισπανίας, θα του θυμίσει αρχικά μια τυπική πόλη της Ανδαλουσίας, με τα γραφικά σπιτάκια της και το ήρεμο περιβάλλον. Με μια δεύτερη ματιά όμως, αρχίζει και αποκαλύπτεται το «κρυφό» της πρόσωπο: τοπίο που θυμίζει άλλο πλανήτη. Με φόντο τη Σιέρρα Νεβάδα, μπορεί κανείς να παρατηρήσει μικρές καμινάδες να βγαίνουν από τη… γη και εισόδους σπιτιών να βρίσκονται μέσα στο λόφο, σαν να πρόκειται για σπίτια χόμπιτ.
Τίποτα από όλα αυτά προφανώς. Είναι απλώς η συνοικία Barrio de Cuevas, η γειτονιά των σπηλαίων, δηλαδή, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού της πόλης ζει κάτω από την επιφάνεια της Γης εδώ και εκατοντάδες χρόνια.
Μπαίνοντας σε μία από τις σπηλιές αυτές, ο επισκέπτης θα αντικρίσει ένα μάλλον κανονικό σπίτι. «Πολλοί νομίζουν πως οι σπηλιές μας είναι σκοτεινά και βρώμικα μέρη αλλά προφανώς αυτό δεν συμβαίνει στο Guadix», τονίζει ο José, ένας από τους κατοίκους των σπηλαίων, στο BBC. Το δικό του υπόγειο σπίτι έχει αρκετά δωμάτια, μοντέρνα αλλά και ρουστίκ κουζίνα, μεγάλη τραπεζαρία, το υπνοδωμάτιό του και μπάνιο με ντους.
«Μου αρέσει», εξηγεί ο José, «αλλά δεν θα μπορούσα και να φανταστώ το σπίτι μου αλλιώς. Η οικογένειά μου ζει εδώ για γενιές και γενιές. Έχω εδώ όλα όσα θα μπορούσα ποτέ να χρειαστώ. Δεν θα μπορούσα ποτέ να το αλλάξω για ένα κανονικό σπίτι. Στην πόλη μας έχει πολλή ζέστη το καλοκαίρι κι εμείς εδώ είμαστε προστατευμένοι, οι σπηλιές είναι σαν φυσικά κλιματιστικά. Επίσης είμαστε και σχετικά καλύτερα από άποψη ζέστης και το χειμώνα».
Η σπηλιά του José είναι ηλικίας περίπου… μισού αιώνα και προφανώς έχει «ανακαινιστεί» κι εξοπλιστεί με μοντέρνα έπιπλα και συσκευές.
Εκτός από το υπόγειο κομμάτι το σπίτι διαθέτει και βεράντα στο λόφο, από όπου έχει υπέροχη θέα όλου του Guadix. «Οι περισσότεροι από τους φίλους μου ζουν σε σπηλιές και πολλές δημόσιες υπηρεσίες στεγάζονται επίσης σε σπηλιές. Όπως και η εκκλησία», λέει και δείχνει μια μικρή άσπρη εξοχή από τα βράχια.
Σύμφωνα με το βρετανικό δίκτυο, η περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το Guadix αποτελεί έναν από τους παλαιότερους «οικισμούς» της Ευρώπης, που χρονολογείται από την Εποχή του Λίθου. Το κύριο μέρος της πόλης ωστόσο ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους με σκοπό την εξόρυξη του ασημιού από τους κοντινούς λόφους. Στην πόλη και στην ευρύτερη Ανδαλουσία κυριάρχησαν οι μουσουλμάνοι από τον 8ο έως τον 15ο αιώνα, χτίζοντας και το φρούριο Guadix Alcazaba.
Μερικές από τις παλαιότερες σπηλιές πιστεύεται πως κατασκευάστηκαν κατά την πρώτη περίοδο της κυριαρχίας τους και χρονολογούνται έως και χίλια χρόνια πριν, αν και οι περισσότερες λαξεύτηκαν τον 15ο και τον 16ο αιώνα.
Την εποχή εκείνη το Guadix ήταν σημαντικός εμπορικό σταυροδρόμι καθώς βρισκόταν ανάμεσα στη Γρανάδα και τη θάλασσα. Όταν οι καθολικοί μονάρχες πήραν τον έλεγχο της Ανδαλουσίας και κατέλαβαν τη Γρανάδα το 1492, πολλοί από τους μουσουλμάνους εκτοπίστηκαν και διέφυγαν στα γύρω βουνά και το Guadix.
Ακόμα περισσότεροι κατέφυγαν εκεί από το 1568 έως το 1571 κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης ή του Πολέμου των Αλπουχάρας. Φτάνοντας εκεί και μην έχοντας πουθενά να μείνουν, πολλοί από τους λεγόμενους Μορίσκο (μουσουλμάνοι που εξαναγκάστηκαν να γίνουν χριστιανοί) αποφάσισαν να χτίσουν οι ίδιοι τα σπίτια τους μέσα στη γη, κυρίως για να προστατευτούν από τη ζέστη. Δεν επρόκειτο για φυσικές σπηλιές όμως. Τα σπήλαια του Guadix λαξεύτηκαν από τον άνθρωπο μέσα στη Γη.
Συνοικίες με σπήλαια έχουν και κάποιες γειτονικές πόλεις όπως οι Baza και Huescar αλλά το Guadix διαθέτει περισσότερες από 2000 υπόγειες κατοικίες κι έτσι είναι η πόλη με τις περισσότερες σπηλιές- σπίτια σε όλη την Ευρώπη.
Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, τα σπήλαια του Guadix θεωρούνταν σπίτια για τους φτωχούς, υποδεέστερα των πιο σύγχρονων σπιτιών που υπάρχουν στην υπόλοιπη πόλη. Σήμερα ωστόσο η δημοφιλία τους βρίσκεται και πάλι σε άνοδο και πολλοί ντόπιοι «μεταμορφώνουν» τις σπηλιές τους σε εστιατόρια, ξενοδοχεία, ακόμα και ενοικιαζόμενες οικίες για διακοπές.
Στο Guadix μπορεί κανείς να βρει και σπήλαια-σπίτια προς πώληση με τους αγοραστές να διεκδικούν μια πρωτότυπη κατοικία με βαριά και μεγάλη ιστορία…
