Πώς ο Ερντογάν μπορεί να τινάξει στον αέρα την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας

Την ώρα που όλες οι μεγάλες δυνάμεις με έναν ευρύ συνασπισμό και τη συμμετοχή πλέον και της Ρωσίας κλιμακώνουν τον πόλεμο ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος και η Τουρκία μετά την κατάρριψη του ρωσικού Su-24 βρίσκεται οικονομικά, διπλωματικά και στρατιωτικά στρυμωγμένη «στον τοίχο», οι Κούρδοι αναδεικνύονται στο χαμένο κομμάτι του παζλ που με τις κινήσεις τους μπορούν να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στην έκβαση του πολέμου, αλλά και να αλλάξουν μεσομακροπρόθεσμα τον χάρτη της Μέσης Ανατολής.

Οι «τρομοκράτες» Κούρδοι και η Άγκυρα

Το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα PKK του έγκλειστου Αμπντουλάχ Οτσαλάν έχει ξεχωριστή θέση στη λίστα «τρομοκρατίας» της Τουρκίας. Οι Κούρδοι, οι οποίοι αποτελούν για το καθεστώς Ερντογάν αλλά και διαχρονικά για την Άγκυρα το «κόκκινο πανί» της Τουρκίας, που από το 1923 βρίσκεται σε πόλεμο μαζί τους, βλέπουν τον ρόλο τους εξαιρετικά αναβαθμισμένο και μία ιστορική ευκαιρία για την δημιουργία ενός κουρδικού κράτους. Ο κουρδικός πληθυσμός, συνολικά ξεπερνά τα 40 εκατομμύρια, βρίσκεται διάσπαρτος σε τρεις γειτονικές χώρες. Τα βάθη της Τουρκίας (σχεδόν το ένα τρίτο της εδαφικής έκτασης της χώρας), η βορειοανατολική Συρία και το βόρειο Ιράκ κατοικούνται ως επί το πλείστον από  κουρδικούς πληθυσμούς με κοινό όραμα – με εξαίρεση το ιρακινό κουρδιστάν που τελεί ήδη σε μία ιδιότυπη αυτονομία λόγω συνεργασίας του ηγέτη του, Μπαρζανί, στο εμπόριο πετρελαίου και με το καθεστώς Ερντογάν – την αυτοδιάθεση και τη σύσταση του Κουρδιστάν. Αυτός είναι και ο λόγος που διαχρονικά η Τουρκία και ειδικά το ισλαμιστικό καθεστώς του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συλλήβδην «τσουβαλιάζει» όποτε του δίνεται η δυνατότητα όλους τους Κούρδους κάτω από τα τρομοκρατική ταμπέλα. Το καμπανάκι για τον σουλτάνο του Βοσπόρου σήμανε κόκκινο συναγερμό όταν στις εκλογές του καλοκαιριού για φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (HDP) του Σελαχαντίν Ντεμιρτάς κατάφερε να κόψει την παντοκρατορία του και να μπει στην τουρκική εθνοσυνέλευση με 13%. Η ενδυνάμωση των Κούρδων εντός της τουρκικής επικράτειας σε συνδυασμό με τα πλήγματα που κατάφεραν σε βάρος του Ισλαμικού Κράτους και των συμμάχων του Ερντογάν στη Συρία πυροδότησε πογκρόμ επιθέσεων εντός και εκτός συνόρων. Στόχος της Τουρκίας, τον οποίο ο Ερντογάν φροντίζει να επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία, είναι η δημιουργία μίας «ζώνης ασφαλείας» στη βορειοδυτική Συρία, δηλαδή τα κουρδικά εδάφη, με τους Κούρδους να ισχυρίζονται πως ο λόγος που η Άγκυρα κάνει λόγο για  νεκρή ζώνη  είναι για να εξαλείψει κάθε ενδεχόμενο κουρδικής αυτονομίας στην περιοχή και για τον έλεγχο των αγωγών που θα περνούν από το Κομπάνι και να έχουν έξοδο στην ανατολική Μεσόγειο και μακροπρόθεσμα να μπορεί να «βάλει χέρι» στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Αναφορικά με το ενδεχόμενο αυτονομίας των Κούρδων της Συρίας, η Άγκυρα εκτιμά ότι κάτι τέτοιο θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό της Τουρκίας, καθώς θα ενισχύσει τον κουρδικό αλυτρωτισμό και να απειλήσει την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Οι χειρισμοί του Ερντογάν ωστόσο στο συριακό μέτωπο οδηγούν νομοτελειακά στην υλοποίηση του εφιάλτη του…

