Το όνομά του σίγουρα δεν σε προϊδεάζει για αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει διαβάζοντας για τα κατορθώματα του πιο επιτυχημένου και διαβόητου short seller της Wall Street. Ο Τζιμ Χάνος (Jim Chanos), που έχει τις ρίζες του στην Ελλάδα, θεωρείται αυτή τη στιγμή ο πιο φημισμένος και επιτυχημένος short seller που ξέρει να κάνει καλά τη δουλειά του και να κερδίζει από την καταστροφή των άλλων. Για μεγάλες εταιρείες αποτελεί απλά έναν… διάβολο με μεγάλο πλατύ και αινιγματικό χαμόγελο, αφού έχει επιβεβαιωθεί πολλές φορές και έχει οδηγήσει κολοσσούς στην αφάνεια κερδίζοντας τεράστια χρηματικά ποσά. Σήμερα στη Wall Street ο Χάνος (που αν έβγαζε το «ν» από το όνομά του θα ήταν πιο κοντά στην πραγματικότητα) θεωρείται ως ένα γκουρού των αγορών από τα χείλη του οποίου κρέμονται όσοι ονειρεύονται γρήγορο και αστραπιαίο κέρδος με μεγάλο ρίσκο. Με το πέρασμα των ετών, από καιρούς ευδαιμονίας, μέχρι τους καιρούς της κρίσης, ο Χάνος ένα πράγμα έκανε καλά… Να κερδίζει γρήγορα σε βάρος των άλλων προς όφελος δικό του και βεβαίως της εταιρείας του, με το ιδιαίτερο όνομα, της Κynikos Associates, που είναι η πιο επιτυχηµένη εταιρεία short selling στην Αµερική, µε το κεφάλαιό της να ανέρχεται στα 7 δισ. δολάρια. Αν και γενικά ο χάνος, ένα μάλλον μικρό πετρόψαρο που έχει τη φήμη ότι είναι πολύ κουτό, περνάει απαρατήρητος, ο Τζιμ Χάνος σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με το ψάρι παρά τη συνωνυμία. Είναι φυσικό να είναι εν πολλοίς μισητός σε μεγάλες εταιρείες που τρέμουν μην μπουν στο στόχαστρο του, αλλά και στον μέσο Αμερικάνο. Χαρακτηριστικό είναι ένα προφίλ έξι σελίδων (!) που δημοσίευσε για τον Χάνος στην ιστοσελίδα του το περιοδικό «New Yorker» µε τον εύγλωττο τίτλο «Ο καπιταλιστής της καταστροφής». Το άρθρο δημοσιεύτηκε το 2008. Από τότε μέχρι σήμερα, δηλαδή σχεδόν 8 χρόνια μετά έχει μόλις δυο σχόλια! Τι λένε αυτά; «O κ. Χάνος είναι ένα κάθαρµα. Ετσι απλά. Πώς µπορεί κανείς να υποστηρίζει ένα άτοµο που στην ουσία καταστρέφει αµερικανικές εταιρείες για το δικό του οικονοµικό όφελος;». Ανεξάρτητα από τα συναισθήματα για τον διαβόητο short seller, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει ότι η εταιρεία του, µε την ονοµασία Κynikos Associates, είναι η πιο επιτυχηµένη εταιρεία short selling στην Αµερική και ο Χάνος κάνει προφανώς καλά τη δουλειά. Μια δουλειά που κάνουν όλοι οι short sellers, μόνο που αυτός ξέρεις ακριβώς πού και με ποιον να την κάνει. Δανείζεται και µετά πουλά µετοχές µιας εταιρείας που πιστεύει ότι θα αντιµετωπίσει προβλήµατα στο µέλλον. Οταν οι µετοχές της εταιρείας πέφτουν, τις αγοράζει και τις επιστρέφει σε αυτόν από τον οποίο τις είχε δανειστεί, βάζοντας στην τσέπη του τα τεράστια κέρδη. Αυτός είναι και ο απλός κανόνας του short selling, αλλά όπως είπαμε ο Χάνος ξέρει σε ποιες εταιρείες να το κάνει! Τουλάχιστον αυτό έχει αποδείξει μέχρι σήμερα…