Οι «καραμπόλες» του Ερντογάν που βγάζουν κερδισμένους τους Κούρδους

Η Ρωσία, μετά το τετ α τετ του Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Φρανσουά Ολάντ την Πέμπτη, ενώνει τις δυνάμεις της με τον διεθνή συνασπισμό υπό τις ΗΠΑ και από κοινού σφυροκοπούν από αέρος τις δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, με την Τουρκία να απομονώνεται και να μένει στην προσχηματική στήριξη του ΝΑΤΟ μετά την έκτακτη σύνοδο της Τρίτης. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι παρά την αρχική στήριξη της Βορειοατλαντικής Συμμαχία και του Ομπάμα, ήδη οι ΗΠΑ και οι άλλες χώρες της Δύσης έχουν αποστασιοποιηθεί τελείως από την Άγκυρα, ενώ αποκαλύφθηκαν και σφοδρές αντιδράσεις για την εχθρική κίνηση της Τουρκίας στο παρασκήνιο της συνεδρίασης του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, έχει καταστεί σαφές σε όλες τις πλευρές πως μόνο από αέρος δεν μπορεί να καταστεί εφικτή η καταπολέμηση της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας και απαιτούνται παράλληλες χερσαίες επιχειρήσεις, τις οποίες η Δύση επιχειρεί να αποφύγει για να μην εμπλακεί σε έναν δαπανηρό και αιματηρό νέο πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Την ίδια ώρα, οι μόνες δυνάμεις που πολεμούν και μάλιστα καταφέρνουν να επιφέρουν σημαντικά πλήγματα στους τζιχαντιστές, είναι οι παραστρατιωτικές ομάδες Κούρδων μαχητών που δρουν στην περιοχή της βορειοδυτικής Συρίας και του Ιράκ. Χαρακτηριστικότερο όλων είναι το παράδειγμα του YPG, το οποίο συνεπικουρούμενο από δυνάμεις του PKK κατάφερε να κρατήσει το πολύπαθο Κομπάνι ακριβώς πάνω στα τουρκοσυριακά σύνορα, το οποίο επί μήνες σφυροκοπούσαν με βαρύ οπλισμό οι τζιχαντιστές. Η πολιορκία του Κομπάνι ωστόσο απέδειξε ότι οι Κούρδοι δεν μάχονταν μόνο ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος που βομβάρδιζε από τρεις πλευρές τη συριακή πόλη, αλλά και εναντίον της Τουρκίας, που από την μόνη πλευρά που θεωρούνταν «ασφαλής» για τις κουρδικές δυνάμεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα χτυπούσε τους μαχητές του σοσιαλιστικού στρατού του YPG και του PKK. Ενδεικτικά των πρακτικών της Τουρκίας και της υποτιθέμενης μάχης της ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος είναι τα όσα αποκάλυψε στο Russia Today, ο Αμερικανός αρθρογράφος και συγγραφέας Robert Bridge, γράφει για το ρόλο της Τουρκίας στη μάχη κατά του ISIS και τονίζει ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί τα βομβαρδιστικά της για να χτυπάει τους Κούρδους και όχι τους μαχητές της τρομοκρατικής οργάνωσης. Ο αρθρογράφος τονίζει ότι η Τουρκία, από το 1923 πολεμάει τους Κούρδους και σήμερα αυτή η μάχη συνεχίζεται με αφορμή τον πόλεμο κατά του ISIS. Από τις 24 Ιουλίου που η Τουρκία μπήκε στη μάχη κατά του ISIS βομβαρδίζει τους Κούρδους που μάχονται τον ISIS, γράφει. Σύμφωνα με στοιχεία του περιοδικού Chronicles, το 80% των βομβών που έχουν ρίξει τα τουρκικά μαχητικά κατευθύνθηκαν σε Κούρδους στη βόρεια Συρία και το Βόρειο Ιράκ που πολεμούν τους τρομοκράτες. Η Τουρκία, προσθέτει εφαρμόζει τη δική της ατζέντα προσποιούμενη ότι πολεμάει τον ISIS. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο πρώην Διοικητής του ΝΑΤΟ Wesley Clark, σε συνέντευξή του στο CNN, καθώς δήλωσε ότι η Τουρκία υποστηρίζει τον ISIS. «Πάντα υπήρχε η ιδέα ότι η Τουρκία υποστηρίζει τον ISIS με κάποιο τρόπο» είπε o πρώην διοικητής του ΝΑΤΟ, και πρόσθεσε ότι «κάποιοι εντάσσονται στον ISIS μέσω Τουρκίας και κάποιοι αγοράζουν το πετρέλαιο. Εμένα μου φαίνεται ότι αυτό γίνεται μέσω Τουρκίας».

ΗΠΑ και Ρωσία εξοπλίζουν τους κατά Ερντογάν… «τρομοκράτες»

Εδώ και πάνω από έξι μήνες οι ΗΠΑ γνωρίζοντας ότι οι χερσαίες επιχειρήσεις είναι αναγκαίες έχουν προβεί στον εξοπλισμό των Κούρδων μαχητών. Με αυτή του την κίνηση το αμερικανικό Πεντάγωνο αμφισβητεί ευθέως τον τυπικά «σύμμαχο» Ερντογάν, καθώς εξοπλίζει τους ίδιους ανθρώπους που το τουρκικό καθεστώς βομβαρδίζει με το πρόσχημα του Ισλαμικού Κράτους, αποκαλώντας τους «τρομοκράτες». Μάλιστα, μόλις την Πέμπτη στελέχη του αμερικανικού στρατού έφθασαν στο Κομπάνι προκειμένου να εκπαιδεύσουν και να υποστηρίξουν τους Κούρδους μαχητές ενόψει των νέων επιχειρήσεων που αναμένεται να διεξάγουν εναντίον της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος. Οι 50 Αμερικανοί πεζοναύτες θα έχουν αποστολή να «σχεδιάσουν» τις επιχειρήσεις που θα διεξαχθούν εναντίον της πρωτεύουσας του Ισλαμικού Κράτους, Ράκα και της πόλης Τζαραμπλούς. Παράλληλα, στελέχη των Αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων εκπαιδεύουν Κούρδους και μέλη του PKK (αρχιτρομοκρατών για την Τουρκία) στο ιρακινό Κουρδιστάν. Δεδομένη θεωρείται την ίδια ώρα, μετά και την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού από την Τουρκία, η σημαντική ενίσχυση των Κούρδων και από τη Μόσχα. Οι «τρομοκράτες» του PYD και του PKK κατά τον Ερντογάν, αλλά επίσημοι σύμμαχοι πλέον των ΗΠΑ στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους αποτελούν, πέραν του αποδυναμωμένου στρατού του Άσαντ, την πλέον αξιόπιστη χερσαία δύναμη απέναντι στις ορδές των τζιχαντιστών, την οποία πιθανότατα θα επιχειρήσει να προσεταιριστεί και η Ρωσία. Επιπρόσθετα ο Πούτιν αποκτά ένα νέο χαρτί, με δεδομένο το γεγονός ότι η περιοχή της Λαττάκειας την οποία βομβαρδίζουν τις τελευταίες μέρες οι Ρώσοι είναι αυτή στην οποία υπάρχουν δυνάμεις της «Αλ Νούσρα». Πρόκειται για το παρακλάδι της «Αλ Κάιντα» στη Συρία που έχει σε μεγάλο βαθμό ενταχθεί στις δυνάμεις του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Οι δυνάμεις όμως της «Αλ Νούσρα στη Λαττάκεια» αποτελούνται στην πλειοψηφία τους από Τσετσένους τζιχαντιστές και λιγοστούς Τουρκομάνους. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δηλώνει πλέον δημοσίως, όπως έκανε χτες, «και τι έγινε αν στείλαμε όπλα στους Τουρκομάνους…». Αυτοί οι λιγοστοί Τουρκομάνοι (το μεγαλύτερο μέρος των Τουρκομάνων της Λαττάκειας έχουν ήδη καταφύγει στην Τουρκία, όπως επίσης ο ίδιος ο Ερντογάν δήλωσε σήμερα) είναι μαζί με τους Τσετσένους, η δύναμη της «Αλ Νούσρα». Συνεπώς ο Πούτιν αποκτά ξαφνικά το εξής χαρτί: Αν η Τουρκία δηλώνει δημοσίως ότι στέλνει όπλα σε μια δύναμη, σε χώρα που βρίσκεται σε εμφύλιο και συγκεκριμένα σε μια ισλαμιστική οργάνωση, τότε πώς μπορεί να διαμαρτυρηθεί αν κάποιοι ενισχύσουν πολιτικά ή υλικά το ΡΚΚ το οποίο χαρακτηρίζει «τρομοκρατική οργάνωση» , όπως τρομοκρατικές οργανώσεις είναι στη Συρία το «Ισλαμικό Κράτος» και η «Αλ Νούσρα».