Από τα στεγνοκαθαριστήρια, στην ιατρική και την Κynikos Associates
Ο Χάνος γεννήθηκε στο Μιλγουόκι το 1957. Ο πατέρας του, έλληνας µετανάστης δεύτερης γενιάς, ήταν ιδιοκτήτης αλυσίδας στεγνοκαθαριστηρίων και η μητέρα του εργαζόταν ως διευθύντρια γραφείου σε μια εταιρεία αλουμινίου. Ο Χάνος δεν είχε σκοπό να συνεχίσει τα καθαριστήρια του μπαμπά. Πήγε στο Γιελ µε σκοπό να γίνει γιατρός, αλλά τον κέρδισαν τα οικονοµικά. Το 1980 αποφοίτησε από το Yale με πτυχίο στις οικονομικές και πολιτικές επιστήμες και μετακόμισε στο Σικάγο όπου αρχικά έπιασε δουλειά στην Gilford Securities. Από την αρχή είχε δείξει ότι δεν είναι διατεθειμένος να συμβιβαστεί. Το καλοκαίρι του 1982 προτείνει στους πελάτες της χρηματιστηριακής να σορτάρουν την εταιρεία κατασκευής πιάνων Baldwin-United. Μια εταιρεία που η διάσημη Merrill Lynch πρότεινε τότε σε θεσμικούς να αγοράσουν! Τι έκανε; Ξεκίνησε µια έρευνα για την Baldwin United και όταν ένας δηµοσιογράφος, ο Ντικ Στερν, από το περιοδικό «Forbes» άρχισε να ψάχνει επίσης την υπόθεση, ο Χάνος φρόντισε να συνεργαστεί µαζί του και να εξασφαλίσει δηµοσιότητα για τη χρεοκοπία της εταιρείας. Τα κατάφερε! Η Baldwin United κατέρρευσε µερικούς µήνες µετά. O Χάνος άφησε το Σικάγο σχετικά γρήγορα και µετακόµισε στο φυσικό του περιβάλλον τη Νέα Υόρκη. Εκεί σε ηλικία 26 ετών προσλαμβάνεται στα γραφεία της Deutsche Bank. Επόμενο μεγάλο «θύμα» του ήταν η Drexel Burnham Lambert. Μάλιστα η εταιρεία πλησίασε τη Deutsche Bank με σκοπό να υποβαθμίσει την έκθεση του Χάνος, κάτι που βέβαια τον έκανε έξαλλο. Ωστόσο η Deutsche Bank τον έδιωξε! Τι έγινε λίγο αργότερα; Η επενδυτική τράπεζα Drexel Burnham Lambert χτύπησε κανόνι και ο Χάνος δικαιώθηκε. Η εκδίωξη από την Deutsche Bank αποτέλεσε την αφετηρία για τον ίδιο. Το 1985, σε ένα μπαρ κοντά στο South Street Seaport, όπου έπινε μαρτίνι με έναν συνάδελφό του, του μπήκε η ιδέα να κάνει κάτι δικό του. Ετσι, μαζί με το πρώην αφεντικό του στην Deutsche Bank, τον Τζιμ Λεβίτας, αποφασίζει να ιδρύσει την Kynikos με αρχικό κεφάλαιο 16 εκατ. δολαρίων. Εναν χρόνο αργότερα μένει μόνος του, καθώς ο Λεβίτας δεν μπόρεσε να αντέξει το άγχος να «ποντάρει» στην κατάρρευση εταιρειών. Μέχρι το 1990, ο Χάνος είχε καταφέρει να αυξήσει τα υπό διαχείριση κεφάλαια στα 600 εκατ. δολάρια. Ωστόσο υπέστη σημαντικές ζημιές από τη δημιουργία της «τεχνολογικής φούσκας» (Nasdaq) της τάξης του 30% το 1991, 15% το 1992 και 40% το 1993, με αποτέλεσμα να κατρακυλήσει το ενεργητικό της εταιρείας του σε λιγότερα από 150 εκατ. δολάρια. Ο Χάνος σώθηκε από την καταστροφή χάρη στη βοήθεια του Ντιρκ Ζιφ, κληρονόμου της περιουσίας του εκδότη Ζιφ Ντέιβις. Ετσι αν και το χρηματιστηριακό ράλι των αγορών, στα τέλη της δεκαετίας του 90, οδήγησε σε μεγάλες καταστροφές τους «σορτάκηδες», ο Χάνος κατάφερε να επιβιώσει και με το «γύρισμα» των δεικτών τη διετία 2000-2001 έβγαλε τεράστια κέρδη. Η κατάρρευση της Enron ήταν αυτή που τον έβαλε στη λίστα με τους μεγαλύτερους επενδυτές όλων των εποχών. Το «σορτάρισμα» στη μετοχή της Enron τo 2001 τον απογείωσε. Ο Χάνος προέβλεψε την κατάρρευση του τότε ενεργειακού κολοσσού πουλώντας στα ψηλά και αγοράζοντας αργότερα στα χαμηλά. Μέσα σε διάστημα 16 μηνών η μετοχή κατρακύλησε από τα 90 δολάρια σε λιγότερα από 50… σεντς, χαρίζοντας στον Ελληνοαμερικανό επενδυτή αμύθητα κέρδη. Το λουκέτο για την Enron κλείδωσε στις 2 Δεκεμβρίου του 2001 και το περιοδικό Barrons κατέγραψε την κίνηση αυτή του Χάνος ως την καλύτερη της προηγούμενης δεκαετίας…
Χρηματοδότης για τον Ομπάμα και πάρτι με πανέμορφα κορίτσια
Ο Χάνος ήταν ένας από τους µεγαλύτερους υποστηρικτές της προεκλογικής καµπάνιας του Μπαράκ Οµπάµα. Ωστόσο προκάλεσε πολλές αντιδράσεις γιατί κάνει πάρτι µε µοντέλα στο εξοχικό του σπίτι του στα Χάµπτονς της Νέας Υόρκης, ενώ φαίνεται ότι µια από τις νεαρές φίλες τουαποδείχτηκε πως ήταν η Ασλεϊ Ντιπρέ, το callgirl που είχε σχέση µε τον τότε κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Ελιοτ Σπίτζερ. Εξαιτίας του σκανδάλου που ξέσπασε όταν έγινε γνωστή η σχέση τους ο Σπίτζερ αναγκάστηκε να παραιτηθεί.
Η Kynikos Associates, η SolarCity και η Κίνα
Ο Ελληνοαμερικανός μεγαλοεπενδυτής πιστεύει ότι το επόμενο «θύμα» του ντόμινο της κρίσης θα είναι η Κίνα. Για τον λόγο αυτό έχει πάρει θέσεις short σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής στη χώρα, όπως π.χ. σιδηροδρόμων, γεφυρών και τούνελ, περιμένοντας τις μετοχές τους να καταρρεύσουν στο αμέσως προσεχές διάστημα. Ο ελληνικής καταγωγής επενδυτή τα έχει βάλει με τον Ελον Μασκ και έως τώρα, φαίνεται να κερδίζει. Ο ιδρυτής της Kynikos Associates έχει στοιχηματίσει τους τελευταίους μήνες κατά των μεγαλύτερων εγχειρημάτων του κ. Μασκ, της SolarCity και της Tesla, οι οποίες καταγράφουν πτώση, επεσήμανε το Business Insider. Τον Οκτώβριο ο κ. Χάνος αμφισβήτησε την ικανότητα της εταιρείας να ανταποκριθεί στην παραγωγή και να εκπληρώσει τις παραγγελίες που είχε λάβει. Οι ανησυχίες για την παραγωγή, σε συνδυασμό με το μειούμενο τεχνολογικό πλεονέκτημα της σε σχέση με άλλους κατασκευαστές αυτοκινήτων, έπεισαν τον ομογενή επενδυτή ότι η Tesla δεν μπορούσε να αιτιολογήσει την πολύ υψηλή τιμή της μετοχής της. Το άλλο μεγάλο εγχείρημα του κ. Μασκ η SolarCity, ανακοίνωσε όχι ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα έξω από τις προβλέψεις, τόσο για την κερδοφορία όσο και τις προσδοκίες. Η μετοχή της έφτασε να υποχωρεί 26%, έχοντας ήδη χάσει 55% το 2016. Ο Χάνος σορτάρει την μετοχή από τα μέσα του 2015… Δείτε όλα τα θέματα του Weekend