Η ιστορική ευκαιρία των Κούρδων

Εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια οι Κούρδοι που πολεμούν στη Συρία και το Ιράκ επιχειρούν να διεθνοποιήσουν το κουρδικό αλλά και τις πρακτικές της Άγκυρας. Πάγια πρότασή σε διεθνή fora και σε διπλωματικές αποστολές των Κούρδων, που βγάζουν πλέον ανοιχτά το φίδι του Ισλαμικού Κράτους από την τρύπα στη Συρία, είναι η πολιτική στήριξη των κουρδικών αιτημάτων για αυτονομία και η απένταξη του PKK από τις λίστες με τις τρομοκρατικές οργανώσεις παγκοσμίως και δη των ΗΠΑ. Κάποια πρώτα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται στη βορειοδυτική Συρία, στο κουρδικό καντόνι της Ροζάβα, με τους Κούρδους να κάνουν λόγο για αναγνώριση του μοντέλου της συμβίωσης των λαών της περιοχής σε αυτοδιοικητικές δομές και να φέρνουν την περίπτωση της Ροζάβα ως εναλλακτική για μία πολιτική, πολιτισμική και ταυτόχρονα στρατιωτική λύση. Ωστόσο, κάτι τέτοιο αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την ευρύτερη αυτονομία του Κουρδιστάν, καθώς η «ζώνη ασφαλείας» που θέλει ο Ερντογάν είναι μεταξύ άλλων για να αποκλείσει τυχόν ένωση των κουρδικών καντονιών της Ροζάβα και της Αφρίν, που θα ενοποιήσουν τις κουρδικές δυνάμεις της Συρίας στα σύνορα με την Τουρκία και μεσοπρόθεσμα πιθανότατα να ξεσηκώνουν και τις αμιγώς κουρδικές επαρχίες της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Για αυτό τον λόγο ο Ερντογάν, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος και φαίνεται και στον παραπάνω χάρτη, έχει εξοπλίσει μέλη της Αλ Νούσρα και Τουρκμένους τζιχαντιστές στην γκρίζα περιοχή ανάμεσα από τα καντόνια της Αφρίν και της Ροζάβα. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend